NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

HET WAS EEN sympathieke poging gisteren om jongeren bij de herdenking van de bevrijding te betrekken, een muzikale estafette op het thema van het herkenningssignaal van radio-Oranje gekoppeld aan het motto: Vrijheid deel je met de buren. Al jaren wordt gedebatteerd over de vraag of nog en zo ja hoe de Tweede Wereldoorlog moet worden herdacht. De traditionele herdenkingen - van de gevallenen op de avond van de vierde mei en van de bevrijding de dag daarop - lijken steeds meer mensen op de zenuwen te werken. Op de opiniepagina's van de kranten en in praatgroepen op radio en tv wordt jaarlijks daarvan de neerslag aangetroffen. De viering van gisteren leek een compromis, een poging tot vermenging van geschiedenis en actualiteit.

Het compromis lijdt naar zijn aard aan onduidelijkheid. Zijn de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog, de rassenwaan van de nazi's, de uitroeiing van de joden wel te vertalen in vrijblijvende hedendaagse begrippen als tolerantie ten opzichte van anderen? Biedt een slogan als ,,Vrijheid deel je met je buren'' voldoende houvast om dienst te doen in de samenleving van vandaag? Welke buren? De werkelijke buren - die van: beter een goede buur dan een verre vriend, de bewoners van de zwarte buurten van de stad of van het opvangcentrum voor asielzoekers verderop, die doorgaans worden gemeden en geweerd, of de buren vlak over de grens? Het dilemma van de dodenherdenking is sinds jaar en dag geweest dat zij anti-Duitse gevoelens aanwakkerde, ondanks pogingen de plechtigheden in het wijdere perspectief van de onveranderlijke condition humaine te plaatsen.

ALS ER AL wordt geprobeerd een brug te slaan tussen de Tweede Wereldoorlog en de actualiteit van vandaag zouden de dingen duidelijker dan gisteren het geval was bij de naam moeten worden genoemd. Nederland heeft zich laten intimideren door de opkomst van ultra-rechts na de bovengemiddelde instroom van vluchtelingen uit het voormalige Joegoslavië en uit andere landen waar regimes dagelijks de rechten van de mens schenden. Het ontmoedigingsbeleid is er een gevolg van. Anders dan nog enkele jaren geleden worden nu de internationale afspraken over toelating van vluchtelingen formeel toegepast. Het risico dat niet-erkende, uitgewezen vluchtelingen bij terugkeer in eigen land lopen, voorheen een reden tot het tijdelijk toestaan van verblijf, wordt op basis van ambtsberichten stelselmatig ontkend. Schrijnende gevallen van wanhoop vormen inmiddels dagelijks nieuws.

Vrijheid deel je met de buren. Niet met de vreemdeling die aan de deur klopt?