NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S c h a k e l s

Van gevallen droomprinses tot een moderne moeder Teresa
Door onze correspondent DICK WITTENBERG
LONDEN, 1 SEPT. Het is de archetypische droom van jonge meisjes die nog niet hebben geleerd om op eigen kracht te vertrouwen: trouwen met de prins op het witte paard. Maar het huwelijk met de Britse kroonprins Charles heeft Lady Diana Spencer alleen maar ellende gebracht. Ook de scheiding heeft vorig jaar aan die lijdensweg geen eind kunnen maken.

Een onschuldige tiener was hardhandig volwassen en wereldwijs geworden. De paria van de Koninklijke Familie had zelfs een nieuwe levenstaak gevonden als een moderne moeder Teresa. Maar een gewoon leven leiden, bemind en beminnend, buiten het zicht van de camera's, was haar nooit meer gegeven. Al bij haar leven was ze een mythe dus openbaar bezit geworden. Haar ontijdige dood garandeert dat de mythe niet sterft.

Als dochter van gescheiden ouders, wilde ze van haar huwelijk ,,wanhopig graag'' een succes maken, zei ze twee jaar geleden in het geruchtmakende BBC-interview, waarin ze voor het eerst publiekelijk haar hart luchtte na veertien jaar zwijgen. Eerder al had ze via vriendinnen tegen de biograaf Andrew Morton verklapt: ,,Ik verlangde naar een man die voor me zou zorgen. Hij moest een vaderfiguur zijn die me zou ondersteunen, die me zou aanmoedigen, die zou zeggen 'goed gedaan' of 'dat was niet goed genoeg'.''

Ook het Britse Koningshuis verlangde vurig dat het huwelijk zou slagen. Zoals prins Charles drie jaar geleden in een tv-interview bekende, was hij al herhaaldelijk door zijn vader, prins Philip, gemaand om haast te maken met de keuze van een levenspartner. De monarchie moest een gezonde basis krijgen. Er diende voor troonopvolgers te worden gezorgd. Het kleurloze Britse Koningshuis kon nieuw bloed ook goed gebruiken, al was het alleen maar ter vergroting van zijn populariteit.

De natie ging onmiddellijk door de knieën toen de 19-jarige Diana begin 1981 werd voorgesteld als de toekomstige vrouw van de toekomstige koning. Een schichtige schoonheid die in een peuterspeelzaal werkte. Ondanks haar adellijke afkomst: zo gewoontjes. Een meisje van het volk.

Het huwelijk in juli van datzelfde jaar gaf een glans en luister aan de monarchie die ze in decennia niet beleefd had en die ze sindsdien ook nooit meer heeft gekend. Een land liep uit om feest te vieren in Hyde Park. Miljoenen tv-kijkers waren tot tranen toe bewogen toen de kroonprins zijn stralende bruid op het balkon van Buckingham Palace voluit op de lippen kuste. Zelfs het in die dagen nog zo nuchtere en keurige dagblad Times kon de vergelijking met ,,een sprookje'' niet weerstaan.

De idylle heeft waarschijnlijk nog geen jaar geduurd hoewel de Britse media zich pas in 1987 aan de eerste speculaties over huwelijksproblemen waagden. Aanvankelijk leek het prille geluk alleen nog maar te groeien met de geboorte van kroonprins William in 1982 en twee jaar later van prins Harry. Wat de buitenwacht niet wist en wat de prinses pas twee jaar geleden in het BBC-interview onthulde, was dat ze onmiddellijk na de bevalling van William in een diepe depressie terecht kwam. ,,Ik wilde niet meer uit bed komen, voelde me onbegrepen. (...) Ik had ruimte en tijd nodig om me aan te passen aan de verschillende functies die men mij toegeschoven had.''

De prinses vertelde in het vraaggesprek dat ze volledig onvoorbereid was geweest voor plichten en lasten die het lidmaatschap van het Koninklijk Huis met zich meebracht. Niemand had haar daar ook later ooit mee geholpen, ook prins Charles niet. ,,Het was zwemmen of verzuipen.'' Indirect had ze geschreeuwd om hulp. Door zichzelf te bezeren. Door zich vol te proppen met eten en alles daarna weer uit te kotsen. Intussen had haar man zijn toevlucht gezocht bij Camilla Parker-Bowles, een oude geliefde. En in paleis werd ze behandeld alsof ze niet goed snik was en nergens voor deugde. Het dodelijke vonnis luidde: ,,instabiel''.

