NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door WIM KÖHLER
Palmtop computers heten ze, maar de handpalm is te klein om zo'n machientje goed vast te houden. Handheld computers worden ze ook genoemd, maar de daad bij het woord gevoegd dwingt dat tot eenhandig typen, waar het toetsenbord weer te groot voor is. Als pocketable computer zie je ze soms aangeduid. Maar stop ze in je binnenzak en je colbert zakt uit model. Te groot en te zwaar voor hun namen zijn ze, maar verder ideale computertjes voor onderweg. Eindelijk zijn we verlost van die onhandig grote en zware notebooks of laptops.

De handhelds verschenen dit jaar op de markt. Psion, de leidende fabrikant van elektronische agenda's, maakt de Psion 5. Wie die organisers van Psion (de Psion 3 of Psion Siena) kent, zal de handheld Psion 5 aan de grote kant vinden. Maar wie met zijn handheld iets meer doet dan hem gebruiken als agenda of notitieblokje is snel overtuigd van het nut van die paar centimeters meer.

Het toetsenbord van de Psion 5 meet 14,5 centimeter van de Q tot en met de P. Dat is 4 centimeter smaller dan een normaal pc-toetsenbord. Zelfs dikke vingers missen na een uurtje werken op de Psion 5 de ontbrekende 4 centimeters niet meer. De toetsen zijn bijna 1,5 cm breed, liggen zonder tussenruimte naast elkaar en hebben kuiltjes die willige vingers snel de weg wijzen. Moeilijker is het wennen aan de afwijkende plaats van de kommatoets (rechts naast de spatiebalk) en aan de smallere spatiebalk.

Wie hoge prioriteit aan een goed toetsenbordje geeft, is deze maand snel klaar met zijn keuze uit leverbare handhelds van Psion, Hewlett Packard, Philips of Casio. De Psion 5 steekt er met kop en schouders boven uit. De huidige HP's 320 en 360, de Philips Velo 1 en de Casio Cassiopeia hebben knopjes in plaats van toetsen. Maar opvolgers met misschien wel echte toetsen zijn aangekondigd.

De Psion 5 wijkt in ergonomie op nog een punt af van zijn drie concurrenten. Maar dit verschil kan in zowel Psions voor- als nadeel uitpakken. Alle handhelds zijn doosjes waarbij het beeldscherm het openklappende dekseltje is. De Psion schuift bij het openklappen het toetsenbord een eindje naar voren. En het is de enige handheld waarbij het beeldscherm maar in één opengeklapte positie kan staan. Dat kan hinderlijke reflecties opleveren. Maar pak nu eens het bij alle modellen meegeleverde aanwijsstokje. Het stokje en het touchscreen hebben dezelfde functie als muis en cursor bij een pc: commando's geven buiten het toetsenbord om: file openen, tekst selecteren, adres opzoeken, telefoonnummer kiezen, tekenen. Noem maar op. Bij Philips, HP en Casio duwt het pennetje bij iedere keer aanraken het scherm even hinderlijk naar achteren. Daar heeft de Psion met zijn gefixeerde scherm als enige geen last van.

De machientjes kosten tussen de 1400 en 1800 gulden. Dat is de helft minder dan een redelijk uitgeruste laptop en ook flink goedkoper dan de verkleinde laptops die Toshiba verkoopt. De miniatuur-pc's hebben natuurlijk een agenda (de laatste ervaringen: als mensen met elektronische en papieren agenda's een datum prikken hebben de papieraanhangers altijd nog sneller de voorgestelde datum voor hun neus dan de mensen die met organisers werken) en verder programma's voor een adressenbeheer, tekstverwerken, rekenen en tekenen. Allemaal met verschillende lettergrootten, met spellingcorrectie en andere luxe. Te koop of te krijg zijn spelletjes, routeplanners (maar niet het elektronische spoorboekje), fax- en emailprogramma's.

De Velo van Philips heeft al een modem, bij de andere machines moet die ingeplugd worden, waarvoor meestal een pc-card-contact aanwezig is. De combinatie handheld-modem-GSM maakt draadloos Internetten vanaf het strand mogelijk. De apparaten zijn dan ook bedoeld voor de mobile business man. Die kan op de Philips, Casio en HP ook een videopresentatie laden, zijn handheld aan een projector koppelen en ver van huis een lezing met lichtbeelden verzorgen.

De mobiele man die op kantoor komt brengt zijn handheld in contact met zijn netwerk-pc. Dat gaat met een kabeltje, een infraroodverbinding of een docking station. Memo's, adressenbestanden, prijslijsten en andere informatie die vaak verandert, maar altijd beschikbaar moet zijn, krijgen dan automatisch een update. Ook de agenda's en afspraken worden automatisch bijgewerkt.

De pc met de juiste software (meegeleverd bij de handhelds) beschouwt de aangekoppelde handheld als een soort externe harde schijf. Vanuit een window op het pc-scherm kunnen de files van de handheld worden versleept naar de pc en worden weggegooid. Conversieprogramma's zetten de files in het goede formaat. Op het punt van uitwisselbaarheid verliest de Psion het voorlopig, zoals de andere drie merken het voorlopig op uiterlijk, ergonomie en robuustheid van de Psion verliezen. Psion heeft een geheel eigen operating system. Philips, HP en Casio draaien onder Microsoft Windows CE 2.0. Dat is de windows voor alles wat kleiner dan een laptop is. Dit onlangs geïntroduceerde operating systeem zal in de toekomst ook autoradio's, koffiezetmachines en videorecorders besturen. Autoradio's met toetsenbord zijn niet direct te verwachten, maar een autoradio onder windows kan straks ook voice mail en route-informatie doorgeven. Voorlopig maakt de windows voor kleine apparaten een naadloos contact met grote-apparaten-windows als Windows 95 of NT mogelijk. Psion belooft op haar Internetsite dat de software om files uit te wisselen met de dit voorjaar uitgekomen nieuwe versies van Microsoftprogramma's als Word, Excel en Access snel beschikbaar komt. Maar dat staat er al een paar maanden. Nu begint iedere alinea, overgezet uit de Psion 5 naar Word97 op de pc, twee- of driemaal opnieuw.