NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door Jaap Bloembergenen Robèrt Misset
Met gemengde gevoelens maakt Harry van Raaij de balans op van zijn eerste jaar als voorzitter van PSV. De 61-jarige Brabander had zich meer voorgesteld van het avontuur in de Champions League. Maar vooral de enorme achterstand op Ajax doet pijn. ,,We missen voetballers als Lerby en Wouters.''

Eigenlijk maakt het Harry van Raaij niet zo veel meer uit of PSV de nationale voetbalcompetitie morgenavond in de Arena nog een vleugje spanning bezorgt door Ajax te verslaan. De voorzitter van de Philips Sport Vereniging kijkt al verder dan de Nederlandse grenzen, hoewel hij in zijn functie als bestuurslid van de sectie betaald voetbal van de KNVB tevens moet waken over het welzijn van de clubs die PSV remmen in zijn expansiedrift. Met dat dilemma worstelt Van Raaij ook in de relatie tot de hoofdsponsor. Sentimenten tellen niet langer als PSV zich in de toekomst wil blijven meten met de Europese top.

Luidde Van Raaij daarom twee weken geleden de noodklok na de afgang van PSV tegen Willem II? De royale achterstand van de regerend landskampioen op Ajax doet hem immers meer pijn dan de uitschakeling in de Champions League. De balans na zijn eerste jaar als voorzitter van PSV: ,,Ik kan niet zeggen dat ik met tevredenheid kan terugkijken op dit jaar, ondanks het kampioenschap. Ik had iets meer verwacht. Ik had gehoopt op een kwartfinaleplaats in de Champions League. Wij hebben op beslissende momenten niet goed gepresteerd.

,,Wij missen spelers als Lerby en Wouters. In grote wedstrijden staan onze spelers er wel, in duels met mindere tegenstanders mis ik bij PSV wel eens een killersmentaliteit. Toch hebben wij al een structurele achterstand op Ajax die we nimmer kunnen inlopen. PSV heeft een veel kleiner achterland. Daarom heeft een club als Ajax een grotere kweekvijver voor jongens van acht of negen jaar. Bovendien heeft Ajax een natuurlijke uitstraling. Wij werden vroeger afgeschilderd als de kapitalisten, maar dat was niet waar. Wij voerden gewoon een uitstekend transferbeleid. En zo slecht is onze jeugdopleiding nu ook weer niet.

,,We hebben misschien niet de absolute top opgeleid, maar hoeveel jongens van PSV spelen er niet in de eredivisie? Hoeveel jongens uit de opleiding van PSV komen niet uit voor Jong Oranje? Wie PSV nu nog een etiket wil opplakken van een provinciale club, daag ik uit om dat te bewijzen. Romario en Ronaldo, de twee grootste voetballers van de afgelopen jaren, hebben wél in Eindhoven gespeeld.''

Van Raaij is nog een typisch product van de Philips-school. ,,Ik heb tot mijn 33ste gestudeerd voor registeraccountant en ik ben nog samen met Jan Timmer naar de cursus geweest'', vertelt Van Raaij in zijn bescheiden kantoor in het PSV-stadion. Na 42 jaar voor de multinational te hebben gewerkt, constateert hij echter dat ,,de band tussen Philips en PSV historisch gezien is veranderd''. In retrospectief: ,,PSV is ontstaan vanuit een sociaal-economische behoefte. Er waren scholen, winkels en een voetbalclub van Philips. Sponsoring bestond in het verleden uit donaties en eventuele tekorten werden aangezuiverd.

,,De bijdrage van de hoofdsponsor is nu relatief laag in vergelijking met die van ABN/AMRO voor Ajax. Toch is Philips voor mij de bakermat van PSV en Eindhoven blijft ook de bakermat van Philips. Neem alleen de technologische kennis die niet naar Amsterdam gaat. De verhuizing van het hoofdkantoor heeft misschien wel een gunstig effect. Die kan de band met PSV ook versterken. Toch zullen we zelf alternatieven moeten aandragen om inkomsten te genereren. Als wij voor de marketingstrategie van Philips geen betekenis meer hebben, is het gewoon afgelopen. Wij moeten zorgen voor een toegevoegde waarde. Daarom praten we momenteel met Philips over een deal die aan de eisen van deze tijd is aangepast.''

