NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

In: Cinecenter, Amsterdam; 't Venster, Rotterdam.

Hoogdravend Zwitsers portret 'Generation X'

Door RAYMOND VAN DEN BOOGAARD
Een Zwitserse film over de 'generatie X', de generatie der uitzichtlozen - zo'n plan wekt enige achterdocht. Zwitserland, en dan nog vooral de stad Genève waar regisseur Alain Tanner zijn films draait, lijken net iets te welvarend en oerburgerlijk voor schrijnende uitzichtloosheid. En van Zwitsers valt in het algemeen weinig gevoel voor ironie of zelfspot te verwachten - elementen die zo'n film nog dragelijk zouden kunnen maken. Inderdaad gaat het niet goed in Fourbi (oftewel 'rotzooi', de naam van een in de film voorkomende hond), een bloedernstige film die bol staat van hinderlijke pretentie. Tanner lijkt te hebben willen werken in de stijl van Jacques Rivette: zo'n net iets te lang, traag voortkabbelend geheel waar je als kijker toch uit komt met het gevoel een avontuur te hebben beleefd. Maar deze poging verzandt in een film waarin alles wel drie keer wordt uitgelegd, tot en met de letterlijke betekenis van de naam van de hoofdpersoom Rosemonde (roos en wereld, dus).

Aan de acteurs kan het niet hebben gelegen: vooral de mollige schoonheid Karin Viard speelt zeer geloofwaardig Rosemonde (leuke naam: roos en wereld), die haar draai in het leven niet kan vinden. Maar ook Viard mag van Tanner soms minutenlang niet meer doen dan ongelukkig kijken en even ernstige als wezenloze gesprekken voeren. Slechts op één moment, waarop Rosemonde in de verlaten straten van Genève plotseling een standbeeld op de mond zoent, komt Fourbi even tot leven. Wat de film definitief om zeep helpt is de grote hoeveelheid belangwekkende thema's die Tanner aan de orde wil stellen. Het gevoel van uitzichtloosheid van de betrokken jongeren wordt zelden anders aangetoond dan door hoogdravende dialogen. Vooral de manier waarop een mislukkende, jonge schrijver herhaaldelijk aan de zondagmiddagdis bij zijn ouders de hopeloze toestand in de wereld bespreekt, grenst aan het lachwekkende.

Dan zijn er nog de moderne beeldcultuur en zijn uitwassen. De dolende jongeren in Fourbi hebben de opdracht gekregen om voor veel geld Rosemonde (dat betekent roos en wereld), die in een vroeger leven eens een verkrachter met een mes heeft doodgestoken, haar levensverhaal te laten vertellen, zodat daarop een docu-drama kan worden gebaseerd voor een nieuw op te richten televisiestation. Zij weigert echter het verstrekken van inlichtingen, terwijl zij wel een voorschot voor haar medewerking aan de televisiefilm heeft aangenomen.

Deze aanklacht tegen reality-tv knarst aan alle kanten. In een film die gekenmerkt wordt door fantasieloos realisme, is de sponsor van het beoogde programma, een fabrikant van hondenvoer, plotseling een groteske, gewetenloze dikzak met teveel geld. En bovendien - hoe perfide is niet het kapitalisme - is zijn hondenvoer niet in orde. Het hondje waarnaar de film genoemd is, wordt er ziek van. En zelf heb ik mij trouwens ook wel eens beter gevoeld.