NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S e l e c t i e

HANS MOLL
De grote ramp van de jaren zestig was dat psychedelische drugs buiten de 'therapeutische setting' werden gebruikt. Althans, dat vindt een aantal medici. In het BBC-programma Horizon bepleiten zij terugkeer naar de eerste gecontroleerde laboratorium-experimenten met psychedelica.

In de jaren vijftig en zestig experimenteerden psychotherapeuten veelvuldig met psychedelische drugs. Hun menselijke proefkonijnen zagen al snel de recreatieve mogelijkheden in van deze 'medicijnen' en gebruikten ze in hun vrije tijd om in hogere stadia van bewustzijn te geraken. Degenen die zich daar wel bij voelden, zullen het betreuren dat middelen als lsd, xtc of 2cb illegaal zijn geworden. Ook de artsen in het programma vinden het jammer dat lsd, dmt en andere drugs in het verdomhoekje zijn gekomen. Zij wijzen als om strijd op de heilzame effecten van allerlei middelen die visioenen oproepen. Zo wordt uitgebreid aandacht besteed aan een drankje dat vanuit de Brazilliaanse jungle de stad heeft veroverd: ayahuasca. Leden van een christelijke sekte drinken tijdens hun riten ayahuasca-thee. De thee laat de gebruiker hallucineren. Uit onderzoek blijkt, volgens de BBC, dat de ayahuasca-gebruikers zich onder meer beter kunnen concentreren. Het gebruik is - binnen de muren van de kerk - dan ook legaal in Brazilië.

Volgens de ondervraagde medici staat het buiten kijf dat sommige psychedelische middelen de gebruiker een ,,diep religieuze ervaring'' kunnen geven. Andere middelen zouden weer kunnen helpen tegen heroïneverslaving of excessief cocaïnegebruik. Een Nobelprijs-winnaar zegt zelfs zonder lsd nooit te zijn gekomen tot zijn grensverleggende inzichten. Waardoor deze beweerde effecten optreden is nog onduidelijk. Vandaar de roep onder medici deze middelen weer te onderzoeken.

Wie de criminalisering van allerlei bewustzijnsveranderende middelen betreurt, zal zich in het algemeen wel kunnen vinden in dit programma. Toch zijn er een paar bedenkingen, zoals over de verbeelding van psychedelische effecten. In de documentaire is getracht met beeldgrapjes de werking te illustreren. Toegegeven, hallucinaties die door een psychotrope stof worden opgeroepen vallen zo buiten de normale ervaringswereld dat zij moeilijk zijn weer te geven. Nu larderen auto's en gezichten die plotseling worden vervormd het programma. Het zijn visuele effecten die eerder aan drankmisbruik doen denken dan aan de waarnemingsveranderingen ten gevolge van psychedelische drugs. Het is de programmamakers niet gelukt drugs- visioenen op te roepen. Is de mislukte verbeelding van hallucinaties nog te vergoelijken, kwalijker is het dat de goeroe van de synthetische drugs, A. Shulgin, niet in het programma voorkomt. Shulgin heeft decennialang psychotrope stoffen bereid en gebruikt. Ook naar literatoren als De Quincey of Huxley, die net als Shulgin buiten lab of sekte drugs gebruikten, wordt niet verwezen. Veel mensen hebben ooit vrijwillig, buiten iedere medisch gecontroleerde setting om, hun waarnemingsvermogen veranderd. Zonder enig weerwoord laat de BBC artsen aan het woord die zich afzetten tegen dit 'recreationele gebruik'. Dat is volgens hen gedoemd te ontsporen. Als bewijs wordt de meervoudige moordenaar Charles Manson weer eens van stal gehaald. De BBC-journalisten vragen niet of misbruik van drugs misschien hand in hand gaat met justitiële vervolging. Of het verbod op drank in de Verenigde Staten niet heeft laten zien dat zoiets een gouden gelegenheid biedt aan de georganiseerde misdaad. Ook de vraag hoe het komt dat deze middelen in de beleving van de gebruikers gewoon 'lekker' kunnen zijn, zonder verwijzing naar een godsbeleving, werd niet ingegaan. Desondanks een interessante documentaire.

Psychedelic Science, RVU, Ned.3, 23.07-23.57u.