NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Broeierig gehijg in '69

PIETER STEINZ
Ook wie nooit naar de Top 40 luistert, kent ze. Overal klinken de zomerhits, in straten, in cafés en op de stranden. Deze week de zomerhit van '69.

Zoals God niet dobbelt en Vader Tijd nooit slaapt, zo houdt de Geschiedenis geen zomerstop. Grote gebeurtenissen zijn er het hele jaar door, en dus bestaat komkommertijd hoogstens in de geest van gemakzuchtige journalisten.

Geen zomer illustreert dat beter dan die van 1969. Drie maanden lang spatte het nieuws van de voorpagina's. Het rumoer om de première van Reconstructie, de politieke opera van onder meer Peter Schat en Harry Mulisch, was nog niet verstomd of Eddy Merckx won met overmacht voor de eerste keer de Tour de France. Vlak voordat generaal Franco in Spanje prins Juan Carlos aanwees als zijn toekomstige opvolger, zag de Amerikaanse senator Edward Kennedy bij Chappaquiddick zijn secretaresse - en zijn presidentiële aspiraties - in het water vallen. En zeven dagen na het popfestival van Woodstock, waar 400.000 mensen peace, love and understanding vierden, braken in Belfast bloedige rellen uit tussen katholieken en protestanten.

Er stierven veel beroemdheden in de zomer van '69: de schrijvers Witold Gombrowicz en Stijn Streuvels, de architecten Walter Gropius en Ludwig Mies van der Rohe, de voormalige Rolling Stone Brian Jones en de Noord-Vietnamese president Ho Tsji Minh. Maar hun dood, en zelfs die van Sharon Tate, de filmster die vermoord werd door de sekte van Charles Manson, werd naar de achtergrond verdrongen door de enige historische gebeurtenis die de hele wereld in haar greep had: de maanwandeling van de astronauten van de Apollo 11. Na jaren van voorbereiding zetten Buzz Aldrin en Neil Armstrong op maandag 21 juli hun 'grote stap voor de mensheid' - gadegeslagen door een half miljard televisiekijkers.

Voor de wereldbevolking was dit de zomer van de maanlanding. Voor de Nederlanders was het de warmste zomer van het decennium. En voor de liefhebbers van popmuziek was het de zomer van 'Je t'aime... moi non plus', de hijghit van Jane Birkin en Serge Gainsbourg die maandenlang in de toptien bivakkeerde. De eerste plaats was voor het duo risqué niet weggelegd, maar het schandaalsucces van het liedje op de dansvloer - en op vele andere plaatsen - deed het beter verkopen dan de twee nummers van John Lennon en Yoko Ono die in juli en augustus wel de top van de hitparade haalden ('The Ballad Of John And Yoko' en 'Give Peace A Chance'). In de top 1000 aller tijden bezet 'Je t'aime...' dan ook een trotse vierde plaats, na drie verschillende versies van 'La danse de Zorba'.

'Je t'aime... moi non plus' (vaste uitdrukking voor: 'Ik hou van je... en ik ook van jou') was een compositie van Serge Gainsbourg, de Franse chansonnier provocateur die later nog opzien zou baren door een duet met zijn dochter over incest en een geile reggaeversie van de Marseillaise. Oorspronkelijk had hij de vrouwelijke zang-en-steunpartij geschreven voor Brigitte Bardot, maar die bedankte uit angst voor aantasting van haar goede naam. En dus ging 'Je t'aime' naar Gainsbourgs volgende vriendin, de Engelse Jane Birkin, die nauwelijks Frans sprak en niet kon zingen, maar die zeer verdienstelijk kon kreunen.

Gainsbourg (1929-1991) staat in Frankrijk bekend om zijn subtiele teksten. Volgens de nu 50-jarige Jane Birkin, die als een van zijn apostelen de wereld rondgaat, worden zijn chansons als gedichten behandeld op Franse scholen, maar aan 'Je t'aime' is dat niet af te zien. Afgezien van het standaardrepertoire van vrijende gelieven ('Oh mon amour', 'Viens!') debiteren de dialoogpartners quasi-poëtische uitroepen als 'Jij bent de golf, ik het naakte eiland' en 'Ik ga en ik kom/ tussen je lendenen'. Als hoogtepunt van diepzinnigheid geldt de regel 'Fysieke liefde is een doodlopende weg'.

Het is de muzikale broeierigheid waar het om gaat in 'Je t'aime... moi non plus' - de hitsigheid van de Procul Harum-achtige orgeltonen, de basgitaar op de achtergrond, de zware stem van Gainsbourg, en het gehijg van Birkin. Het zou twintig jaar duren voordat Meg Ryan, in de film When Harry Met Sally, een even benijdenswaardig orgasme wist te faken.

Natuurlijk was het toeval dat de akoestische erotiek van 'Je t'aime... moi non plus' een hit werd in de zomer van soixante-neuf (een toeval dat door Gainsbourg en Birkin zou worden uitgebuit met hun volgende single '69 Année érotique'). Maar het Franse seksduet, dat gewraakt werd door de paus en geboycot door de BBC, was de perfecte soundtrack voor een zomer waarin de temperaturen extreem hoog waren en de mode zó kort dat het Vaticaan zich genoodzaakt zag de minirok in de ban te doen. De zomer bovendien, waarin G.K. van het Reve, de schrijver van het gedicht 'De blijde boodschap' ('Multi phyl ti corti rocci'), de P.C. Hooftprijs in ontvangst nam in het Muiderslot, om vervolgens de minister van Cultuur te bedanken met twee dikke zoenen.