NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

FRITS ABRAHAMS
Een van de betere, nieuwe tv-programma's is op woensdagavond Wat is nou... van VPRO's duo Peter van Ingen en Frans Bromet.

Ieder gewapend met een eigen camera, tijgen zij naar hun gesprekspartners die over één onderwerp ondervraagd worden. Zij filmen niet alleen de 'deskundige', maar ook elkaars reacties op diens uitspraken. Dat laatste is niet altijd even functioneel, maar het levert ook grappige, typerende momenten op.

Van Ingen en Bromet gaan uit van bekende begrippen, zó bekend dat we allemaal denken te weten wat ze ongeveer inhouden. Dat blijkt in de praktijk tegen te vallen - wat deze uitzendingen juist zo interessant maakt. De vier behandelde onderwerpen waren 'jood zijn', 'economische groei', 'seksuele intimiteiten' en (gisteravond) 'Nederland vol?'.

Het leerzaamst waren die uitzendingen waarin de deskundigen grondig met elkaar van mening bleken te verschillen. Zo heb ik nooit geweten dat er tussen rabbijnen zo'n fundamenteel meningsverschil kan bestaan over de - voor hen - essentiële vraag wie zich wel of niet joods mag noemen. Rabbijn Evers kwam met de gangbare opvatting: ,,Iemand met een joodse moeder is 100 procent joods, iemand met een niet-joodse moeder is 100 procent niet-joods.'' Maar rabbijn Erwteman even later: ,,Iemand die geboren is uit een of twee joodse ouders is een jood. De bijbelse definitie is dat de vader joods moet zijn om het kind joods te laten zijn.''

,,Maar dan ben ik tóch een jood'', riep Bromet.

,,Ik zag al iets in het uiterlijk'', zei de rabbijn.

Niet alleen hun eigen afkomst, maar ook 'Nederland' houdt het VPRO-duo volop bezig. Dat bleek vooral uit de uitzendingen over economische groei en de beweerde volheid van Nederland. De economische groei inspireerde de deskundigen B. Goudzwaard en A. Heertje tot fraaie uitspraken als: ,,We zijn op weg in een tunnel waarvan de wanden steeds dichter bij elkaar komen.'' (Goudzwaard). En: ,,In zekere zin zijn de behoeften van de mens oneindig. En dat komt omdat het leven eindig is: er is maar een beperkte tijd om te reizen et cetera.'' (Heertje).

Bromet en Van Ingen in koor: ,,Je moet toch kunnen zeggen: zó is het genoeg?''

Een deskundige: ,,Dat zal de politiek niet zeggen.''

Gisteravond vatten de heren een wel zeer hachelijk onderwerp - maar waarom niet - aan: is Nederland nu wel of niet vol? Het opmerkelijke van deze uitzending was dat enkele mensen, die elkaar in politiek opzicht verafschuwen, het over deze kwestie in wezen eens bleken te zijn. Wim Elsthout, de vice-voorzitter van de Centrumdemocraten, Marten Bierman, planoloog en Eerste Kamerlid voor de Regionalen/De Groenen, en Pim Fortuyn vonden Nederland te vol.

,,Ik heb met de Centrumdemocraten niets te maken, ik roep dit al vanaf de jaren zeventig'', zei Bierman. ,,En ik roep het niet als eerste: Drees deed het al in de jaren vijftig.'' Als Nederland en de rest van de wereld economisch zó blijven doorgroeien, hebben ze volgens Bierman straks 'een extra planeet aarde nodig'. En Fortuyn: ,,Straks, vooral in de grote steden, zullen de mensen van vreemde herkomst in de meerderheid zijn. Je zult het merken als de tweede en derde generatie niet goed integreert. En de huidige integratie stemt niet hoopvol.''

Pessimistische geluiden die alleen door de stedebouwkundige Dijkstra gerelativeerd werden: ,,Pas als je Nederland volbouwt als een soort Parijs, en er wonen 200 miljoen mensen, dán is Nederland vol.''

Gelukkig prikten Bromet en Van Ingen handig de hypocrisie achter Elsthouts standpunt door. Elsthout beweerde herhaaldelijk dat de aantasting van de Nederlandse natuur hem zo verdroot. Bromet: ,,U bent erg begaan met de natuurgebieden?'' Elsthout: ,,Ik hou van wandelen.'' Van Ingen: ,,U wilt in de natuur geen buitenlanders zien? Elsthout: ,,Ik wil daar geen huizen zien.''

Zelf putte ik gisteravond de broodnodige relativering uit de reportage van Juurd Eijsvogel in deze krant over New York waar het weer goed gaat, hoewel (en volgens burgemeester Giuliani zelfs omdat) er jaarlijks 100.000 immigranten bijkomen.