,,In de media werd ik destijds afgeschilderd als iemand die dom was omdat ik geen eindexamen middelbare school heb gedaan. Ik mocht geen interesses hebben. Ze gingen ervan uit dat ik altijd het jonge meisje zou blijven met wie hij zich verloofd had. Alsof ik me niet kon ontwikkelen. Terwijl ik persoonlijk ontzettend ben gegroeid.''

Naarmate prinses Diana zich steeds sterker begon te profileren, nam ook de afstand tussen beide echtelieden toe. Door in 1992 mee te werken aan de biografie van Andrew Morton, Diana, Her True Story, maakte ze een einde aan de leugen die hun huwelijk was geworden. Nog lang hadden ze de schijn van eenheid opgehouden, ook al sliepen ze niet meer in dezelfde kamer en gingen ze nog zelden samen op vakantie. In december 1992 proclameerde de toenmalige premier Major hun scheiding van tafel en bed.

Destijds gingen Diana en Charles er vanuit dat een formele scheiding kon worden voorkomen en dat een hereniging zelfs nog mogelijk was. Ze hoopten dat de terriërs van de boulevardpers hen eindelijk rust zouden gunnen nu aan hun huwelijk in de praktijk een einde gekomen was. Maar de klopjacht moest nog pas beginnen. Ook het dramatische besluit van prinses Diana om zich in december 1993 uit het openbare leven terug te trekken en het flitslicht van de media te ontvluchten had geen enkel effect. Sensatiekranten joegen elkaar op met onthullingen en speculaties over al dan niet vermeende relaties van prinses Diana met James Gilbey, ex-legerofficier James Hewitt en de aanvoerder van de Engelse rugbyteam Will Carling. Nadat eerst prins Charles - in juni 1994 - en later prinses Diana - in november 1995 - zich met hun publieke bekentenissen van huwelijksleed en overspel in het mediacircus mengden, voelde koningin Elizabeth zich genoopt om in te grijpen. Een formele scheiding moest aan verdere ondermijning van de Britse monarchie een einde maken. Op 28 augustus 1996 werd die scheiding uitgesproken. Diana, prinses van Wales, verloor de aanspreektitel 'Her Royal Highness' maar ze bleef lid van het Koninklijk Huis.

In het BBC-interview dat als een sleutel tot haar persoonlijkheid mag worden gezien, had de prinses al verteld wat ze als haar toekomstige rol zag. Ze wilde ,,een koningin in de harten van de mensen'' zijn, een ,,soort ambassadeur'' voor het land. Vorige week zei ze in een interview met het Franse dagblad Le Monde dat ze Groot-Brittannië het liefst had verlaten om misschien elders nog rust en geluk te kunnen vinden. Maar ze besloot voor haar kinderen te blijven. Dat betekende dat ze met de schijnwerpers van de media moest leven. Sterker: ze zou zorgen dat die aandacht voortaan ten goede kwam aan de nobele doelen die ze steunde: de zorg voor aids-patiënten, de strijd tegen landmijnen, de hulp aan jeugdige daklozen.

Haar critici hebben haar hoogmoed verweten. Als ze in ziekenhuizen de laatste momenten van stervenden probeerde te verlichten, werd dat al snel als egotripperij uitgelegd. Maar mensen die haar onder zulke omstandigheden hebben bezig gezien, buiten het zicht van de deformerende media, prijzen haar oprechtheid en menselijke warmte. Ze spreken over haar ,,charisma'', haar ,,magnetisme'', haar ,,overweldigende talent voor compassie''. De prinses die voor het ongeluk was geboren, voelde een diepe verbondenheid met ,,mensen die het moeilijk hebben'', zoals ze in het BBC-interview verklaarde. De massale rouw waarin de natie zich gisteren heeft gedompeld, bewijst dat die betrokkenheid wederzijds is. Een schrale troost voor de vrouw die ooit verzuchtte dat ze heel haar leven steeds naar liefde gesnakt heeft. Met de dood van prinses Diana heeft het Verenigd Koninkrijk zijn hartenvrouw verspeeld.

Domicilie,
voor wie zich vestigt in het buitenland.