NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S e l e c t i e

RAYMOND VAN DEN BOOGAARD
Sommige, al bekende dingen moeten toch af en toe weer eens gezegd worden: Skybox, het nieuwe project van de ploeg van Jiskefet, is - met grote voorsprong - het beste en origineelste wat de Nederlandse televisie in deze weken te bieden heeft. Met open mond kijk ik elke dinsdagavond naar de verrichtingen van de drie leden van het gezelschap, die zich in een Skybox hoog in het nieuwe Ajax-stadion overgeven aan het moderne leven.

Skybox is naar mijn smaak een nog geslaagder project van het Jiskefet-trio dan de creatie van de studentikoze lullo's, en zeker geslaagder dan de wat melige belevenissen van de drie zeventiende- eeuwse scheep gaande heren. Het is trouwens moeilijk te omschrijven wat Skybox precies is. Geen pastiche op een bestaande televisie-uitzending in ieder geval. En ook geen komisch programma - er valt aanzienlijk minder bij te lachen dan je zou opmaken uit de geluidsband met gelach die voortdurend meedraait.

Misschien schuilt daarin ook wel het geniale: het trio van Jiskefet slaagt er keer op keer in een nieuwe, lichtelijk absurdistische werkelijkheid te creëren. Die verzonnen ambiance blijkt dan vervolgens zo sterk en meeslepend, dat de invulling van elke aflevering vanzelf de trekken van een parodie of metafoor van het moderne leven lijkt. Verdichting en waarheid vloeien ineen, en ik blijf na de aflevering van gisteravond dan ook met een kwellende vraag zitten: was die ene foute camerabeweging nu bewust ingevoerd, of was het gewoon een foute camerabeweging?

Zo vernieuwend en verrassend als Skybox, zo melig en oubollig is - laat op de avond - het programma Positief genieten van Hans Dorrestijn. Al sinds de jaren zeventig heeft Dorrestijn van het zelfmedelijden en de belijdenis van ongeluk en onmacht in de liefde zijn beroep gemaakt. Maar zo langzamerhand begint deze act toch een beetje gênant te worden, en dan bedoel ik echt gênant dus, niet het soort tot gehinnik in de zaal uitnodigend vertoon van masochisme door Dorrestijn.

Ook de bewerkelijke filmpjes waarmee in 'Positief genieten' de matige teksten van Dorrestijn worden opgeluisterd, nemen niet de indruk weg dat de nonchalant opererende Dorrestijn er zo langzamerhand echt met de pet naar gooit. Om Yvonne Kroonenberg nog eens een verhaaltje uit een bundel van járen her te laten voorlezen, was al evenmin een trouvaille die het programma kon redden.

BBC2 vertoont sinds vorige week een reeks sociale documentaires onder de titel United Kingdom. De eerste aflevering vorige week was meteen al zeer prachtig. Het ging om een toegewijde royalist, die stad en land afreist om leden van de Britse koninklijke familie tijdens een werkbezoek aan te spreken. Zijn streven is er dan op gericht op de plaats te staan waar ze wat obligate handjes in de menigte schudden, ze aan te spreken, cadeautjes te overhandigen en zo lang mogelijk aan de praat te houden.

De makers van United Kingdom keken een paar weken over zijn schouder mee bij deze exercitie. De uitdrukking van onderdrukte ergernis van Koningin Elizabeth en anderen, wanneer ze deze beruchte zeur in het oog kregen, zal ik niet gauw vergeten. Alleen prinses Diana leek niets van haar naturel te verliezen.

Ook de aflevering van United Kingdom gisteren, Till one of us goes van Lorraine Charker, mocht er zijn. Geportretteerd werd een echtpaar van 80-plussers, die zes jaar geleden zijn getrouwd - voor beiden het tweede huwelijk. De film liet zien met welke verwachtingen beiden het nieuwe huwelijk zijn aangegaan - met name de man die ervan overtuigd is niet zonder vrouw te kunnen leven. De vrouw leek iets meer reserves te hebben. Zo knaagt het aan haar dat haar man de naam heeft een beetje een meidengek te zijn.

De film liet - op aangrijpende maar absoluut niet larmoyante wijze - hun beider strijd tegen de demoralisatie zien, die de ernstigste voorbode is van het onvermijdelijke einde. Het knappe van de film is, dat hij een onderwerp waarover je alles denkt te weten, de ouderdom, op een heel nieuwe manier laat zien. Datzelfde kon niet worden gezegd van het portret van de vorig jaar overleden programmamaker Gied Jaspers, dat de AVRO gisteravond herhaalde. Ik wil mij over diens persoonlijke moed en leed in het geheel niet vrolijk maken, maar in deze uitzending kwam hij uiterst clichématig naar voren: klein maar dapper, zingend door het donkere bos van de ziekte.