NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

MET DE KRIJGERS van Kabila is dit weekeinde een groot vraagteken Kinshasa binnengemarcheerd. Niet zozeer de ideologische bagage die de nieuwe leider meebrengt is interessant. Het gaat er vooral om of Kabila de mankracht heeft en weet te mobiliseren om dit reusachtige, sterk verwaarloosde land weer op de been te helpen. Onder de gegeven omstandigheden behoeft uitstel van verkiezingen niet op een ondemocratische instelling van het nieuwe bewind te duiden. De eis dat eerst de wederopbouw ter hand wordt genomen klinkt realistisch, evenals de gedachte dat aan de mentaliteit van de Congolezen het nodige herstelwerk moet worden verricht. Tientallen jaren mobutisme hebben alle beloftes van de destijds jonge onafhankelijkheid tenietgedaan en alle hoop steeds weer kapotgemaakt. Een paar generaties zijn opgegroeid in een hiërarchisch alles en allen omvattend systeem van roof en uitbuiting.

De afgematte rebellensoldaten die van zaterdag af Kinshasa van het verslagen regeringsleger overnamen, zijn vreemdelingen in de hoofdstad. Afkomstig uit een verre plattelandsstreek met een eigen taal en een aan de stad vijandige cultuur roepen zij herinneringen op aan de jeugdige revolutionairen van de Rode Khmer na de verovering van Cambodja's hoofdstad Phnom Penh. Maar daar houdt de vergelijking op. De mannen van Kabila zijn als bevrijders binnengehaald en zij hebben kennelijk de opdracht meegekregen om zich ook als zodanig te gedragen. Voor zover bekend is de overdracht, op uitzonderingen na, geweldloos verlopen.

EEN VAN DE eerste formele daden van het nieuwe bewind betrof de naamsverandering van het land. Zaïre, bedacht door Mobutu, heet van nu af aan de Democratische Republiek Congo. Een naam waarmee de prille geschiedenis van het land wordt geëerbiedigd en ogenschijnlijk de internationale gemeenschap, die aandringt op democratisering, wordt bediend. Kabila, nog niet zo lang geleden een obscure krijgsheer in het zuidoosten van een gedesintegreerd Zaïre, wordt geacht uit een achtergrond te komen die de nieuwe leiders heeft voortgebracht van Mozambique, Ethiopië, Oeganda en Rwanda. De duidelijke sympathie van de Zuidafrikaanse regering, tot uiting komend in een snelle erkenning, spoort hiermee. Het gaat om een generatie politici die, na alle teleurstellingen en tegenslagen van na de dekolonisatie, op zoek zijn gegaan naar een eigen Afrikaanse aanpak van de vele vraagstukken die het zwarte continent teisteren.

HET IS deze omstandigheid die de internationale gemeenschap tot een zekere terughoudendheid zou moeten bewegen. Zij beschikt immers ten aanzien van Zaïre/Congo niet over de beste papieren. De wijze waarop zij zich tientallen jaren lang op grond van opportunistische overwegingen door Mobutu heeft laten oplichten, spreekt voor zichzelf. De schimmige rivaliteit die de Verenigde Staten en Frankrijk de afgelopen maanden over Mobutu's erfenis ten beste hebben gegeven was verder bepaald geen staaltje van rijpe diplomatie. Internationale pogingen gedurende Mobutu's laatste weken om de schijn van een formele machtsoverdracht op te houden waren weinig overtuigend en uiteindelijk tevergeefs. Eerder lijken die pogingen het 'ancien régime' te hebben gesterkt in zijn weigering de werkelijkheid tijdig onder ogen te zien. Het spektakel van de aan- en afreizende Mobutu en het gejongleer met allerlei zogenaamde overgangsfiguren bijvoorb5eeld hadden beter kunnen worden vermeden. Het is nu aan Kabila om een nieuwe koers uit te zetten.

Zie ook het Dossier Zaïre.