NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

HENK VAN GELDER
Oscar Wilde leeft als nooit tevoren, lijkt het. Vooral in Engeland is al een paar jaar een soort herontdekking gaande, die niet alleen met 's mans oeuvre te maken heeft, maar ongetwijfeld ook met het blijkbaar nog altijd knagende besef dat Wilde honderd jaar geleden een onrecht is aangedaan dat zich nooit meer helemaal laat goedmaken. Ook niet door de plaquette die hij twee jaar geleden in Westminster Abbey in Londen heeft gekregen, en evenmin door een lobby voor posthume gratieverlening.

In de intrigerende documentaire die de BBC-kunstrubriek Omnibus gisteravond laat aan Oscar Wilde (1854-1900) wijdde, werd door diverse woordvoerders een soort negentiende-eeuws popidool van hem gemaakt. Veel popsterren hebben dat nu eenmaal, zei Neil Tennant van de Pet Shop Boys - die neiging om op het hoogtepunt van hun roem, als er niets meer mis lijkt te kunnen gaan, een rampzalig lot tegemoet te gaan. En over de aftiteling klonk zelfs Bowie's Rock & Roll Suicide, alsof Wilde de ondergang inderdaad bewust over zichzelf heeft afgeroepen. Mij lijkt dat een te gemakkelijke vlucht in de romantiek; als het negentiende-eeuwse Groot-Brittannië hem niet als een perverse homoseksueel uit de samenleving had gestoten, was er waarschijnlijk niets aan de hand geweest. Maar dat is vast en zeker een moeilijk te verteren waarheid.

Intussen ging het ook in die documentaire weer vooral over de man, en veel minder over de auteur. De schrijver Michael Bracewell, die het programma presenteerde als een persoonlijk essay, noemde Oscar Wilde een man die niet alleen zijn werk, maar ook zijn leven als een kunstuiting beschouwde. Wilde spéélde zichzelf, aldus Bracewell. Niet voor niets vulde hij eens op een formulier achter het woord 'beroep' idleness in. Maar die ledigheid was een pose, die het zicht op zijn werk verduistert.

Gelukkig is vanavond weer eens de stijlvolle verfilming te zien van zijn uit 1891 daterende roman The Picture of Dorian Gray, waarin Wilde schril en hard de uiterste consequenties laat zien van een te ver doorgevoerd estheticisme - en dus in feite van het stempel dat hem, mede door zijn eigen toedoen, was opgedrukt. De film werd pas een halve eeuw later gemaakt, maar ook dat is nu alweer zó lang geleden dat de tijdvakken lijken samen te vallen. Het is alsof Wilde zelf de acteurs heeft geregisseerd.

The Picture of Dorian Gray (Albert Lewin, VS, 1945), BBC1, 1.05-2.50u.