NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze correspondent FRANK VERMEULEN
JAKARTA, 14 MEI. De Indonesische hoofdstad Jakarta is vandaag getroffen door de ernstigste ongeregeldheden in tientallen jaren. In de hele stad werden winkels en bedrijven, ook Nederlandse, geplunderd en in brand gestoken. Volgens schattingen zouden sinds gisteren 18 burgers om het leven zijn gekomen, maar waarnemers vermoeden dat het werkelijke dodental veel hoger is. De televisie toonde vandaag de verkoolde lichamen van twaalf mensen, die afgelopen nacht omkwamen bij een brand in een discotheek.

President Soeharto heeft aangekondigd te zullen terugtreden als hij niet langer het vertrouwen van het volk geniet. Die uitlatingen worden over het algemeen met scepsis begroet. De leider van de islamitische massaorganisatie Muhammadiyah, Amien Rais, die geldt als een van de krachtigste opponenten van Soeharto, heeft gezegd dat hij de woorden van de president pas gelooft als deze daadwerkelijk aftreedt. De invloedrijke organisatie van islamatische intellectuelen (ICMI) heeft Soeharto opgeroepen terug te treden en de leiding van het land over te laten aan vice-president Habibie. Habibie was tot voor kort voorzitter van ICMI.

Inmiddels hebben de Indonesische strijdkrachten 15.000 man troepen samengetrokken in Jakarta. De chef-staf van het leger en tevens minister van Defensie, generaal Wiranto, heeft vanmiddag tijdens een persconferentie verklaard dat het leger de situatie nog altijd onder controle heeft en dat het nog niet nodig is om een avondklok in te stellen. Volgens Wiranto zijn drie soldaten tijdens de ongeregeldheden gedood. De ongeregeldheden begonnen gisterenmiddag na een betoging bij de elite-universiteit Trisakti, waar dinsdag zeker vier studenten werden doodgeschoten door agenten van de mobiele brigade. Vanaf die universiteit breidden de plunderingen, die vaak gericht zijn tegen etnisch-Chinese winkeleigenaren, zich eerst uit naar het westen van de stad. Vandaag sloeg de golf van gewelddadigheden over naar de voorstad Tangerang. Bedrijven aan de weg tussen Jakarta en Tangerang werden volgens berichten leeggeroofd. Het leger verdreef vanochtend drieduizend plunderaars uit de bami-fabriek van Indomie, waarna de massa de nabijgelegen brouwerij van Bintang-bier binnendrongen. Daar waren nog tweehonderd werknemers aanwezig, maar volgens de laatste berichten werden zij ongemoeid gelaten door de plunderaars. In de loop van de dag breidden de ongeregeldheden zich uit naar andere delen van de stad. De Chinese wijk Glodok werd verwoest, er werd brand gesticht in de textielmarkt van Tanah Abang in het centrum, en ook winkels aan de grote Mangga Dua boulevard, achter het presidentile paleis, gingen in vlammen op. Legereenheden beperkten zich tot de bescherming van het paleis en het grote Merdekaplein waaraan dit gelegen is. Het leger sloot vanochtend de tolweg naar de luchthaven Soekarno/Hatta af. Volgens ooggetuigen ging hij later weer open, maar werden automobilisten bekogeld door jongeren.

Alle internationale vluchten naar Singapore, Hongkong en Australië zijn volgeboekt, hoofdzakelijk door etnische Chinezen die de stad ontvluchten.

Studenten aan honderden universiteiten demonstreren sedert drie maanden vrijwel dagelijks tegen het bewind van Soeharto. Ook vandaag had een grote demonstratie plaats bij de centraal gelegen Salemba-campus van de Universitas Indonesia. Mariniers verhinderden daar dat eenheden van de politie het vuur openden op de studenten toen zij de straat opgingen. Volgens berichten stonden studenten en mariniers vervolgens vriendschappelijk met elkaar te praten. Veelal wordt aangenomen dat eenheden van het leger, als het er op aankomt, de kant van het volk zullen kiezen.

Sinds de Indonesische regering vorige week de subsidies op brandstof verminderde, als onderdeel van een hulpovereenkomst met het Internationaal Monetair Fonds, zijn de energieprijzen en de kosten van levensonderhoud weer sterk gestegen. Onvrede daarover was de directe aanleiding voor plunderingen van winkels van etnische Chinezen vorige week in de Noord-Sumatraanse stad Medan en omgeving. Ook in Jakarta zeggen mensen op straat dat zij woedend zijn vanwege de torenhoge kosten die zij inmiddels moeten maken voor de aanschaf van eerste levensbehoeften. Volgens een bericht in de Jakarta Post van vanmorgen heeft Soeharto gisteren verklaard dat hij zal terugtreden als hij het vertrouwen van het volk niet meer heeft. ,,Als men mij niet langer meer vertrouwt, dan is dat goed. Ik zal niet naar de wapenen grijpen, juist?'' Hij zinspeelde erop dat, mocht hij het vertrouwen verloren hebben, hij zich wil terugtrekken om een 'pandita', een wijze, te worden. ,,Ik wil dichter tot god komen en mijn tijd besteden aan het begeleiden van mijn kinderen, zodat zij goede mensen worden, en ik wil de samenleving begeleiden en adviezen geven. Ik zal vanuit de achterhoede de richting aangeven (tut wuri handayani).'' Vanmiddag vertrok de president, een dag eerder dan gepland, uit de Egyptische hoofdstad Kairo, waar hij zes dagen confereerde. Over het algemeen worden Soeharto's jongste uitlatingen uitgelegd als een poging om steun te verwerven voor zijn pogingen het land nog een keer voor een crisis te redden. In het verleden heeft de president vaker gezinspeeld op een mogelijk aftreden. Financiële analisten zeiden vanmorgen niet meteen het aftreden van Soeharto te verwachten. De jongste onlusten in Jakarta hebben ervoor gezorgd dat de aandelenkoersen zakten, vooral van fondsen waar de familie Soeharto bij betrokken is.

Zie ook:
Militairen Jakarta keren zich tegen oproerpolitie (13 mei 1998)

( a d v e r t e n t i e s)

Domicilie,
voor wie zich vestigt in het buitenland.