NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

DANA LINSSEN
Spalding Gray is zo'n neurotische New Yorker die in one man shows voor het theater in rap tempo zijn ziel en zaligheid blootlegt en de toeschouwer met het onbehaaglijke gevoel achterlaat dat al die misère die zojuist over hem is uitgestort eigenlijk zijn eigen misère is.

Dat gevoel heeft regiseur Steven Soderbergh (Sex, Lies and Videotape) weten te behouden in zijn verfilming van Gray's theatermonoloog Gray's Anatomy. Ik heb nog nooit zo vaak over mijn oogleden gewreven en geknipperd als tijdens de eerste tien minuten van die film. Een keurige parade van middle class Amerikanen trekt voorbij en vertelt de gruwelijkste verhalen over, inderdaad, oogaandoeningen. Zo is er een vrouw die, in de veronderstelling een tubetje oogdruppeltjes te hebben opengedraaid, haar ogen volsmeerde met secondenlijm. Een ander slaapt altijd met haar ogen open, waardoor haar netvlies uitdroogt en scheurt.

Na deze griezelige getuigtenissen vuurt Gray in hoog tempo grappen af over een mysterieuze oogziekte die het zicht in zijn linkeroog verminderde. Uit angst voor een operatie bezocht hij een hele stoet alternatieve genezers. Van new age goeroes, macrobiologen, en tot slot een wonderdokter op de Filippijnen die met zijn blote handen opereert.

Naast theaterprogramma's speelde Gray ook in zo'n dertig films mee. Zijn bekendste optreden is waarschijnlijk dat in The Killing Fields (1984), waarin hij van een onbeduidend bijrolletje een complete humoristische act wist te maken. Eerdere theatershows werden verfilmd door Jonathan Demme (Swimming to Cambodia, 1987) en Nick Broomfield (Monster in a Box, 1991).

Soderbergh maakte met behulp van kleine camera-experimenten van Gray's Anatomy een zeer geslaagde zedenschets van een gemedicaliseerde maatschappij, waarin de angst voor de aftakeling van het eigen lichaam groteske vormen aan kan nemen. Maar dat wisten Gray's new age vriendjes ook al: ,,Wat nou 'eye, eye, eye'? Je moet eens wat minder met jezelf bezig zijn.''

Gray's Anatomy (Steven Soderbergh, 1996, Engeland). Zondag, Ned.3, 23.20-00.35 u.