NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

HET ENE RECORD na het andere sneuvelt op de internationale effectenbeurzen. Symbolische grenzen, ronde getallen die tot voor kort beschouwd werden als niveaus die in de verre toekomst genomen zouden worden, zijn als gemakkelijke barrières gepasseerd. De Dow Jones (New York) is door de achtduizend gebroken, de DAX (Frankfurt) door de vierduizend, de CAC (Parijs) door de drieduizend, de Footsie (Londen) staat tegen de vijfduizend en de Amsterdamse AEX- index bevindt zich ruim boven de negenhonderd punten op weg naar de duizend.

Niet alleen de niveaus zijn adembenemend, ook de snelheid waarmee die bereikt zijn. Wie herinnert zich nog de beurskrach van tien jaar geleden 19 oktober 1987: toen kelderde de Dow Jones-index met 508 punten naar 1738. Gemeten vanaf die 'zwarte maandag' is de koerswaarde op Wall Street vierenhalf keer gestegen en op de Amsterdamse beurs zelfs verzesvoudigd. De Amsterdamse beurs is sinds eind 1995 in koers verdubbeld, de New-Yorkse beurs sinds begin 1995.

De financiële uitbundigheid beperkt zich niet tot de gevestigde effectenbeurzen. Van Brazilië tot Rusland, van beginnende Afrikaanse markten tot de hoogontwikkelde beurs van Hongkong worden reusachtige koerswinsten geboekt. Het was dit half jaar een kunst om geld te beleggen in een land of in een beursfonds waarvan de koersen daalden.

ONDERNEMINGEN kunnen dankzij hoge aandelenkoersen goedkoop geld aantrekken voor investeringen, beleggers zien hun portefeuille in waarde stijgen. Aangezien steeds meer mensen via hun pensioenfondsen of lijfrentes indirect aandeelhouders zijn geworden, gaat van de beursrecords een breed welvaartseffect uit. De grote institutionele beleggers - pensioenfondsen, levensverzekeraars - beschikken dankzij de pensioenvoorzieningen van de babyboomers over enorme liquiditeiten. Ten behoeve van hun polishouders incasseren ze de koerswinsten.

Daarnaast zijn er steeds meer particulieren die voor eigen rekening hun spaargeld beleggen. Al dan niet gebruikmakend van de overwaarde van het eigen huis - want ook de huizenprijzen zijn explosief aan het stijgen - storten particulieren zich op nieuwe bedrijven die naar de beurs gaan, op high tech-ondernemingen, opties, clickfondsen en andere variaties op de weg naar het Dagobert-gevoel.

Aan deze spectaculaire 'bull market', de nu al anderhalf jaar voortrazende koersstijgingen die slechts parallellen hebben in de jaren twintig en in het einde van de vorige eeuw, ligt een aantal fundamentele economische verschuivingen ten grondslag. De Amerikaanse economie, nog altijd de motor van de wereldeconomie, bevindt zich in haar zesde jaar van economische expansie, zonder signalen van oververhitting of van inflatiedruk. Dat komt niet alleen omdat de sterke dollar de Amerikaanse rente op een laag niveau houdt en de Amerikaanse ondernemingen grootscheepse herstructureringen achter de rug hebben, maar ook door de flexibiliteit van de Amerikaanse arbeidsmarkt en vooral door de permanente revolutie in de elektronica. Zolang computers steeds meer kunnen voor steeds minder geld, stijgt de productiviteit in de industrie en de dienstensector.

IN EUROPA is nog een andere aanjager van de beurskoersen werkzaam. Onder aanvoering van de Bundesbank houden de centrale banken de rente laag. De continentale economieën sukkelen nog steeds met hun groei, zoals ook blijkt uit de recordniveaus van de werkloosheid die gelijktijdig met de beurshausse optreden in sommige landen. Met dit beleid leveren de centrale banken hun bijdrage om de Economische en Monetaire Unie te laten slagen. De lage rente moet de economieën stimuleren en draagt bij tot een beperking van de rentelasten op overheidstekorten. De verwachting dat de euro een brede, zachte munt zal worden, heeft bovendien de koersen van de Europese valuta in de afgelopen maanden gedrukt. Het gevolg van dit alles is de overvloedige beschikbaarheid van goedkoop geld.

Voor Nederland kan zelfs volgehouden worden dat de centrale bank zonder de Europese monetaire samenwerking de rente allang zou hebben verhoogd. De koppeling van de gulden aan de D-mark staat al een tijdje haaks op het faseverschil in de Nederlandse en Duitse economische conjunctuur. De Nederlandse rente is, gezien de tekenen van oververhitting, eigenlijk te laag. Dit is mede een verklaring waarom in Nederland de stijgingen van de huizen- en aandelenprijzen nóg forser zijn geweest dan die in omringende Europese landen.

DE BELANGRIJKSTE reden voor de wereldwijde sterke beurzen ligt in het geloof dat de periode van duurzame groei zal aanhouden. Overheden zijn overal in de wereld hard op weg om hun ontsparingen - in de vorm van begrotingstekorten - weg te werken. Naarmate overheden een minder groot beroep doen op de kapitaalmarkten en belastingen kunnen dalen, is er meer geld beschikbaar voor andere vormen van beleggingen. Dat is goed nieuws, niet zozeer wegens de vluchtige euforie van de effectenbeurzen, want die kunnen ook weer in koers zakken. Maar omdat de combinatie van lage lasten, lage inflatie en lage rente het beste fundament vormt voor investeringen, groei van werkgelegenheid en consumptie. En daarvan profiteert uiteindelijk iedereen.