NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

DANA LINSSEN
Als een afstudeerproductie van de Nederlandse Film en Televisie Academie tijdens het Nederlands Film Festival zowel een Gouden Kalf voor Beste Korte Documentaire als voor Beste Acteur in de wacht weet te slepen, dan moet er wel iets bijzonders mee aan de hand zijn.

Wie alle rumoer rond Merlijn Passiers (1972) eindexamenfilm De Tranen van Castro (1997) heeft gemist, kan zich beter gewoon door de film laten verbazen. Maar voor wie heeft gegniffeld om de films van Lodewijk Crijns en gebulderd van de lach om 30 Minuten zal het niet veel uitmaken om te weten dat De Tranen van Castro een zogeheten fake documentaire is.

Alhoewel, zo vreselijk nep is de film nu ook weer niet. Hoofdpersoon Theo van Hoesel (Jaap van Donselaar), verstokt communist, mag dan een fictief personage zijn, evenals zijn eigenaardige hobby om 'lichaamsvloeistoffen' (in het bijzonder bloed, zweet en tranen 'omdat dat een symbool van het lijden van de communisten is') te verzamelen. Het verslag van zijn bizarre missie om op Cuba wat zweet van Fidel Castro - ook een van die laatste der Mohikanen - te bemachtigen, is allerminst geënsceneerd. De welwillende Cubanen die Van Hoesel met Castro in contact proberen te brengen, deden dat volkomen ten goeder trouw.

Helemaal zeker weet je dat natuurlijk nooit en dat maakt het kijken naar fake documentaires of mockumentaries (van het Engelse werkwoord 'to mock', bespotten) dan ook zo aardig. Want is een van de verleidelijkere kanten van filmkijken nou niet juist een zo realistisch mogelijk gebracht verhaal? Dat makers er ver in gaan om hun publiek in hun zucht naar 'echte' verhalen te bevredigen, bleek de laatste jaren wel uit de enorme groei van het aantal 'reality tv'-achtige televisieprogramma's.

Dat toeschouwers zich desondanks bekocht voelen als ze naar een als 'waar' gepresenteerd verhaal hebben zitten kijken, bleek onlangs uit een naar aanleiding van de film Mi Wanboi van Marja Kok in de VPRO Gids aangewakkerde discussie. Maar heeft een deel van dat bedrogen gevoel niet ook gewoon te maken met de schaamte dat je je zoveel televisie-minuten lang willig hebt laten meeslepen door een ongeloofwaardige geschiedenis?

De Tranen van Castro, (Ned., Merlijn Passier, 1997), Ned.3, 21.00-22.00u.