NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S e l e c t i e

FRITS ABRAHAMS
Ook onderwerpen zijn aan mode onderhevig. Opeens kun je geen televisie meer aanzetten of het blijkt over pesten te gaan. Zolang er leven op aarde bestaat, moet er gepest zijn. Er zijn zelfs boze tongen die beweren dat God ermee is begonnen en dat het daarna nooit meer is opgehouden. Toch heeft het tot diep in onze eeuw geduurd voordat een stel programmamakers tegen elkaar zei: ,,Pesten - mooi onderwerp.''

Sindsdien zullen we het weten.

Ik heb fascinerende pest-programma's gezien, daar niet van. Een paar jaar geleden maakte Mirjam Bartelsman voor de VPRO een aangrijpende, korte documentaire over een schooljongen die het pesten niet langer kon verdragen en zich verhing. In augustus wijdde de BBC onder de titel 'Bully' een interessante reeks uitzendingen aan pesten. Het bijzondere van die serie was dat men niet bleef stilstaan bij het bekende pesten-op-school. Ook 'de werkvloer' kwam aan de beurt. Ik herinner me een aflevering over drie jonge soldaten. Vijf jaar eerder, op hun zestiende, waren ze als recruut in militaire dienst getreden. Onrijpe jongens nog, broekjes uit de provincie.

Ze hadden de pech dat ze onder het bevel kwamen van twee geperverteerde officieren, die zó weggelopen leken uit een van de naardere films van Pasolini. Sadisten waren het, die de jongens opdracht gaven hun hond af te trekken en vervolgens op het nat geworden matras te slapen. Treiterpartijen, mishandelingen, seksueel misbruik - het hield pas op toen de jongens na enkele jaren in opstand kwamen.

De jongens hadden het nog steeds niet verwerkt. Ze doolden werkloos rond, één van hen had zijn vriendin vermoord. ,,Ze hebben mijn zoon geruïneerd'', zei een moeder. Van de twee officieren was er één nog steeds in dienst - zij het gedegradeerd. De oudste officier was ontslagen na vijftien maanden gevangenisstraf.

Wat me van die aflevering vooral zal bijblijven, dat zijn de met beroepsacteurs nagespeelde verhoren van de officieren. De teksten waren authentiek, mag ik aannemen.

Dus dan zei zo'n strenge militaire rechter: ,,U heeft uw soldaten opdracht gegeven seksueel verkeer met uw hond te hebben?''

Zonder nadenken knalde het dan uit de versteende mond van de officier: ,,Yes, sir!'' Daar sprak geen geweten, maar de ziekelijke behoefte om gehoorzaam te zijn, desnoods tot aan de galg toe.

Op de Nederlandse tv pakten ze het onderwerp gisteravond wat traditioneler aan, maar het was wel alomtegenwoordig. In EO's Man/Vrouw vertelden vrouwen hoe (door hen afgewezen) mannen hen belaagden en achtervolgden. Eén zo'n man overlaadde de vrouw met cadeaus, hij verkocht er zelfs zijn huis voor om ze te kunnen betalen. Ze gooide hem alle cadeaus naar het hoofd, maar het mocht niet baten.

Ongeveer tegelijkertijd zat bij RTL 4, in het programma Jambers, een Belgische vrouw over de terreur van haar ex-man te vertellen. Hoe het is afgelopen, kan ik u niet vertellen, want ik ben allergisch voor die Belg Jambers: een voyeuristisch weekdier la onze Willibrord Frequin.

In Rondom tien praatte Violet Falkenburg met mensen die op hun werk gepest waren. Ideetje van de BBC? ,,Hé, olifant, kijk uit waar je loopt'', kreeg een gezette, vrouwelijke uitzendkracht regelmatig te horen. Toen ze van de trap viel omdat er groene zeep onder haar schoeisel was gesmeerd, zocht ze een andere werkkring.

Een ex-ambtenaar uit Brabant vertelde hoe hij door zijn collega's het gemeentehuis uit gepest werd. Waarom hij? Dat bleef onduidelijk. ,,Ik was niet geïnteresseerd in een carrière, ik werkte alleen voor het geld'', zei hij. Maar dat komt vaker voor, zelfs onder ambtenaren. Ook bij de andere gevallen was niet goed te achterhalen waarom iemand het doelwit wordt. In een andere sociale omgeving blijkt het vaak wél goed te gaan. Wat te doen? ,,Stel je weerbaar op'', zeiden de slachtoffers. Ik dacht na hun verhalen eerder: zoek een andere baan.