NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

MIDDEN-EUROPA BELEEFT zijn ernstigste natuurramp van deze eeuw. De overstromingen die Tsjechië en het Pools-Duitse grensgebied teisteren, duren nu al een maand en hebben aan meer dan honderd mensen het leven gekost. Tienduizenden zijn geëvacueerd; huizen, landerijen, bedrijven, wegen zijn ondergelopen. De waterstanden van de Oder, dijkdoorbraken bij plaatsen waar weinigen van gehoord hebben, de kritieke situatie in het Oderbruch-bekken vormen deze zomer wereldnieuws.

De tragedie treft een kwetsbaar gebied. Juist nu Polen, oostelijk Duitsland en Tsjechië succes boeken met hun economische hervormingen en de aanvankelijke neergang na de ontmanteling van de commando-economie is overwonnen, worden deze landen geconfronteerd met de grilligheid van de natuur. Voor de tweede keer binnen tien jaar tijd is de getroffen bevolking gedwongen haar bestaan vanaf de grond weer op te bouwen. Mensen die net begonnen waren hun eigen inkomsten te genereren, zijn alles kwijt. De infrastructuur is vernield. De totale schade wordt nu al op tien miljard gulden geschat.

NATUURRAMPEN trekken zich niets aan van politieke of economische stelsels. Maar de Duitse, Poolse en Tsjechische regeringen staan wel voor de taak om de economische, sociale en politieke gevolgen van de overstromingen op te vangen. De rest van West-Europa heeft zich weinig ontvankelijk getoond voor de omvang van deze ramp, zeker toen die zich nog voornamelijk afspeelde in Tsjechisch en Pools gebied. Pas toen ook aan de Duitse kant van de Oder dijkdoorbraken dreigden, kwam de internationale belangstelling op gang. En nog steeds is nauwelijks sprake van grootscheepse hulpverlening. Nederland stuurde één transportbataljon met vijftien pompen naar Wroclaw, maar de bijbehorende deskundigen van Rijkswaterstaat gingen pas deze week op reis.

Toch staat er veel op het spel. In Polen zijn over anderhalve maand parlementsverkiezingen en in Tsjechië worstelt de regering met haar populariteit nadat onlangs drastische bezuinigingen zijn afgekondigd. Met de nieuwe ramp komen oude onvolkomenheden aan het licht: het gebrek aan onderhoud van de dijken en aan uitdieping van de rivierbeddingen, de erfenis van milieuvervuiling van de communistische regimes. Het wassende water zorgt voor een opeenstapeling van milieu- en gezondheidsproblemen.

VOOR DE DUITSE regering komt de overstroming op een financieel uitermate ongelukkig moment. Juist nu Duitsland alle mogelijke moeite doet om dit jaar de begrotingsnorm voor de Economische en Monetaire Unie te halen, dienen zich extra uitgaven aan voor rampenbestrijding in het oostelijke grensgebied. Het is zelfs denkbaar dat Duitsland straks, met een verwijzing naar de kosten van de overstromingen, een beroep doet op de uitzonderingsclausule om niet te hoeven voldoen aan de drie-procentsnorm voor toelating tot de EMU.

Ook Polen en Tsjechië kampen door de wateroverlast met onvoorziene begrotingstegenslagen. Die kunnen het kwetsbare economische beleid in deze landen danig ontwrichten. Tsjechië heeft na de devaluatie van de kroon een maand geleden een nieuw bezuinigingsprogramma opgesteld dat nu dreigt te ontsporen; in Polen zal het begrotingstekort hoger en de economische groei lager uitvallen.

POLEN EN TSJECHIE zijn deze zomer uitgenodigd om onderhandelingen over toetreding tot de Europese Unie en de NAVO te beginnen. Maar dat zijn lange-termijnprojecten, terwijl de nood acuut is. Als de landen van West-Europa willen laten zien dat ze zich het lot van de bevolking in ex-communistisch Midden-Europa aantrekken, dan is dit het moment. De Europese Unie kan een onvergetelijke indruk maken door de bevolking in het rampgebied nú te hulp te schieten.