De ambities van de Nederlandse kampioen sporen immers niet met het beleid van zijn hoofdsponsor. ,,Het huidige contract is achterhaald'', meent Van Raaij. ,,Al loopt het nog tot 1999. Wij moeten ook overwegen om een ander sponsor te kiezen als die aantrekkelijker mocht zijn. Het gaat om de continuïteit van PSV. Je kunt nooit zeggen dat de relatie met Philips eeuwigdurend is. Het is mogelijk dat PSV over een paar jaar met een andere naam op het shirt speelt, maar nooit eentje die strijdig zal zijn met de belangen van Philips, althans niet onder mijn leiding. Dat is een zaak voor mijn opvolgers.''

Tijdens zijn regime wil Van Raaij wel een richting aangeven. Die weg leidt volgens de voorzitter van PSV onherroepelijk tot een Europese competitie, geschraagd door een technologische revolutie op Internet. Zijn visie: ,,Wij moeten inventief andere middelen bedenken om bij de topclubs in Europa te blijven behoren. Een speler als Phillip Cocu is voor ons niet te behouden, ook al zouden we de Champions League hebben gewonnen. In Newcastle zijn de salarissen in ponden wat ze hier in guldens zijn.

,,Van mij mag een speler heel veel verdienen. Ik heb daar geen morele bezwaren tegen. Maar ik kan die topsalarissen niet betalen. Als klein land zullen wij het in de toekomst altijd verliezen. De inkomsten worden niet langer bepaald door de dertig of de vijftigduizend toeschouwers op de tribune. Het draait straks om de miljoenen achter het televisiescherm en de miljoenen op Internet. Maar om een interessant produkt te kunnen leveren, moet je competitie aantrekkelijk zijn. Iemand uit Hongkong of China kijkt via Internet eerder naar Arsenal-Blackburn Rovers dan naar De Graafschap-Ajax. ,,Neem alleen al het kleine taalgebied in Nederland. Engels blijft de voertaal, ook op Internet. Nederland blijft een ondergeschikte rol spelen zolang we niet kunnen meedraaien in een Europese competitie. Dan kunnen we evenveel kijkers op tv of Internet krijgen als bijvoorbeeld Arsenal. Voetbal wordt via Internet een miljardenmarkt. Canal+ is een locale aangelegenheid, terwijl Internet een global approach heeft. Dat is een essentieel verschil.

,,Wij bepalen niet of er een Europese competitie komt, dat bepalen de grote clubs uit Engeland, Italië, Duitsland, Spanje en Italië. Voor ons is het de vraag of we er eventueel bij mogen horen. Arsenal en AC Milan kunnen op den duur ook niet meer zonder Europa. Hun afzetgebied wordt ook steeds groter. Piacenza is ook niet interessant voor de Italiaanse markt. ,,Ik zie geen nieuw model in de geest van de Champions League, maar ik voorzie dat de acht beste clubs in landen als Italië, Engeland en Duitsland zich zullen afscheiden. Er zal heus plaats blijven voor een Nederlands kampioenschap, maar dan zonder de topclubs. De top van de pyramide wordt bepaald door een Europese liga.''

Van Raaij erkent dat hij een tere kwestie aansnijdt. Als bestuurslid van de sectie betaald voetbal leidt hij namens de KNVB een onderzoek naar een herstructurering van de bedrijfstak. ,,Ik zit op een gevoelige positie. Ik vertolk niet de mening van de betaalde clubs. Zij geloven niet in een Europese competitie. Dit is mijn toekomstvisie op de voetbalsport en ik denk dat die wordt gedeeld door Ajax-voorzitter Michael van Praag.

