NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S e l e c t i e

YAEL VINCKX
Ze renden naar binnen in het Chinese restaurant Sea Palace, op een boot bij het Centraal Station in Amsterdam. Het waren gasten die even te voren in zijn etablissement hadden gegeten, zegt restauranthouder C.Y. But. Ze waren hun jas vergeten. Even later zouden But en zijn personeel ervan zijn beschuldigd tachtigduizend gulden uit de jaszak te hebben gehaald. Dat geld moet worden terug betaald, zou een man hebben gezegd. En om zijn woorden te onderstrepen vuurde hij twee schoten af in het restaurant, vertelt But in een uitzending vanavond van Zembla.

De Chinese gemeenschap in Nederland wordt overvallen en afgeperst. De slachtoffers doen daarvan nauwelijks aangifte. J. Hiddes van de politie IJsselland verhaalt in de uitzending van een bende die eind 1992 werd opgepakt. De leden bekenden 34 overvallen te hebben gepleegd, maar de slachtoffers hadden de politie niet op de hoogte gebracht, uit angst voor repressailles.

De afgelopen vijf jaar heeft de politie volgens eigen zeggen vijf Chinese bendes opgerold. Eén organisatie zou in drugs hebben gehandeld, de overige vier deden in afpersingen en overvallen. In totaal heeft de politie ongeveer 54 overvallen op Chinese restaurants opgelost. Het topje van de ijsberg, aldus de makers van de documentaire.

Die makers hebben zich een moeilijke opdracht gegeven: een documentaire over een zeer besloten gemeenschap en een relatief bekend probleem. Het is immers al langer bekend dat Chinese restauranthouders in groten getale worden afgeperst. Ook is bekend dat zij vaak geen aangifte durven te doen.

Toch signaleren de makers een tot nu toe onderbelicht fenomeen. De overvallen worden steeds vaker gepleegd door afgewezen Chinese asielzoekers en illegalen, zeggen niet-Chinese betrokkenen. Hiddes van de politie IJsselland stelt zelfs dat (ex-)werknemers zonder verblijfsvergunning de criminele organisaties tippen ,,of er nog geld is te halen bij hun baas''.

Vreemd vindt een van de betrokkenen dat overigens niet. ,,Het zijn van huis uit geen criminelen. Ze zijn naar Nederland gekomen om politieke redenen, hebben veel schulden gemaakt om hun reis te betalen. Nu moeten ze iets terug doen.''

Maar de ondervraagde afgewezen Chinese asielzoekers laten zich niet over uit eventuele betrokkenheid bij de Chinese mafia. Wel vertellen ze over hun angst voor een onzekere toekomst. En over hun schulden. De echtgenote van een afgewezen asielzoeker zou al bedreigd zijn, omdat haar man al zo lang geen geld meer heeft betaald aan zijn familie. ,,Ze denken (...) dat de overheid ons een vaste werkplek zou geven en een status. Ze hebben geen idee van de situatie hier'', zegt een asielzoeker, onherkenbaar in het half duister.

Dat geeft ook direct het manco van de documentaire aan. De Chinezen vormen, zoals gezegd, een besloten gemeenschap. Slechts weinigen willen voor de camera verschijnen. Het levert, vooral in het begin van de documentaire, saaie shots op van Amsterdamse pandjes waarin Chinese restaurants zijn gevestigd. Alleen de Chinese disco-avond in Beesd brengt nog een beetje visueel leven in de brouwerij.

Zembla. Ned.3. 23.25.0.05u.