NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S e l e c t i e

COEN VAN ZWOL
King Kong (1933) is de moeder aller monsterfilms. De reuzenaap van Schedeleiland die ten gronde gaat aan zijn obsessie voor het blondje Fay Wray is een popicoon; een zo vanzelfsprekend karakter dat we ons nauwelijks kunnen voorstellen dat hij ooit door iemand is verzonnen.

King Kong kwam uit het niets. Dit in tegenstelling tot oudere literaire monsters als Dracula en Frankenstein, die ook tijdens de horror-hausse van de depressiejaren verfilmd werden. De film was een onmiddellijk succes door de verbluffende stop-motion animatie en visuele vondsten van Willis O' Brien. Maar belangrijker was het idee van avonturier Merian Cooper om een reuzenaap tot hoofdpersoon te maken, wat het publiek mogelijkheden gaf tot identificatie. ,,I'll have women crying over him before I'm through'', moet Cooper gesnoefd hebben.

In de jaren zeventig beklaagden linkse filmcritici zich over de seksistische en racistische ondertoon van de film. King Kong die de gillende Fay Wray boven de art-deco fallus van het Empire State Building verheft: de symboliek van mannelijke omnipotentie ligt er wel erg dik bovenop. Toch is het concept van de macho die smelt voor hulpeloze schoonheid nog allerminst passé. Wanneer Kong als Jezus gekruisigd aan de sensatiezucht van de New Yorkers wordt blootgesteld, kiest de kijker onvoorwaardelijk partij voor deze vernielzuchtige aap met zijn hartje van goud. Hoeveel onschuldigen hij daarna ook vertrapt, doodslaat of verscheurt, bij zijn doodstrijd op het Empire State Building hoop je dat hij nog wat meer van die laffe vliegtuigen neerhaalt. Dat is het geheim van veel horrorfilms: de kijker kan zich vereenzelvigen met het monster dat alle conventies tart, als die uiteindelijk maar ten onder gaat.

Het is spijtig dat velen de reuzenaap alleen kennen uit de tweede hand: uit reclame, stripboeken, videoclips of de brave remake van 1976. Want de nu bijna pensioengerechtigde King Kong is beslist nog niet saai. Wanneer Kong na een half uur op het toneel verschijnt, doet de film qua tempo niet onder voor een moderne actiefilm.

Erg fijnzinnig was men in 1933 nog niet. Pas een jaar na de première van King Kong zou de censuur Hollywood werkelijk in haar greep krijgen. Vandaar dat Kong Fay Wray mag uitkleden, achteloos het hoofd van een voorbijganger afbijt en een vrouw in de diepte werpt als zij niet is wat hij zoekt. Die scenes werden later gecoupeerd. En nog later weer toegevoegd.

King Kong, Duitsl.2, 1.15-2.50u.