NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door JOHAN STOBBE
Bij de Olympische Spelen voor sporters met een donororgaan, de World Transplant Games, is het samenzijn met lotgenoten net zo belangrijk als presteren. ,,Wij tonen onze dankbaarheid naar de nabestaanden van de donoren.

VORDEN, 14 OKT. De Spaanse atleet José Lopez deed tijdens de World Transplant Games in Sydney tegelijkertijd twee keer mee op hetzelfde onderdeel. Lopez liep de vijf kilometer wegwedstrijd, terwijl naast hem de Australische boer Keith Webb de race voltooide met in zijn lichaam het hart van de Spanjaard.

Lopez, longpatiënt in de jaren tachtig, stond al tijden op de wachtlijst voor transplantatie toen hij in 1990 werd gered met het hart en de longen van een verongelukte vrouw. Zijn eigen hart functioneerde nog perfect en dus stelde hij het beschikbaar. Webb kreeg het orgaan en zodoende deed het hart van Lopez tijdens de Spelen in Australië dienst in het lichaam van een ander.

Elfhonderd getransplanteerde sporters uit 51 landen kwamen van 29 september tot 5 oktober in Sydney bijeen om aandacht te geven aan het belang van transplantatie. ,,We willen laten zien wat we allemaal kunnen met onze nieuwe organen'', vertelt Mirjam van der List, een van de 35 afgevaardigden uit Nederland. ,,En om onze dankbaarheid te tonen naar de nabestaanden van donoren. Ook hopen we dat mensen over donatie gaan nadenken als ze iets over de Spelen horen.''

Op initiatief van de Engelse transplantatie-arts Maurice Slapak werden in 1978 in het Engelse Portsmouth voor het eerst sportwedstrijden met alleen getransplanteerden georganiseerd. De arts kreeg aanvankelijke weinig positieve reacties op zijn idee. De transplantatiewereld vond het een riskante onderneming. Het was vragen om moeilijkheden, vonden velen, omdat maar weinig mensen in die tijd een transplantatie overleefden.

Maar Slapak zette door. De Britse arts wilde bewijzen dat long-, nier-, hart- of leverpatiënten na een geslaagde operatie weer goed kunnen functioneren. En zo verschenen in 1978 in Portsmouth 98 deelnemers aan de start bij de eerste Spelen. Inmiddels is het evenement elf keer gehouden en uitgegroeid tot een grootschalig tweejaarlijks sportspektakel waar meer dan duizend getransplanteerden hun fitheid bewijzen.

Dat de medische wetenschap in Nederland op een hoog niveau staat, bleek in Sydney uit de prestaties van de equipe. Na gastland Australië, dat verreweg de grootste delegatie afvaardigde, en de sportgrootmachten de Verenigde Staten en Groot-Brittannië eindigde Nederland als vierde in het medailleklassement met veertien keer goud, acht keer zilver en tien keer brons.

Van der List was met vier eerste plaatsen op diverse zwemnummers de meeste succesvolle deelnemer uit Nederland. De vijftigjarige niergetransplanteerde uit het Gelderse Vorden is van kinds af aan nierpatiënte. Op haar 29ste kreeg ze een nieuw orgaan. Pas daarna kon ze aan sporten gaan denken, want in haar jeugd was dat taboe. ,,Ik mocht nooit meedoen met gymnastiek of sporten in wedstrijdverband. Te gevaarlijk.'' Na de operatie ging Van der List zich toeleggen op zwemmen en al snel bleek ze op hoog niveau mee te kunnen. De Transplantatie Spelen zijn niet te vergelijken met normale Olympische Spelen. ,,Wij sporten in verschillende categoriën. Iemand van vijftig kan uiteraard nooit op hetzelfde niveau presteren als een 25-jarige. Welk donororgaan je draagt, maakt niets uit. Daarin wordt geen verschil gemaakt.'' Het onderscheid in leeftijd maakt het mogelijk dat Van der List over twee jaar ook in eigen land medaillekandidaat is. Tilburg is de stad waar in 1999 de volgende Spelen worden gehouden onder de naam New Life Games.

De Spelen in Tilburg zullen nog groter worden dan in Sydney, want wereldwijd worden steeds vaker succesvolle transplantaties uitgevoerd. Dat blijkt uit het groeiend aantal landen op de deelnemerslijst. Vijftien jaar geleden domineerden de westerse landen, in Sydney verschenen ook atleten uit Kenia, Vietnam en Mauritius. Van der List: ,,Die landen kunnen echter niet als organisator optreden. We moeten op onze hoede zijn voor infecties en virussen. Het organiserende land moet aangepast zijn aan de westerse wetenschap.''

Ondanks het fanatisme tijdens de wedstrijden is het samenzijn met lotgenoten tijdens de Spelen minstens zo belangrijk. Jong en oud mogen meedoen, mits de transplantie een jaar voor de Spelen geslaagd is uitgevoerd. In Australië waren de jongste atleten drie jaar. Aan de hand van hun ouders renden zij een rondje over de atletiekbaan. In de klasse 'super-veteranen' liepen atleten rond van zeventig jaar. Toch bedrijven de getransplanteerden volgens Van der List wel degelijk topsport. ,,De Amerikaanse sprinters liepen de honderd meter in Sydney onder de elf seconden.''

Het enige wat de Transplantatie Spelen duidelijk onderscheidt van andere sportwedstrijden is het ontbreken van dopingcontroles. Een onderzoek naar het gebruik van prestatieverhogende middelen zou ook funest zijn voor de Spelen. Van der List: ,,Dan zou iedereen naar huis worden gestuurd. We slikken allemaal medicijnen met prednison.''