NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S e l e c t i e

GERWIN TAMSMA
Talloze boeken zijn er volgeschreven over het controversiële leven van Pier Paolo Pasolini (1922-1975). De intellectueel, regisseur, schrijver, homoseksueel en romantisch marxist, vond een gewelddadige dood bij één van zijn vele nachtelijke zwerftochten, op zoek naar ruige seks met jonge, volkse jongens.

Pier Paolo Pasolini's belangstelling voor het werk van Markies de Sade was dus, zeker achteraf, voor de hand liggend. Hij verplaatste de handeling van De Sade's 120 dagen van Sodom naar het Italië aan het eind van de Tweede Wereldoorlog. Daar, in de fascistische republiek van Salò, vermaken vier autoriteitsdragers zich met seksuele vernederingen, marteling en moord van plattelandsjongens en -meisjes.

De lange rij perversiteiten loopt van hetero- naar homoseks, van de geslachtsdaad (in de ogen van De Sade's tegenstanders, de Verlichte filosofen, redelijk, want productief) naar anale seks (niet productief en dus een anti-redelijke, anti-autoritaire en anti-kapitalistische daad), en mondt uit in een orgie van bloed en brandend vlees.

Uiteraard is het een zeer onaangename film om naar te kijken, hoewel zorgvuldig gestructureerd en vormgegeven.

De politieke en filosofische implicaties blijven bevreemdend, ook nu Marx en Freud zo aan populariteit hebben ingeboet. Waarom verbond Pasolini homoseksualiteit met fascisme? Was het zelfhaat? Waarom is er in de inleiding sprake van enige natuurlyriek? Immers, in de ogen van De Sade was de natuur even onverschillig tegenover Goed en Kwaad als de cultuur. In de dialectiek geschoolde exegeten raakten er jarenlang niet over uitgepraat.

Nu sadomasochistische handelingen bijna dagelijks op televisie gepresenteerd worden als onschuldig volksvermaak waarbij iedereen blij doet wat ie zelf fijn vindt, blijft vooral Pasolini's morele nihilisme huiveringwekkend.

Gevoelige zielen kunnen maar beter, om met De Sade te spreken, de Wil tot Macht zoeken om niet te kijken.

Salò o le 120 Giornata di Sodoma, Ned.3, 22.57-0.50u.