NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

DE KLEINE HAVENSTAKINGEN in Amsterdam en Rotterdam illustreren deze week dat de geschiedenis zich nooit definitief in cadeaupapier laat verpakken. De werknemers uit Amsterdam en Rotterdam bestaan echt, ook al spreken ze een taal die we welhaast vergeten waren.

De acties zelf hebben niet heel veel om het lijf. In Amsterdam lijkt het te gaan om een wanhoopspoging om het faillissement van de zogeheten 'havenpool', een uitzendbureau voor laders en lossers, alsnog af te wenden. Hier heeft de Vervoersbond FNV zich achter de stakers geschaard. Maar het gaat om zo weinig mensen in een relatief zo kleine haven dat de uitstraling van de acties gering is. Ook al is het blokkeren van de sluis bij IJmuiden een obstakel voor de rest van de Amsterdamse haven. In Rotterdam hebben de acties nog minder om het lijf. Van de negenhonderd arbeiders, die bij de havenpool SHB staan ingeschreven, kwamen er gisteren 150 af op een demonstratieve bijeenkomst op het Zuidplein. Dat heeft er in de jaren zeventig/begin tachtig wel eens anders uitgezien. Toen was de plaats van samenkomst het Afrikaanderplein en wisten de stakingsleiders radikaal-socialistische of communistische retoriek te paren aan effectieve 'actie'. De enige historische parallel in Rotterdam lijkt dat de FNV-bond ook nu weer aan de kant staat.

TOCH IS ER IN DE AMSTERDAMSE haven een gevecht gaande dat niet genegeerd mag worden. Het is in de eerste plaats een staking tegen het management van de havenpool. Dat zag de afgelopen jaren met lede ogen aan hoe de container-overslag zich naar Rotterdam en Zeebrugge verplaatste. Tegelijkertijd wist het ook niet de kracht van Amsterdam als overslaghaven voor gekwalificeerd stukgoed uit te buiten, zodat het geld, mede gefourneerd door de overheid, nu op is. Ten tweede is het een staking tegen de nieuwe tijd die steeds minder oog heeft voor de traditionele arbeidsverhoudingen die de haven juist zo eigen waren. Dat elders aan het IJ een nieuwe haven wordt gebouwd, waarvoor onlangs Ruigoord werd ontruimd, is voor de arbeiders al helemaal onbegrijpelijk. Zij mogen kennelijk niet profiteren van het optimisme dat Amsterdam over zijn haven koestert.

ALS DE STAKINGSACTIES naar Rotterdam overslaan staat er veel meer op het spel. De SHB is weliswaar nog niet failliet, maar met een verlies van tien miljoen dit jaar moet ze zich snel gaan aanpassen aan de 24-uurs economie die ook aan de Maas haar intrede heeft gedaan. Dat is ook in Rotterdam een breuk met het verleden. Vandaar dat de actievoerders daar van de bond eisen minder passief te zijn. De vakbond in Rotterdam moet op haar beurt behoedzaam manoevreren omdat rationalisering in de grootste haven ter wereld een zaak van leven en dood is.

Met hun hele of half wilde stakingen geven de havenwerknemers in Amsterdam en Rotterdam aan dat ze geen slachtoffer willen worden van een groeiende economie. Hun eisen en methoden hebben een regressief karakter. Maar het signaal is omineus. Nu Nederland in euforie richting verkiezingen opstoomt, blijkt dat er nog sectoren zijn die ook zo hun wensen hebben. Daaraan kan niet voldaan worden. Maar wie ze weghoont als echo's uit vervlogen tijden, zet bij de voordeur mensen op straat die wel eens via de achterdeur weer binnen moeten komen. De voortdurende en structurele vermindering van laaggeschoolde arbeid in Nederland mag veel bedrijven niet uit de slaap houden, voor de maatschappij in haar geheel blijft deze trend een probleem. Juist omdat het goed gaat.