NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze redacteur ERIK OUDSHOORN
ROTTERDAM, 27 DEC. Zelfs vakbondsleider Theo van Seggelen, jarenlang een soort kruisvaarder tegen de afschaffing van het transfersysteem, moet bekennen dat het Bosman-arrest tot nog toe juist een negatieve uitwerking heeft gehad op de positie van de profvoetballer. Een categorie topspelers verdient dan misschien meer doordat clubs langlopende contracten met hen hebben afgesloten. Maar de vrijheid en de rechtspositie van de profvoetballer, waar de Belg Jean-Marc Bosman toch zijn nek voor uitstak, is eerder nog meer beknot.

Louis van Gaal sprak al van een ,,moderne vorm van slavernij''. Hij deed die uitspraak nadat hij was geconfronteerd met de praktijken van AC Milan. De sjieke club van president Silvio Berlusconi vroeg voor Michael Reiziger en Winston Bogarde ieder tien miljoen gulden, terwijl deze spelers transfervrij waren overgenomen van Ajax. Van Gaal verloste ze uit hun lijden bij Milan, dat beide spelers nauwelijks een eerlijke kans had gegeven. Maar er hing een onrechtvaardig hoog prijskaartje aan de verdedigers. ,,Het alternatief van het transfersysteem is veel erger'', zei Van Gaal toen hij onlangs Nederland aandeed met FC Barcelona.

Van Seggelen, voorzitter van de Vereniging Van Contract Spelers, kan de trainer geen ongelijk geven. ,,Ik moet toegeven dat de handel in spelers groter is dan ooit. Ik vind het een grote chaos geworden. De onrust op de arbeidsmarkt is vertienvoudigd. Maar dat ligt niet aan het Bosman-arrest. Het heeft te maken met de mentaliteit van de clubs die niet kunnen accepteren dat ze aan spelers geen geld meer kunnen verdienen. En aan de invloed van de spelersmakelaars. Zolang clubbestuurders nog de instelling hebben dat ze met het doorverkopen van spelers of jeugdvoetballers winst willen maken, houd je problemen.''

Van Seggelen constateert dat ook in Nederland clubs zich ,,op grote schaal'' schuldig maken aan handel in voetballers. Hij noemt de verkoop van Roy Makaay en Ferdi Vierklau van Vitesse aan Tenerife als voorbeeld. Een transactie waarbij de Arnhemse club naar verluidt 23 miljoen gulden rijker werd omdat er forse afkoopsommen betaald moesten worden. Beide spelers hoefden niet perse naar het buitenland. ,,Daarnaast zijn bij Feyenoord ook een paar Argentijnen al weer weg. En is Roda JC een doorgangshuis van ondermeer Belgische voetballers.''

De Limburgse club verklaart bovendien openlijk dat het André Ooijer tussentijds wil verkopen omdat de talentvolle middenvelder nu nog miljoenen kan opleveren en aan het einde van het seizoen vanwege zijn transfervrije status helemaal niets. Ooijer zelf wil echter zijn contract uitdienen bij Roda JC. Het is de wereld op zijn kop.

Alleen de spelersmakelaars lijken te profiteren van de afschaffing van het transfersysteem. Veel vaker dan voorheen kregen ze het verzoek van de clubs om vraag en aanbod bij elkaar te brengen. Het aantal begeleiders, al of niet bonafide, springt als paddestoelen uit de grond. Zij ruiken het grote geld dat door het Bosman-arrest op straat is komen te liggen. Bij de eerder genoemde transfer van Makaay en Vierklau werd door de betrokken makelaars zeven ton commissie bedongen.

Soms worden honderdduizenden guldens verdient met een paar telefoontjes. Van Seggelen schat dat de Nederlandse clubs 20 tot 25 miljoen gulden betalen aan makelaars. Dat sluit goed aan op een uitspraak van Martin van Geel, manager van Willem II, die zegt: ,,Het geld dat vroeger werd uitgegeven aan transfersommen lijkt nu in de zakken van de zaakwaarnemers te glijden. Het komt dus nog steeds niet bij de spelers terecht.''

Ook bij de nummer zes van de eredivisie zijn ze niet blij met de ontstane situatie. ,,Met het oude vergoedingensysteem was je meer in staat om spelers te behouden'', meent Van Geel. ,,Willem II heeft altijd met minimale middelen moeten bouwen aan een ploeg. Maar met vrij goedkope krachten een team smeden is er niet meer bij. Je elftal is continu aan veranderingen onderhevig. Zelfs als je probeert langlopende contracten af te sluiten. Echte toppers moeten altijd de kans krijgen zich te verbeteren. Zoals in het verleden bij ons Van Gobbel, Overmars en Stam vertrokken. Maar nu zie je dat we ook subtoppers niet kunnen houden.''

