NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze redacteur HANS STEKETEE
HILVERSUM, 23 JAN. Het tijdschrift van het commerciële popstation Radio 538 deelt aan minderjarigen gratis pillen uit met hoge doses van het pepmiddel efedrine. Dat is verwant aan de illegale drug amfetamine (speed) en kan onder meer hartproblemen en extreem hoge bloeddruk veroorzaken.

Het middel zit in de vier Smart XXX 'partypillen' die het tiener- muziekblad 538 Newz als welkomstgeschenk opstuurt aan nieuwe abonnees. Smart XXX is een zogeheten herbal ecstacy, een legaal maar sterk omstreden plantaardig stimulerend middel om op houseparty's langer te kunnen dansen. Elke capsule bevat 759 milligram 'natuurlijke' efedrine, die wordt gewonnen uit efedra, een Aziatische plant. Het komt overeen met circa 45 milligram zuivere efedrine.

Volgens de fabrikant van de pillen, Mind You B.V. in Hilversum, is Smart XXX ,,de eerste honderd procent veilige partypil ter wereld'', ,,puur natuur'' en ,,zonder bijwerkingen''.

Volgens M. Sijes, een aan het ministerie van Volksgezondheid verbonden drugsexpert, is het echter ,,een van de hardste en meest riskante middelen'' uit het assortiment smartdrugs.

Sijes: ,,Het is volstrekt onverantwoordelijk om dit met tendentieuze reclame en zonder aanziens des persoons te verspreiden. Er zijn nog geen ongelukken mee gebeurd, maar het geeft je een harde douw en je kunt er goed ziek van worden.''

Radio 538-directeur E. de Zwart zegt ,,geschokt'' te zijn en niet te weten dat het blad efedrinepillen verstuurt. Het tijdschrift, dat vooral tieners moet trekken, verschijnt onder gemeenschappelijke verantwoordelijkheid van Radio 538 en Magazine Makers, een zelfstandige uitgever die ook een blad voor Sky Radio uitgeeft.

De Zwart is eindredacteur van 538 Newz en schrijft er teksten in, maar zegt niet verantwoordelijk te zijn voor de commerciële activiteiten van de uitgever. Hij zegt de samenwerking met de uitgever te zullen opzeggen. De Zwart: ,,Ik wil niet met drugs geassocieerd worden.''

Volgens R.Diks, directeur van Magazine Makers, zijn sinds september vorig jaar ,,hooguit 65'' pakjes pillen verstuurd.

Hij verklaart te geloven dat het om ,,veilige en natuurlijke energiepillen'' gaat, maar zegt ook dat hij al eerder klachten heeft ontvangen.

'Drempel naar amfetamine verlaagd'

Martijn Thjo, directeur van Mind You B.V., zegt dat de efedrine-pillen ,,door een vergissing van een inmiddels vertrokken medewerker'' verkeerd zijn omschreven als ,,honderd procent veilig''. Het bedrijf zou inmiddels andere etiketten gebruiken voor de Smart XXX-pillen die het in zijn Hilversumse winkel verkoopt en per postorder verzendt. ,,Ik ben een jonge ondernemer en die maken ook fouten'', aldus Thjo. Zijn bedrijf heeft juist als ,,moreel doel om jongeren verantwoord met genotsmiddelen te laten omgaan'', zegt hij. Volgens hem houdt het gebruik van 'herbal ecstasy'-pillen jongeren af van illegale drugs. ,,In principe doen we er goed mee.''

In een deze week aan de Tweede Kamer verzonden nota zegt minister Borst van Volksgezondheid eveneens aanwijzingen te hebben dat sommige legale smartdrugs jongeren kunnen afhouden van het gebruik van illegale drugs als XTC op house-party's. Zij pleit er daarom voor om smartdrugs vooralsnog niet te verbieden.

Wel wil Borst de smart-branche reguleren door het opwerpen drempels, schrijft zij in de nota 'Smartshops; nieuwe trends in het gebruik van psycho-actieve stoffen'. Kopers zouden minimaal achttien moeten zijn, er mag slechts een beperkt aantal verkooppunten zijn en fabrikanten moeten volledige informatie geven over samenstelling, gebruik en risico's van hun producten.

Volgens M. Sijes, mede-auteur van de nota, schenden 538 Newz en Mind You B.V. met het weggeven van efedrine zulke voorschriften over de hele linie. ,,Dit middel is veel te sterk, het komt bij uitstek voor gereguleerde handel in aanmerking. Het werkt drempelverlagend naar het gebruik van amfetamine. Het is dom en kortzichtig dit rond te delen. Als de branche zijn kansen tot nul wil reduceren om gereguleerd voort te bestaan, moeten ze vooral zo doorgaan.''

,,Ik keur dit af'', zegt Jeroen van de Burg, voorzitter van de Vereniging Landelijk Overleg Smartshops (VLOS) en smartshophouder in Amsterdam. ,,Het is onverstandig om jongeren aan te sporen dit middel te nemen''. Volgens hem gaat Mind You, dat geen lid is van het VLOS, in ,,tegen onze eigen richtlijnen om sommige pruducten niet aan jongeren onder de achttien te verstrekken''.

Smart XXX geeft ,,direct energie'' en veroorzaakt ,,tintelingen door je lichaam'' en ,,een euforisch gevoel'', zegt een door Mind You bijgesloten 'gebruiksaanwijzing' over de pillen. ,,Kortom, ga 'natuurlijk' uit je dak. Smart XXX laat je vliegen''. Op de verpakking van het middel ontbreekt informatie over bijverschijnselen en risico's. Wel raadt Mind You het gebruik af bij zwangerschap en hoge bloeddruk en adviseert het bedrijf om het middel 'buiten bereik van kinderen'' te houden'.

Efedrine staat op de officiële lijst van verboden dopingmiddelen voor sporters en wordt in lage doses voorgeschreven aan volwassenen met astma. Het middel verhoogt hartslag en bloeddruk, verwijdt de luchtwegen en is bij langer gebruik verslavend. In hoge doses kan efedrine leiden tot duizeligheid, onregelmatige hartslag, extreem hoge bloeddruk, hallucinaties, stuiptrekkingen en coma. Het natuurlijke efedrine in deze pillen is een verdunde vorm van het chemisch zuivere synthetische efedrine, verwant aan amfetamine. Volgens toxicologische handboeken kan een dosis van twee gram (synthetische) efedrine voor een volwassene dodelijk zijn. Het welkomst-pakket van 538 Newz bevat eveneens twee flesjes met alcoholhoudende drank: Flügel Wodka Energy, in totaal 40 milliliter met een alcoholpercentage van tien procent. Mogelijk overtreedt het blad daarmee de Horeca-wet, maar in elk geval de Code voor alcoholhoudende dranken, een gedragscode die is ondertekend door drankproducenten en de media. Het Nationaal Instituut voor gezondheidsbevrodering en Ziektepreventie (NIGZ) zal daarover een klacht indienen bij de Reclame-code Commissie.

,,Ik schrok me dood toen mijn 15-jarige dochter die pillen kreeg'', zegt een Friese vrouw die anoniem wil blijven. ,,Je denkt dat je een leuk muziekblad krijgt en dan sturen ze nietsvermoedende kinderen gevaarlijke pillen - schandalig.''