NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Het Nederlands Filmmuseum vertoont deze zomer bijna alle films van Alfred Hitchcock. 'Vertigo' is zo sinister dat je hem niet te vaak moet zien.

Door RAYMOND VAN DEN BOOGAARD

Voordat ik eerder dit jaar de nieuwe kleurenversie van Vertigo zag, leefde ik eigenlijk in de overtuiging dat het een zwart-wit film was. Ik had hem alweer vele jaren geleden gezien, op een zwart-wit televisie wellicht of misschien ook wel in een bioscoop: de meeste kopiën van Vertigo waren zo slecht van kwaliteit, dat de kleur nauwelijks meer een rol speelde bij de opbouw van de sinistere spanning in de film.

Het is een gek idee dat door de tand des tijds Vertigo misschien wel niet meer had bestaan in de vorm waarin Hitchcock de film in 1958 bedoeld had, als de filmrestaurateurs James Catz en Robert Harris, bij het heruitbrengen van de film in 1984 door Paramount, zich niet hadden verbaasd over de slechte staat van de beschikbare kopieën. Er bleek geen acceptabel negatief meer bewaard. Catz en Harris hebben de nieuwe kleurenversie die het Filmmuseum nu vertoont, ontwikkeld aan de hand van zgn. 'internegatieven' die eigen zijn aan het Technicolor-systeem waarop Vertigo is gedraaid: films in verschillende basiskleuren die samen één kleurenfilm opleverden.

Maar ook zo moesten de restaurateurs veel kleurcorrecties aanbrengen. Bij de firma Jaguar werden stalen van de verf opgevraagd, waarin deze autofabriek zijn wagens in de tweede helft van de jaren vijftig spoot. De kleren die Kim Novak in de film draagt, werden deels in de archieven van Paramount teruggevonden. Een van de sterkste kleureffecten in de gerestaureerde versie heeft betrekking op kleding: tijdens het gerechtelijk onderzoek naar een zelfmoord hebben verscheidene mannen in de ruimte een pak aan van onwezenlijk en onheilspellend blauw.

Toen ik de film, misschien wel na meer dan twintig jaar, terugzag, bleek ik me het plot nog wel te herinneren. Het is een open deur maar het is niet anders: Vertigo is een meesterwerk, één van de beste films ooit gemaakt. Een film ook waarover je na afloop uren - en als je filmhistoricus bent een heel leven - kunt analyseren en discussiëren. Een bekende kwestie is bijvoorbeeld: waarom draagt Kim Novak, als ze voor het eerst verschijnt als de verkoopster Judy, geen bh onder haar groene jurk? Bij de presentatie van de film in Berlijn onlangs heeft Novak dit debat min of meer gesmoord door de opmerking dat ze in haar leven nooit een bh droeg - alleen viel het bij die jurk opeens op. Hitchcock vond dat goed.

Er zijn films die je nooit vaak genoeg kunt zien, maar Vertigo hoort daar wat mij betreft niet bij. Niet omdat hij er niet goed genoeg voor is. Maar al te vaak Vertigo zou, geloof ik, een negatieve uitwerking hebben op mijn levensvreugde. De schildering van Scottie's obsessie is te meeslepend voor regelmatige bezichtiging. En nu maar afwachten in welke staat Vertigo over twintig jaar te bezichtigen is.

Vertigo. Nederlands Filmmuseum, Vondelpark 3, Amsterdam. T/m 16 juli dag. 19.30 en 22u. Res. 020-5891400