Van Geel heeft de illusie dat hij talentvolle spelers als Joonas Kolkka en Henry van der Vegt voor Willem II kan behouden (,,ik geef ze niet op voordat ze weg zijn''). Maar nog vóór 1 januari, wanneer het de clubs is toegestaan met spelers te onderhandelen, heeft Kolkka al verklaard dat hij volgend seizoen voor Feyenoord uitkomt en is van dezelfde club ook de belangstelling bekend voor Van der Vegt. Beide spelers zijn aan het einde van het seizoen transfervrij.

De chaos op de spelersmarkt is voor Arie van Os, penningmeester van Ajax, alleen maar een bevestiging van zijn voorspellingen. ,,Ik gil al twee jaar dat met het Bosman-arrest de slavernij in het voetbal is geïntroduceerd, terwijl Van Seggelen meende dat juist het tegenovergestelde zou worden bereikt. Als je spelers aantrekt met het oogmerk er geld aan te verdienen ben je verkeerd bezig. Ze moeten iets toevoegen aan je selectie. Die indruk hadden wij niet toen Milan zich meldde voor Bogarde. Uit het geruchtencircuit hebben wij vernomen dat ze Winston alleen hebben gecontracteerd om Kluivert te kunnen binnenhalen.''

De wildgroei in de internationale spelershandel schreeuwt om harde maatregelen van bovenaf. Geen enkele overkoepelende organisatie, FIFA noch UEFA, noch KNVB, lijkt daartoe bereid of in staat. Het arrest van de Europese rechter, dat zich baseerde op vrij verkeer van personen, is immers onverbiddelijk. Van Os, weinig optimistisch: ,,Ik zie niet zo snel een oplossing. Het Belgische transfersysteem was slecht, maar ons vergoedingenstelsel bezat goede kanten en had nooit vermoord mogen worden. Onderlinge afspraken maken ligt in Nederland al moeilijk, laat staan internationaal. Bovendien mag het niet eens van Europees commissaris Van Miert. Misschien dat Brussel kan helpen om zo'n euvel als met Milan de kop in te drukken. Maar ondertussen betaalt de modale voetballer de rekening. Zijn rechten zijn vaag en je ziet dat er in de eerste divisie steeds meer ontslagen vallen.''

Volgens Van Seggelen heeft dat vooral te maken met de naweeën van Sport7, waardoor clubs in de tweede afdeling onverantwoorde investeringen deden. De VVCS-voorman ziet wél alternatieven om de misstanden als gevolg van het Bosman-arrest te beteugelen. ,,Zo'n afkoopsom als Barcelona nu voor Bogarde heeft betaald zou eigenlijk uitgesmeerd moeten worden over vijf jaar. Dan had Ajax viervijfde deel ontvangen (8 miljoen gulden, red.) en Milan een vijfde deel (2 miljoen). Daarnaast is het voor de UEFA en FIFA heel eenvoudig om de overschrijvingsmogelijkheden te beperken, zoals in Spanje al gebeurt. Je zou een korte transferperiode kunnen instellen. Tegenwoordig zegt iedereen dat Van Miert alles tegenhoudt. Hij is zeker geen voetbalhater. Maar hij wil alleen geen inbreuk op het Bosman-arrest. Van Miert heeft juist gezegd dat hij zal toestaan dat bonden, werkgevers en werknemers collectieve regelingen treffen.''

Ook Martin van Geel ziet wel iets in een transferperiode. Daarnaast heeft hij nog een interessante optie achter de hand. ,,Het zou ook goed zijn als er een maximale vergoeding voor spelers van kracht wordt. Daarbij zou je clubs in bepaalde categorieën moeten indelen. Dan kunnen clubs elkaar niet zo gemakkelijk meer kapot concurreren.'' Van Seggelen hamert tenslotte nog eens op een kardinaal punt waar alles mee staat en valt. ,,De mentaliteit van de clubs moet veranderen. Anders kunnen we elk alternatief plan vergeten. Van overkoepelende organisaties als de KNVB verwacht ik weinig. De bond blijft zo passief. Ik heb geen enkele hoop meer dat het bestuur betaald voetbal een actief beleid gaat voeren om excessen op de spelersmarkt te bestrijden. Ook op het gebied van de makelaars kan en wil de KNVB klaarblijkelijk niets doen.''