NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Vaste, kalme stem

Door HENK VAN GELDER
Radio- en tv-presentator Bert Garthoff, vooral bekend van het zondagochtendprogramma Weer of geen weer, is zondag op 83-jarige leeftijd overleden. Hij maakte het programma, de voorloper van het huidige Vroege vogels, ruim 22 jaar lang en was daarmee een van de eersten die via de microfoon opriepen tot aandacht en zorg voor het milieu.

Garthoff begon zijn radiocarrière in 1935 als omroeper bij de NIROM in Batavia, de Nederlandse zender in het toenmalige Nederlands-Indië. Hij bleef er tot 1951, met een onderbreking in een kamp tijdens de Japanse bezetting, en werkte daarna een paar jaar bij de Wereldomroep. In 1955 kwam hij bij de VARA, waar hij begon met Weer of geen weer. In een gelijknamig boekje schreef hij het succes van dat programma toe aan ,,een vaste stem die elke zondagmorgen kalm bij u binnenslentert, goeiemorgen zegt, er net zo gemakkelijk bij gaat zitten als u zelf en dan wat met u gaat praten over wat hij heeft gezien in de natuur of in een leuk museum''.

Vanaf 1957 was Garthoff ook de vaste presentator van een serie uitzendingen naar Engels voorbeeld, waarin een hoofdpersoon onverwachts werd gevraagd naar de studio te komen om bekenden uit zijn verleden terug te zien - op de radio onder de titel Dit is uw leven en op de televisie als Anders dan anderen. De eerste uitzendingen maakten diepe indruk op het publiek, mede door hoofdpersonen als majoor Bosshardt van het Leger des Heils, de schrijver Johan Fabricius en de acteur Rob de Vries. Zelf koos Garthoff overigens het liefst voor onbekende gasten (,,echte mensen zijn het interessantst''), maar op aandringen van de programmaleiding ging de voorkeur steeds vaker uit naar bekende Nederlanders.

Na vijf jaar vond hij dat de formule te voorspelbaar werd: altijd een familielid uit Canada of Australië aan het slot. Ook de overvaltactiek ging hem tegenstaan. ,,Ik had hetzelfde programma wel willen maken met voorkennis van de hoofdpersoon'', zei hij in de VARA Gids, ,,maar dat vond men niet interessant.'' Sindsdien is trouwens nog vaak op de formule teruggegrepen, onder andere titels, maar verder onveranderd. De laatste versie was In de hoofdrol, met Mies Bouwman.

Intussen keerde Garthoff terug naar de radio, waar hij zich het meest thuisvoelde. Al in 1960 ontving hij een ANWB-prijs voor zijn 'bijzondere stimulans voor het toerisme' en in 1970 stond zijn bundeltje Zomaar wat zwerven maandenlang op nummer één in de bestseller-lijst. Twee jaar later, nadat de Club van Rome de milieu-verontreiniging had aangewezen als oorzaak voor de ondergang van de wereld, presenteerde hij het eerste tv-spotje waarin de overheid het publiek opriep een eind te maken aan de vervuiling. Staand op een met afval bezaaid grasveldje vroeg hij de toeschouwer: ,,En waar komt die rotzooi dan vandaan?''