NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S e l e c t i e

RAYMOND VAN DEN BOOGAARD
Dat Midden-Nederland ten prooi is aan een enorme stroomstoring komt mij om kwart over twee 's middags ter ore: totale chaos, openbare leven verlamd, treinen vastgelopen, en zelfs de regionale radio uit de lucht. Onmiddellijk zet ik de landelijke radio en televisie aan.

NOS teletekst biedt een eerbiedwaardig, maar uiteraard sober verslag van de gebeurtenissen. Verder biedt de televisie weinig soelaas: herhalingen, testbeelden en reclame voor fitness-toestellen schaft de pot.

Gelukkig hebben we Radio 1, de 'nieuws- en sportzender'. Er wordt net een country-zanger geïnterviewd, afkomstig uit het plaatsje Kimberley. ,,Zijn de huizen in Kimberley net zoals hier?'', wil de interviewer weten. Nee anders, weet de zanger, en de mensen hebben veel meer contact met elkaar.

Wacht maar, zeg ik tegen mezelf, straks op het halve uur komt er wel een nieuwsbulletin, en aansluitend zal Radio 1 de hete actualiteit wel weer ter hand nemen. Maar er is helemaal geen nieuwsbulletin op Radio 1 om half drie. Op de zanger volgt een zouteloze column over vrouwenzaken, uitgesproken door een dame aan wie iemand eens het gebruik van de wederkerige voornaamwoorden moet uitleggen. Pas om kwart voor drie zoekt Radio 1 per telefoon contact met de verslaggever te Utrecht. Helaas, diens batterij is leeg, zodat de informatie beperkt blijft tot enig onduidelijk gekraak en voortijdig wordt weggedraaid. Om drie uur is er dan een nieuwsbulletin met de feiten die ik al van Teletekst ken. Na de reclame weer contact met een verslaggever te Utrecht. Deze vertelt dat hij voor het hoofdbureau van politie in Utrecht staat, maar daar mogen ze hem niets zeggen: de brandweer doet de woordvoering. Daar moet hij dus eerst heen. Radio 1 begint aan een achtergrondreportage over Hongkong. Om kwart over drie, precies een uur nadat ik snel de radio had ingeschakeld, geef ik de moed op.

Dan toch maar de televisie. Zowel Nederland 3 en RTL4 hebben om vier uur een journaal op het programma staan.

Nadat Philip Freriks voor de NOS de berichten die we al van Radio 1 en Teletekst kenden heeft opgelezen, volgt de saaiste reportage die ik ooit over een calamiteit heb gezien. Ondanks zes uur voorbereidingstijd - want zolang is de ramp dan al gaande - heeft de cameraploeg van de NOS zich ertoe beperkt een aantal gestrande treinreizigers op Utrecht CS naar hun gevoelens te vragen. Ze vinden het allemaal niet zo leuk, blijkt. Daarna komt een woordvoerder van de Nederlandse Spoorwegen in beeld, die de reizigers van de avondspits op het hart drukt voor alternatief vervoer te zorgen - op bestraffende toon, alsof we het aan onszelf te wijten zullen hebben, als we stranden. ,,Welke treinen rijden nu precies wel, en welke niet?'', probeert Freriks nog schuchter, maar dat schijnt de woordvoerder ons niet te willen vertellen.

Het RTL4-nieuws dat tezelfdertijd wordt uitgezonden is - leve de videorecorder - duizend maal beter. De cameraploeg van RTL4 is erin geslaagd de voornaamste contouren van de ramp in beeld te brengen: een trein op een spoordijk met opgesloten (en uit de raampjes wuivende) passagiers, stilstaande sneltram in Utrecht, plaatje van de elektriciteitscentrale bij Lelystad waar de bron van de ramp ligt, vraaggesprekje met de directeur van die centrale. Inmiddels is op dit tijdstip de crisis voorbij. Vanaf de journaals van zes uur kan het nabeschouwen beginnen - maar de kans op het maken van spannende radio en televisie is dan allang verkeken.

Als er gistermiddag nu eens een echte ramp was gebeurd - laten we zeggen een explosie in een kerncentrale net over de Duitse grens, zoals eerder dit jaar gesimuleerd in het NPS-programma Crisis? In dat programma zag je altijd blunderende autoriteiten, opgejaagd door de berichtgeving over de ramp in de elektronische media. Sinds gistermiddag weten we dat dit beeld bijstelling behoeft: er komt helemaal geen informatie over de ramp via de publieke radio- en televisie.

De lokale rampenzender heeft geen noodaggregaat. De batterijen van de verslaggever zijn op, en bovendien staat hij voor het ministerie van Binnenlandse Zaken, terwijl op ambtelijk niveau besloten is dat alleen Algemene Zaken informatie verstrekt. En denk eens aan al die leuke interviews in het NOS-journaal met voorbijgangers: voelt U al iets, met al die straling? En hebt u uw moeder al kunnen opbellen, om te zeggen dat u niet op haar verjaardag komt?