NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

DE KLM HEEFT eindelijk een Europese partner gevonden. Nadat aangekondigde, beoogde en geprobeerde allianties met zo ongeveer alle Europese luchtvaartmaatschappijen de afgelopen jaren de revue hebben gepasseerd of zijn mislukt, is dan nu gekozen voor Alitalia.

Alitalia? Dat is toch die verliesgevende Italiaanse staatsonderneming waarvan de vliegtuigen altijd door stakingen aan de grond staan, de vakbonden de arbeidsvoorwaarden dicteren, de directie door politieke benoemingen wordt samengesteld en waarvan de dienstverlening allerbelabberds is? Zo bezien is de keuze van KLM voor deze Italiaanse partner een wanhoopsgreep omdat er geen enkele andere fatsoenlijke kandidaat in Europa meer beschikbaar was.

Maar er kan ook anders tegenaan gekeken worden. Een strategisch samenwerkingsverband met Alitalia kan KLM en zijn Noord-Amerikaanse partner Northwest enkele onverwachts aantrekkelijke aspecten bieden. Om te beginnen is Alitalia hard op weg de bedrijfsvoering te normaliseren en gaat de staatsholding IRI binnenkort zijn meerderheidsbelang terugbrengen. Interessant is ook de bundeling van de intercontinentale kracht van KLM-Northwest en de sterke regionale positie die Alitalia inbrengt. En ten slotte beschikt Alitalia over wat in luchtvaartpolitiek steeds belangrijker wordt: een nieuwe luchthaven.

Het vernieuwde vliegveld Malpensa ten noorden van Milaan kan in het netwerk van KLM-Northwest-Alitalia gaan fungeren als tweede Europese hub, een luchthaven waar intercontinentale passagiers op regionale vluchten kunnen overstappen en omgekeerd. Dat kan een ontlasting voor Schiphol betekenen en de KLM met Northwest in staat stellen hun dienstregelingen uit te breiden zonder onmiddellijk op de maximaal toegestane geluidscontouren van de Randstad te botsen. En ten slotte is de beoogde Nederlands-Italiaanse samenwerking op luchtvaartgebied interessant vanuit Europees perspectief.

DE EUROPEANISERING van het Nederlandse bedrijfsleven heeft dit jaar toch al een aantal markante ontwikkelingen te zien gegeven. Lovers, de luis in de pels van de Nederlandse Spoorwegen, is overgenomen door het Franse conglomeraat Compagnie Générale des Eaux om treinen in Nederland te laten rijden. Het Britse telecombedrijf Vodafone heeft zojuist een meerderheidsaandeel genomen in Libertel, het mobiele telefoonnet. In dezelfde week is het kabelnet Casema door KPN, de marktopvolger van de PTT, verkocht aan France Télécom, het Franse telefoonconcern dat bezig is zich te privatiseren.

Nederlandse ondernemingen zijn eveneens actief om hun aandeel op de Europese markt uit te breiden. Een greep uit de overnames van dit jaar: de ING Groep kocht de Belgische Banque Brussel Lambert, Shell heeft het resterende aandeel in het Italiaanse chemieconcern Montell overgenomen. De bankverzekeraar Fortis heeft zijn positie op zijn Belgisch-Nederlandse thuismarkt versterkt met de overname van de Belgische spaarbank ASLK. Gist brocades uit Delft heeft het Catalaanse bedrijf van bakkerij-ingrediënten Riba gekocht, Akzo Nobel (Nederlands-Zweeds) de Franse verfproducent Verical, uitgeverij VNU de National Research Group in Groot-Brittannië en Heineken de Karsay Brouwerij in Slowakije.

Dergelijke overnames leveren meestal slechts kleine persberichtjes op, maar samen vormen ze het patroon van een bedrijfsleven dat met reuzenstappen bezig is zichzelf grensoverschrijdend te versterken. De ondernemers lopen hiermee vooruit op de komende Europese markt met een gemeenschappelijke munt. De Economische en Monetaire Unie is niet alleen een monetaire omschakeling, maar ook - en vooral ook - een strategische uitdaging voor het bedrijfsleven. Terwijl politici blijven steken in verbale bezwaren, stapt het internationaal georiënteerde bedrijfsleven het EMU-tijdperk binnen.

DE SAMENWERKING die KLM en Alitalia nastreven, heeft vanuit dit perspectief interessante dimensies. De Italianen hebben niet gekozen voor samenwerking met Air France, het Franse vliegende staatsbezit dat gebukt gaat onder zijn schulden, maar met KLM. Kennelijk zoekt Italië, aan de vooravond van de EMU, aansluiting bij de marktgerichte bedrijfscultuur in Noordwest-Europa. Nederland staat nu via de beoogde strategische luchtvaartalliantie plotseling sterk in Italië. Dat kan op een totaal ander dossier binnenkort nog goed van pas komen. Precies, bij de benoeming van de president van de Europese Centrale Bank, waarbij de Franse president hoopt op Italiaanse steun, maar de Nederlandse premier nu een uitmuntende entree krijgt bij zijn Italiaanse collega.