NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

HANS BEEREKAMP
In zijn openhartige autobiografie A Life (1988) stelt de Amerikaanse regisseur Elia Kazan (Constantinopel, 1909) dat hij een van zijn laatste films, The Arrangement (1969), nooit had moeten maken. Direct bij het verschijnen van zijn gelijknamige roman, in 1966, sloot Kazan een contract met Warner Bros. voor de verfilming.

De verwachting was dat de film net zo'n succes zou hebben als het boek. Het was een tamelijk direct bij Kazans eigen ervaringen aansluitend verhaal over een succesvolle reclameman, die in een diepe crisis belandt, nadat hij zijn zeurderige echtgenote bedrogen heeft met een jongere, compromisloze vrouw. Hij veroorzaakt een auto-ongeluk en gooit alle zekerheden overboord, in een donquichot-achtige queeste naar zuiverheid.

Na de dood van zijn vrouw in 1963 had Kazan zelf ook het roer omgegooid. Hij maakte alleen nog maar producties die direct met zijn eigen leven te maken hadden, zoals America, America over de emigratie uit Turkije aan het begin van deze eeuw. Voor de hoofdrol van The Arrangement had Kazan Marlon Brando benaderd, bekend geworden met films van Kazan als A Streetcar Named Desire en On the Waterfront, en de minnares moest worden gespeeld door actrice Barbara Loden, Kazans nieuwe vrouw. Na een aanvankelijke toezegging trok Brando zich terug en werd vervangen door Kirk Douglas. Het boterde absoluut niet tussen Douglas en Kazan, die ook Loden verving door Faye Dunaway.

Hoewel de film veel schematischer is dan het boek, verdient The Arrangement een betere plaats in de filmgeschiedenis dan de traumatische flop, waar ook Kazan hem voor aanziet.

Het drama van de midlife-crisis is in The Arrangement zwaar aangezet, met name in de karikaturale rol die Deborah Kerr als de echtgenote speelt. Maar het is ook een moedige en openhartige film over de demonen van een man die de wereld aan zijn voeten had, en op gevorderde leeftijd besloot het niet meer op een akkoordje te gooien met die wereld. Vooral de verhouding van de hoofdpersoon van de film met zijn stervende Griekse vader (Richard Boone) maakt indruk. Er zijn maar weinig Hollywoodregisseurs die zo hun best gedaan hebben integer te blijven en zo eerlijk waren over de fouten die ze daarin bleven maken.

The Arrangement (Elia Kazan, 1969, VS). BRTN.2, 23.00-1.00u.