NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

HET PROCES TEGEN het laatste communistische staatshoofd van de DDR, Egon Krenz, was zakelijk, het vonnis evenwichtig. De controverse kwam van de kant van de verdediging. Krenz en zijn medeverdachten Schabowski en Kleiber waren aangeklaagd wegens hun verantwoordelijkheid voor de dood van vier ,,Republiek-vluchtelingen''. De strafkamer van het Berlijnse Landgericht heeft het ten laste gelegde bewezen geacht. Daarmee is het Schiessbefehl op grond waarvan jarenlang vluchtelingen aan de Muur en aan de landsgrenzen werden neergeschoten, als misdadig veroordeeld. Niet alleen de mannen die de schoten losten, maar ook hun opdrachtgevers zijn nu schuldig bevonden.

Vastgesteld is dat het politburo van de Oostduitse communistische partij keer op keer het bewuste bevel heeft bekrachtigd. Van 1984 tot 1989 was het drietal lid van deze instelling. De rechter sprak van een ,,Befehlskette nach ganz unten'' en van een ,,gemeenschappelijk ideologisch Schiessbefehl''. Het verweer van de verdediging dat de hoogste leiders van de DDR niet in vrijheid handelden want onderworpen waren aan orders van de Sovjet-Unie heeft de rechter terzijde gelegd. Begrijpelijk, want de communistische aanvoerders waren geheel vrijwillig op hun plaatsen terechtgekomen. Als er al van pressie uit Moskou sprake is geweest, dan toch op mensen die maar al te graag aan die druk toegaven.

AL EERDER was in hoogste rechterlijke instantie vastgesteld dat schending van de rechten van de mens door de staatsorganen van de DDR in de Bondsrepubliek kon worden berecht. Met de veroordeling van Krenz cum suis hebben de daaruit voortgekomen processen nu hun hoogtepunt bereikt. Geen beroep op ideologie of staatsveiligheid kan het doden rechtvaardigen van personen die gebruikmaakten van een fundamenteel recht: zich onttrekken aan onderdrukking en vervolging in eigen land. Het wel gemaakte verwijt van ,,overwinnaarsrecht'' mist iedere grond. De Bondsrepubliek heeft de DDR niet veroverd of bezet. De Oost-Duitse bevolking ervoer de opneming in de Bondsrepubliek in overgrote meerderheid als een bevrijding van leiders van wie gisteren enkelen voor hun wandaden zijn veroordeeld.

De rechter heeft zich ingespannen de politiek buiten de rechtszaal te houden. Maar daarbuiten heeft het proces natuurlijk wel politieke reacties opgeroepen. De woede van de oude communistische aanhang is begrijpelijk. Met Krenz cum suis stond het hele onmenselijke ancien régime terecht. Maar ook buiten die kring is niet altijd hiervoor begrip opgebracht. Nogal wat Ossies zouden moeite hebben gehad met de rechtspleging der Wessies. Als dat zo is, moet er sprake zijn geweest van verdringing, verdringing van de historische feiten. Het zou aangeven hoe ver Duitsland nog is verwijderd van zijn werkelijke eenheid. Maar afrekening met het verleden kan die eenheid op den duur slechts bevorderen. En aan die afrekening heeft het proces tegen het drietal een bijdrage geleverd.