NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Telecom beproeft televisie per telefoon

Door onze redacteur MICHIEL VAN NIEUWSTADT
PTT Telecom experimenteert met een technologie die via de telefoonlijn tv-beelden in de huiskamer kan brengen. Of de techniek commercieel een succes wordt durft Telecom niet te voorspellen. Dat bepalen grote Amerikaanse bedrijven.

AMSTERDAM, 23 JAN. Het moet een nachtmerrie voor kabelbedrijven zijn. Vanaf een scherm ter grootte van een schoolbord zingt Lou Reed de kijker toe. De beelden worden aangeleverd via een telefoonlijn. De kwaliteit van het signaal is vergelijkbaar met dat van de videorecorder thuis.

Het transport van de bewegende beelden over een telefoonlijn is mogelijk dankzij een technologie die voluit Asymmetric Digital Subscriber Line (ADSL) heet. PTT Telecom begon dit jaar een proefproject waaraan inwoners van Amsterdam en Zaanstad deelnemen. Op snelle personal computers, door PTT Telecom gratis ter beschikking gesteld, kunnen maximaal duizend gebruikers onder meer supersnel 'Internetten'.

Voor het transport van videobeelden over een netwerk is een capaciteit nodig van omstreeks twee megabit (twee miljoen bits, enen of nullen). ADSL biedt volgens PTT Telecom minimaal twee en maximaal acht megabit. Dat is ruim zeventig maal zoveel als via een conventioneel 28K8 modem, dat 28.800 bits per seconde kan verwerken. De enorme capaciteit van de digitale abonneelijn is alleen beschikbaar voor transport van informatie richting gebruiker. Andersom zullen met de nieuwe techniek 16.000 tot 640.000 bits per seconde verstuurd kunnen worden.

Toch kunnen de kabelbedrijven voorlopig nog even van hun nachtrust genieten. Volgens algemeen directeur R. Delwel van de regio Amsterdam-Waterland van PTT Telecom bestaan geen concrete plannen voor tv-uitzendingen via de telefoonlijn.

Belangrijker nog: op de markt voor snelle toegang tot Internet, de meest voor de hand liggende groeimarkt voor ADSL, hebben de kabelmaatschappijen vooralsnog een voorsprong te verdedigen. Terwijl ADSL nog in het experimentele stadium verkeert, hebben vooruitstrevende kabelmaatschappijen als het Amsterdamse A2000 Internet via de kabel als commerciële dienst op de markt gebracht. De technologie voor ADSL is al enige tijd beschikbaar. Analisten voorspellen al enkele jaren een markt met een omvang van miljarden guldens, maar ADSL staat nog helemaal aan het begin. De belangrijkste reden dat ADSL de markt niet heeft veroverd zijn de hoge kosten. Voor de meer dan vijftig experimenten die wereldwijd gaande zijn wordt nog gebruik gemaakt van een grote verscheidenheid aan technieken. Een standaardmodem, en daarmee een apparaat dat in grote hoeveelheden en goedkoop kan worden geproduceerd, lijkt nog ver weg.

Sinds deze week is er nieuwe hoop. Het toonaangevende trio Intel, Microsoft en Compaq heeft besloten met vier of vijf regionale Amerikaanse telefoonbedrijven apparatuur en software te ontwikkelen waarmee ze een digitale abonneelijn (Digital Subscriber Line, DSL) kunnen realiseren. ,,De IT-industriëlen hebben op deze technologie ingezet'', zegt B. Nederkoorn van Surfnet, een organisatie die een computernetwerk voor onder meer universiteiten en hogescholen beheert en participeert in het experiment met ADSL. Dat is volgens hem een gunstig signaal.

Ook projectleider J. Mendrik van PTT Telecom erkent dat het succes van de nieuwe technologie afhankelijk is van de ontwikkelingen in de Verenigde Staten. Hij meent echter dat PTT Telecom niet aan de zijlijn kan blijven staan totdat de vinding is uitgekristalliseerd. ,, Vroeger konden we wachten met het invoeren van vernieuwingen tot er een standaard was'', zegt hij. ,,Maar in deze hectische markt brengen fabrikanten steeds nieuwe oplossingen. Wij moeten daarin mee.''

De capaciteit van kabelnetwerken overtreft die van telefoonlijnen waarop ADSL-technologie wordt toegepast. Volgens Nederkoorn is echter een belangrijk nadeel van dataverkeer via de kabel dat meer gebruikers die grote capaciteit moeten delen als zij tegelijkertijd het netwerk gebruiken.

PTT Telecom demonstreerde gisteren voor welke diensen de nieuwe technologie kan worden gebruikt. Directeur T. van Mil van NOB Interactive liet zien dat deelnemers aan het proefproject een videoclip kunnen selecteren uit de Hitparade. Andere mogelijkheden zijn toegang tot fragmenten uit het NOS-journaal of een kookcursus van Teleac. In plaats van een rechthoekje ter grootte van een pakje sigaretten, vaak het maximaal haalbare met een reguliere Internetverbinding, lopen de beelden na enkele seconden vloeiend en beeldvullend over het scherm.

Het menu waarin de gebruiker zijn voorkeur opgeeft - Top-40 hits, recepten of delen van het Journaal - is ondergebracht in een browser, een programma waarmee op Internet kan worden gesurft. ,,Het is prachtig dat je zoveel kunt doen met het smoel van Internet'', zegt Nederkoorn.

De deelnemers aan het proefproject durfden zich gisteren niet uit te spreken over de vraag welke diensten in de toekomst de consument voor zich kunnen gaan winnen. Volgens Mil moet er in elk geval een uitwisseling van informatie of amusement tot stand komen tussen gebruiker en leverancier. ,,Een speelfilm starten is geen enkel punt. Maar 'films op aanvraag' is een karige dienst'', zegt hij. ,,Je moet er interactiviteit aan toevoegen.''

Omdat ADSL gebruikmaakt van een hoge frequentie kan de technologie samen met ISDN of gewone telefonie op de telefoonlijn worden gebruikt. ,,Alles gaat over die twee koperlijntjes'', zegt Delwel trots. Over de vraag of ISDN met de komst van de nieuwe technologie overbodig wordt houdt PTT Telecom zich wijselijk op de vlakte. Duidelijk is volgens Delwel dat de omstreeks 300.000 gebruikers van ISDN nu nog mogelijkheden hebben die de deelnemers aan de ADSL-proef niet hebben. Daar staat tegenover dat de capaciteit van ISDN veel kleiner is dan die van de opvolger. Of in de toekomst via ADSL ook snufjes als de beschikbaarheid van meerdere nummers op één lijn mogelijk zijn is volgens Delwel nog niet te voorspellen.