NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

DIRK LIMBURG
2 Meter moet per september 1998 verdwijnen. Het past volgens een werkgroep niet meer in de strategie van Radio 3. Jan Douwe Kroeske moest het uit de krant lezen. ,,Onder zo'n regime kan ik niet werken.''

,,Ik werk nu twaalf jaar bij de Vara en mij is nog nooit verteld dat ik mijn werk niet goed doe.'' Toch moet er iets mis zijn met de programma's van Jan Douwe Kroeske, want volgens de onlangs bekend geworden plannen voor Radio 3 zou er voor zijn manier van radiomaken geen plaats meer zijn op de zender. Plannen, waar hij en de andere radiomakers niet in gekend zijn. ,,Ik moest het uit de krant lezen. Inderdaad, redelijk belachelijk.''

Jan Douwe Kroeske (41) is al vele jaren één van de gezichtsbepalende deejays van de publieke omroep. Iedere week is zijn stem zo'n tien uur in de lucht. Zijn 2 Meter Sessies, waarin hij groepen zonder geluidsversterking laat optreden, bestaat langer dan de 'unplugged' programma's van MTV.

Kroeske is verder een van de presentatoren van het populaire jeugdmagazine Jules Unlimited, dat (in het voorjaar) regelmatig 800.000 kijkers per aflevering trok. Dat is hoog voor het genre. In dat programma voert Kroeske af en toe gevaarlijke opdrachten uit, zoals bungyjumpen en het filmen van haaien vanuit een kooi onder water. Volgens dezelfde formule verloopt zijn nieuwe programma Bonzend Hart, dat van 29 december tot en met 2 januari dagelijks te zien is bij de VARA. Hierin leert hij bijvoorbeeld een act in een klein Italiaans circus, waardoor de kijker via hem betrokken wordt bij het wel en wee van de circusfamilie. Maar Kroeske is vooral dj. Al twaalf jaar bij Radio 3.

Zo'n twee weken geleden kwam een Hilversumse commissie met ingrijpende plannen en aanbevelingen voor de radio waarover het dagelijks bestuur van de NOS nog voor 1 januari een besluit moet nemen. Met name de programma's op Radio 3 's avonds en in het weekeinde zouden zich moeten voegen in de door een zenderredactie opgestelde draailijsten. Kroeske's 2 Meter wordt zondags tussen 12 en 14 uur uitgezonden.

Hij schrok toen hij via de krant van de plannen vernam.

,,Er is niet met mij gesproken. Ik weet officieel van niets. Dit plan komt niet van de mensen die de programma's op Radio 3 maken. En die werkgroep bepaalt dat 2 Meter in september 1998 van de zender verdwijnt. Maar daar moet je toch met de programmamakers over praten. Zo gaat het echt de verkeerde kant op. Het gaat me niet om mijn programma, maar ik vind het idioot dat zo'n commissie tussen mij en mijn luisteraars in gaat staan en dan ook nog eens via de kranten met hun plannetjes naar buiten komt.''

Niet dat het huidige Radio 3 voor hem heilig is. Hij had al een afspraak lopen om met de collega's van VPRO's Koud Zweet, dat zondags na 2 Meter wordt uitgezonden, te praten over wat beter zou kunnen bij Radio 3. ,,Een zender moet een duidelijk gezicht hebben. Bij Radio 2 gebeurt dat al veel beter. Daar ligt een duidelijk muziekbeleid op tafel. Maar wat nog veel sterker is, daar zitten presentatoren waarvan je merkt dat ze ergens voor staan. Uit deze plannen voor Radio 3 spreekt angst. Dat hoeft helemaal niet. Het moet gewoon vol overtuiging. We hebben de kwaliteiten, we hebben de technische mogelijkheden.

,,Ik houd erg van presentatoren die zichzelf laten horen of zien. Dat is de reden om naar een programma te luisteren. Vraag de doorsnee Nederlander waarom Denk aan Henk zo populair is. Dat is vanwege die man die zulke aardige dingen vertelt of van die flauwe grappen maakt. En niemand zal de zender uitzetten als hij 15 minuten lang een optreden van Finley Quaye laat horen. Niemand, want dat hoort bij Henk. Hij is iemand die in mijn optiek erg beantwoordt aan de behoefte van èn de luisteraar èn het station om programma's te maken waarbij de presentator duidelijk aanwezig is. Waarbij de muziek niet alleen als een soort behang functioneert. En je zou dat kunnen versterken door de samenstellers van de muzieklijstjes met de dj's te laten samenwerken. Die moet je niet volstrekt vrijlaten in hun muziekkeuze, ook Henk Westbroek niet, maar je moet wel erkennen dat het zíjn programma is, en hem ruimte laten om ook te draaien wat hij mooi of passend vindt. En ze zouden erbij moeten blijven zitten, en het lijstje verscheuren als blijkt dat de platen niet kloppen. Dan kom je dichter bij de essentie van radiomaken. Dat bereik je nooit als je vanuit de computer dirigeert. Het zijn de persoonlijkheden die een zender maken.''

Met name die persoonlijkheden moeten volgens de huidige plannen verdwijnen en met hun eigenzinniger muziekkeus verhuizen naar een nieuw station. Die zesde publieke zender zou in het jaar 2000 moeten beginnen. ,,De mensen die nu nog in de avond en in het weekeind programmeren, weten wat er speelt. Als Grandaddy een nieuwe plaat uitbrengt, dan zijn ze er als de kippen bij. Als Andrew Dorff met een debuutplaat komt, dan weten we dat. Dat is ons werk. En vervolgens moeten we dat goed brengen in een radioprogramma.

,,Dat vind ik ook uitstekend bij de publieke omroep en Radio 3 passen. Het is verkeerd om de ingewikkelde klanken af te stoten en Radio 3 te vullen met hits en daaraan grenzende plaatjes. Dat doet Radio Veronica beter. Dat doet 538 beter.

,,Radio 3 moet niet de makkelijkste weg kiezen. We zitten nu amper een jaar op de zondag en radio ontwikkelt zich langzaam. Natuurlijk raak je mensen kwijt als je 's avonds en in het weekeind andere muziek draait, maar er komen ook mensen bij, alleen al omdat je een duidelijker gezicht toont. De VPRO doet het op zijn manier met Koud Zweet en wij doen het bij de NPS en VARA op onze manier. Op die tijdstippen kan dat. Dan luisteren mensen op een andere manier. Dan zijn ze niet aan het werk en staan ze niet in de file.,,Wat Radio 3 nastreeft, en vooral moet blijven nastreven, is dat er een veelzijdigheid te horen is. Het is nu misschien niet allemaal even goed en ze draaien lang niet altijd mijn muziek, maar ik hoor muziek waarvan ik denk, bam, daarvoor heb ik Radio 3 aan. Dát is het. Als dát gevoel verdwijnt, heeft Radio 3 zichzelf overbodig gemaakt. Dan krijgen ze Den Haag zeker op hun kop. Ze moeten die zender niet splitsen. Er moet ruimte blijven voor andere muziek. De combinatie maakt het een sterke zender.

,,De mensen die naar Sky of 538 luisteren moeten dat blijven doen, waarom zouden wij in godsnaam luisteraars weg moeten kapen bij de commerciëlen? Ik maak het programma niet om de bankrekening aan het eind van de maand te spekken. Ik houd ervan publieke radio te maken. Ik houd ervan muziek te draaien waarvan ik denk dat die op dat moment goed valt. Die vrijheid maakt mijn motivatie zo groot. Als dit zwaard van Damocles gaat vallen dan accepteer ik dat niet. Onder zo'n regime kan ik niet functioneren.''