,,De uitbreiding van de Champions League is slechts een voorbode van de nieuwe ontwikkelingen in Europa. De Nederlandse topclubs moeten oppassen dat ze zich niet uit de markt prijzen. Wij proberen de Nederlandse competitiestructuur dynamisch en spannend te houden en anderzijds het contact met Europa te behouden. Ik erken dat die twee zaken op gespannen voet met elkaar staan.

,,De belasting van de spelers wordt veel te groot in de huidige opzet. Onze coaches willen regelmatig trainen. In Engeland wordt door de grote clubs bijna niet meer getraind. Als je onze trainingscultuur wilt behouden, moet je minder wedstrijden gaan spelen. Spelers van de topclubs worden vijftig dagen meer belast dan de spelers van clubs die er net onder zitten. Willem II wil bij wijze van spreken een competitie van twintig clubs. Het probleem is dat beide partijen gelijk hebben.

,,Het gaat mij niet om winnen, maar welke prioriteiten we stellen. Dus moeten we keuzes maken. Ik doe een beroep op het gezonde verstand van alle partijen. Als Ajax over vijf jaar niet meer met de Europese topclubs kan wedijveren, zal het voetbal voor onze jeugd zijn aantrekkingskracht verliezen. Het aantal clubs zal verminderen, omdat het één niet met het ander te combineren is.''

Hoe zou de Nederlandse competitie er volgens Van Raaij in de nabije toekomst moeten uitzien? Zijn dilemma: ,,Misschien zouden we moeten kiezen voor een playoff-systeem aan het einde van een reguliere competitie, waarvoor de grote clubs automatisch geplaatst zijn. Maar de kleine clubs kunnen de inkomsten van de wedstrijden tegen Ajax, Feyenoord en PSV niet missen. Ik begrijp dat.

,,Maar clubs als Dordrecht hebben alleen een regionale betekenis. PSV heeft een landelijke uitstraling. We praten over twee verschillende producten. Moet je je ook niet afvragen aan welke normen een profclub moet voldoen? Telstar is wel een profclub en Katwijk niet. Maar het verschil tussen Ajax en Telstar is beduidend groter dan het verschil tussen Telstar en Katwijk. Als je minder dan vijfduizend toeschouwers trekt, heb je dan een markt?

,,Je moet aan clubs eisen stellen in de vorm van licentievoorwaarden. Maar of een amateurclub wel of geen geld betaalt aan spelers, zal mij een zorg zijn. Van mijn part wordt Katwijk kampioen van Nederland. Waarom zouden ze alleen tegen amateurs mogen spelen? Ik geloof niet meer in die scheidingen.''

Hoewel PSV in Europees verband trendsetter wil zijn, weigert Van Raaij alle trends in het voetbal te volgen. Zelfs als dat tot een ontmanteling van de selectie zou leiden. Dus riep de voorzitter dat PSV'er Jaap Stam 50 miljoen gulden moet opbrengen en weigert hij Cocu al tijdens de winterstop van de hand te doen, hoewel PSV door dat principiële standpunt veel geld inlevert. Maar roomser dan de paus wenst Van Raaij zich ook niet te gedragen en als Roda JC André Ooijer tot een tussentijds vertrek dwingt, zal hij zijn komst niet blokkeren.

Van Raaij: ,,De manier waarop AC Milan met spelers omgaat is pure slavenhandel. Op een bepaald moment wordt zo'n handelwijze tegen je gebruikt. Je eigen geloofwaardigheid staat op het spel. Ik ben het dus niet eens met Roda JC, als die per se van André Ooijer afwillen. Zo ga je niet met je werknemers om. Dan zeggen de mensen van de kleine clubs: voor jou is een miljoen niks, maar dat is onzin.''

Plotseling slaat Van Raaij met de vuist op tafel: ,,Ik sluit niet uit dat wij naar de vraagprijs van Ooijer informeren. Anders gaat hij misschien wel naar een andere club. Ik doe mee aan dit spel zonder het zelf te zijn begonnen. Toch levert deze ontwikkeling op the long run alleen maar verliezers op, vooral in Nederland.''