NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

HET BRITSE VOLK is vorige week massaal in de ban geraakt van het 'goede koningschap'. Zijn symbool is wijlen prinses Diana, zijn voorganger zaterdag was Diana's broer, Earl Spencer, zijn hoop is Diana's zoon, prins William, en als zijn slippendrager trad zondag premier Blair naar voren. Republikeinen die menen dat hun tijd is gekomen, lezen de tekens verkeerd. De emotieloze starheid van de Windsors mag het volk tegen hen hebben ingenomen, de adoratie van miljoenen voor de verongelukte prinses laat zien dat het Britse publiek lichtjaren is verwijderd van de traditieloze en onhistorische zakelijkheid van de twintigste-eeuwse republiek - zoals die bijvoorbeeld tot stand is gekomen in Duitsland.

Spencer koos in zijn lijkrede zorgvuldig zijn doelen. Hij had eerder de leiders van de tabloids aangeraden de koninklijke uitnodiging te negeren en weg te blijven bij de begrafenisplechtigheid. Maar uit zijn woorden bleek dat hij in feite alle media verantwoordelijk stelde voor de dood van zijn zuster. Vervolgens moest de koninklijke familie het ontgelden wier levensstijl hij, zij het indirect, als bizar veroordeelde. Als bloedverwant zal de familie Spencer zich over de beide jonge prinsen blijven ontfermen opdat hun het lot van hun moeder bespaard blijft. De uitdaging aan de Windsors, die al besloten lag in Diana's geruchtmakende opmerking in een BBC-interview als zou de kroonprins ongeschikt zijn voor het koningschap, is met haar dood niet verdwenen. Earl Spencer, gesteund door een golvend applaus, heeft met zoveel woorden de monarchie dat aangezegd.

WAAR ANDERE Europese leiders zich het hoofd breken over de sociale verkruimeling als gevolg van de massale werkloosheid, heeft premier Blair als hoofdtaak gekregen het koninkrijk verenigd te houden. Enkele uren na de dood van Diana in een Parijse tunnel maakte Blair zich al tolk van de gevoelens van het Britse volk. Hij toonde zijn persoonlijk leed en eerde de verongelukte prinses op een wijze die de toon zette voor alles wat erna kwam. Gisteren sloeg hij een brug tussen het verongelijkte publiek en de geïsoleerd geraakte monarchie.

Voortbouwend op de protocollaire concessies die de monarch eind vorige week al had gedaan, en die de zwaarste kritiek hadden doen verstommen, vroeg de premier begrip voor het onderscheid tussen de vorstelijke generaties. Koningin Elizabeth was een generatie, prinses Charles een andere en de prinsen William en Harry weer een andere. Ook de koninklijke familie en daarmee de monarchie is aan verandering onderhevig. Als de zittende generatie u niet bevalt, is dat nog geen reden om de monarchie af te schaffen, leek Blair te willen bezweren.

DE BRITSE monarchie heeft haar legitimatie grotendeels verworven als hoofd van de Anglicaanse kerk en als symbool van de grootheid van Groot-Brittannië. De militaire allure van de koninklijke familie en de landelijk-aristocratische levensstijl van het adellijke establishment zijn met die symboolfunctie verbonden. Maar de grootheid is verdwenen en de Britse samenleving is doorsnee geworden. De uitbarsting van gevoelens die zij nu laat zien, toont dat de dagelijkse besognes niet bevredigen. De monarchie van de sombere paleizen, van de kleurrijke erewachten en parades en van de sociale evenementen van de leisure class voorziet intussen niet langer in de behoefte.

Meer en meer is de Britse monarchie getekend geraakt door de schandalen die haar teisterden. Waar haar pomp and circumstance niet meer van deze tijd waren, de schandalen rondom de koninklijke familie waren dat des te meer. Maar het bleek een te broos fundament om op te bouwen. Londen is geen Hollywood. Het dilemma is indrukwekkend. De belangstelling voor hoe het nu verder gaat is alleen maar toegenomen. De media kunnen niet worden gemist. Het sprookje van Diana en haar prins heeft altijd al de trekken van een soapserie gehad. Het sprookje is in een nachtmerrie geëindigd, maar de serie gaat verder. De voortgang zal voornamelijk afhangen van de wijze waarop het verhaal wordt verteld. De verantwoordelijkheid daarvoor ligt op de schouders van de vertellers.