NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

'S LANDS GROOTSTE particuliere werkgever, Koninklijke PTT Nederland ( KPN ), gaat zichzelf opsplitsen in twee zelfstandige bedrijven: een voor postvervoer en een voor telecommunicatie. Deze in Amerika en het Verenigd Koninkrijk al veelvuldig toegepaste strategie om te voldoen aan de eisen van de markt, begint nu ook in Nederland door te dringen. Vendex, de eerste grote Nederlandse onderneming die de tweedeling ondernam, zit inmiddels halverwege een grote ontvlechting. Activiteiten die geen of onvoldoende onderlinge relatie hebben en daarmee de waarde van de onderneming niet verhogen, kunnen maar beter apart worden ondernomen dan onder een gemeenschappelijke paraplu. Het 'terug naar de kernactiviteiten' wordt steeds dwingender opgelegd en de kern moet steeds scherper worden geformuleerd.

Alleen op die manier kunnen grote ondernemingen tegemoetkomen aan de eisen van kapitaalverschaffers en consumenten. Die stellen vragen als: met welke activiteiten wordt hoeveel verdiend, en betaal ik als consument niet mee aan verliezen elders in het concern? Door zichzelf op te splitsen komen bedrijven tegemoet aan de discipline die vooral Britse en Amerikaanse beleggers het Nederlandse bedrijfsleven opleggen.

DE KEUZE VAN managers voor een beleid van opsplitsing is een lesje in nederigheid. Ondernemerschap in een veelzijdig, in diverse sectoren expanderend bedrijf is slechts enkele hooggetalenteerde managers gegeven. Dat erkennen is geen schande. De aloude Amerikaanse wijsheid 'The bigger the business, the bigger the man' gaat niet langer op. Kerntaken formuleren, uitvoeren en blijven verbeteren is het devies.

De trend van opsplitsing en ontvlechting van gerenommeerde bedrijven is nauw verweven met de ongeëvenaarde fusiedrang in het internationale bedrijfsleven. Dat klinkt paradoxaal. De praktijk heeft geleerd dat succesvolle grensoverschrijdende samenwerking en fusie als reactie op het wegvallen van grenzen en op de vervlechting van economische regio's alleen maar tot stand komen met gelijkgerichte ondernemingen. Wie een postbedrijf of een warenhuisketen exploiteert komt niet tot zaken met partners die louter zijn geïnteresseerd in de Europese markt voor uitzendbureaus of de geliberaliseerde telecommunicatiesector.

ONTVLECHTING versterkt de dynamiek van het bedrijfsleven. Activiteiten die op langere termijn onrendabel zijn, worden ontmaskerd. Kansrijke nieuwe zaken kunnen zich bewijzen. Doordat de beschermende paraplu's worden opgevouwen, lopen Nederlandse bedrijven de kans in buitenlandse handen te vallen. Bij DAF was dat geen probleem, bij Fokker verliep het moeizaam. De overheid speelt als regelgever en als houder van een 'gouden aandeel' bij KPN een bijzondere rol. Na de verzelfstandiging, de privatisering en nu de ontvlechting van KPN ontkomt de overheid er niet aan zich opnieuw op haar taak en positie te bezinnen.