NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

DE CRISIS is over. Of niet? De eerste reactie van minister Albright op de Russische mededeling dat de VN-inspecteurs (inclusief de Amerikanen) ,,onvoorwaardelijk'' terug kunnen naar Irak, was vannacht: eerst zien, dan geloven. Binnen enkele uren kreeg zij antwoord. De Iraakse staatsradio bevestigde in een speciaal bulletin wat de Russen in Genève aan hun Westerse en Chinese partners hadden verteld. Maar het is bijna onvoorstelbaar dat Saddam Hoessein zich zonder meer gewonnen zal geven en zijn jarenlang volgehouden obstructie tegen het opsporen van zijn geheime arsenalen werkelijk zal beëindigen.

Dat de inspecties volgens een nieuwe regie zullen worden uitgevoerd, staat inmiddels wel vast. De 'bonbon' voor Saddam is wellicht dat formeel wordt vastgelegd in hoeverre Irak de resoluties van de Veiligheidsraad over de hem opgelegde liquidatie van massa-vernietigingswapens heeft uitgevoerd. Dat zou dan vooral gaan om de kernwapens. De Amerikanen zouden tevreden kunnen worden gesteld met het ontwikkelen van een strak schema voor de verdere opsporing van biologische en chemische wapens en de installaties voor de aanmaak daarvan. Anderzijds zou de gevolgde methodiek voor de Iraakse autoriteiten doorzichtig moeten worden gemaakt zodat zij weten wat er specifiek van hen wordt verwacht.

ALLES HANGT af van de bereidheid van het Iraakse regime om van nu af zijn volle medewerking aan de inspecties te verlenen. Daarover zal nog wel twijfel blijven bestaan. Succes kan de Russische diplomatie op dit moment niet worden ontzegd, maar de Amerikaanse militaire dreiging op de achtergrond zal van invloed zijn geweest op de wijziging in de houding van Saddam Hoessein. Hoewel niet bewust zo opgezet heeft de rolverdeling tussen Amerikanen en Russen beter gefunctioneerd dan tot voor kort mocht worden verwacht. De overeenstemming die vannacht in beginsel werd bereikt tussen de vijf permanente leden van de Veiligheidsraad over de verder te volgen procedure ten aanzien van Irak kan niet verbloemen dat grote tegenstellingen zijn gebleven. Die kwamen een paar weken geleden aan de oppervlakte toen Fransen, Russen en Chinezen zich in de Veiligheidsraad onthielden bij de stemming over een resolutie waarin Irak nieuwe sancties werden opgelegd om het verzet tegen voorgenomen inspecties te breken.

Saddam kondigde daarop aan dat de Amerikaanse inspecteurs het land zouden worden uitgezet, een dreigement dat hij later uitvoerde. De andere inspecteurs vertrokken vrijwillig een paar uur later. Russen en Fransen hebben daarna de rijen met Amerikanen en Britten gesloten. Maar zij blijven voorstander van een spoedige versoepeling van de sancties, terwijl de Amerikanen eerst verifieerbare stappen van de kant van Irak willen zien. Over de verschrotting van tot dusver achtergehouden massavernietigingswapens, de opruiming van grondstoffen en de liquidatie van productiemiddelen mag geen onzekerheid blijven bestaan. Ten slotte is Irak hiertoe gehouden ook al zijn de betrokken opslagplaatsen en installaties (nog) niet ontdekt.

DE PROPAGANDAMACHINE van Saddam Hoessein draait intussen op volle toeren. Zijn nieuwe nederlaag tracht hij te maskeren door het voor te stellen alsof er niets meer aan de hand is dan een akkoord gebaseerd op de warme en oude vriendschap met Rusland. De Russen zouden zich, in ruil voor de terugkeer van de inspecteurs naar Irak, hebben verplicht te ijveren voor opheffing van de sancties. Dat is dus geen nieuws, want dat deden zij al lang. Maar de Russische bemiddeling komt het regime in Bagdad goed uit om de terugtocht te maskeren. Het gaat er nu om of Saddam Hoessein werkelijk bereid is zijn kat-en-muisspel met de VN-inspectie te beëindigen. De Amerikanen hebben laten weten dat de versterking van hun strijdmacht in de Golf voorlopig gewoon doorgaat.