NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

HUBERT SMEETS
Ik mis het zo verdomd: het Moskou van de straat, het Moskou van de keuken, het Moskou van de fles, kortom, het grootste proletarische dorp ter wereld. Geen misverstand: ik zou het in de communale woning aan de Kostikova-straat nummer 3 nog geen etmaal uithouden. Of beter: ik zou de bewoners van deze collectieve flat niet eens bij mij thuis uitnodigen. Maar toch: de straatveger Sasja en zijn moeder, de arbeider Andrej, zijn vrouw Lena en hun kinderen, de burgerlijke beambte Zoja, de fatsoenlijke Natasja, de hoer Joelia en de beeldhouwer Nikolaj, ze horen erbij, ze zijn de archetypes van het andere Rusland, het Rusland dat door de VNU en ABN-AMRO is afgeschreven maar ondertussen wel bestaat, al was het maar als electoraal voetvolk.

In de documentaire Moskou 850 - wie heeft ons nodig etaleren ze allemaal hun eigen reden van bestaan, met een verbale vaardigheid die doet vermoeden dat het onderwijs in de Sovjet-Unie nog wel meeviel. Ze wonen op een paar vierkante meter en moeten hun douche, wc en keuken (of wat daarvoor doorgaat) met elkaar delen. Want hun communale woning, een idee van het communisme, is nog steeds niet opgeknapt, laat staan opgesplitst. Het is dat het huis van steen is en ook anderszins herinnert aan betere tijden, anders zou je nog eens gaan denken met een Aziatische bidonville van doen te hebben.

Terwijl verderop in Moskou wordt gewerkt aan de reusachtige kathedraal Christus de Verlosser, de kroon op het feest ter gelegenheid van het 850-jarige bestaan van Moskou, doen de bewoners van Oelitsa Kostikova dom 3 hun verhaal.

Andrej wil dat eigenlijk niet. Hij houdt zich staande met krachtsport en zijn gezin plus herdershond. Echtgenote Lena verzucht bij elke winkel 'oj, goeie god' omdat ze het huishouden niet draaiende kan houden van 500 gulden per maand. Hun dochtertje kijkt naar vechtfilms. En met z'n allen luisteren ze naar de liederen van de christo-fascistoïde zanger Igor Talkov, begin jaren negentig vermoord bij een vermoedelijk criminele shoot-out.

Joelia zet, haar schoenen met zwarte verf bijpuntend, uiteen waarom zij geen Sovjet-leven meer kan leven: werken-eten-slapen-werken-eten-slapen-werken.

Zoja, die zich heeft voorgenomen dat het communale huis na decennia verwaarlozing nu eindelijk aan een 'kapitale' verbouwing toe is en daartoe een verzoekschrift heeft opgesteld, laat zich door de telefoon afbekken door een collega-bureaucraat die zelfs geen 'profylactische' beurt wil beloven.

En dan zijn er nog Sasja en zijn moeder, de 'helden' in de film. Zij heeft heimwee naar het feest Moskou-800. Toen, onder Stalin, was ,,alles gezelliger''. Hij legt uit waarom hij, anders dan het buurmeisje, geen junk is maar simpel drinkt. ,,Vroeger dronk ik een beetje. Maar nu is het zo'n puinhoop. Ik spuug erop'', waarna het afsluit met de toast ,,op je gezondheid, mama''. Het is nagenoeg de laatste keer dat hij dat kan. Voortaan mag Sasja alleen op straat drinken, hetgeen het genoegen er overigens niet minder op maakt. Man-zijn in Moskou eist nu eenmaal zijn tol.

Bijzonder genuanceerd is het allemaal niet. Diepgravend evenmin. De documentaire Moskou 850. Wie heeft ons nodig is de dertiende uit het dozijn. Maar dat wil niet zeggen dat moeder de waarheid niet spreekt als ze nuchter zegt: ,,Ik heb niets om over te dromen, behalve over rust.''

Moskou 850. Wie heeft ons nodig? Evangelische Omroep. Ned. 2, 23.35-0.15u.