NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S c h a k e l s

TIRANA, 3 MAART. Het zuiden van Albanië is in de greep van chaos en anarchie na de gewelddadige gebeurtenissen van vrijdag in de stad Vlorë, waarbij negen doden vielen. President Sali Berisha werd vanmorgen door het parlement voor vijf jaar herkozen.

Zaterdag trad de regering af en gisteren werd de noodtoestand uitgeroepen en een nachtelijk uitgaansverbod afgekondigd. Het bewind lijkt de controle over de zuidelijke helft van het land te zijn kwijtgeraakt.

President Berisha zei gisteren dat ,,gewapende communistische rebellen, geholpen en gefinancierd door buitenlandse spionagediensten, militaire acties hebben ondernomen om de regering met geweld omver te werpen''. ,,Zij zullen spoedig de ijzeren hand van de wetten van dit land zien en volledig worden bestraft'', aldus de president. Hij bestempelde de opstandelingen in het zuiden als ,,rode terroristen''. Het parlement riep daarop unaniem de noodtoestand uit. Het leger is nu gemachtigd zonder waarschuwing te schieten op iedereen die een wapen draagt. Alle openbare bijeenkomsten en samenscholingen zijn verboden en tussen acht uur 's avonds en zeven uur 's ochtends geldt een uitgaansverbod. Berisha gaf de ,,gewapende rebellen'' tot vanmiddag twee uur de tijd om hun wapens in te leveren. Alle buitenlanders in Albanië is geadviseerd het land te verlaten. Gisteren nam het parlement ook een voorstel aan om de persvrijheid aan banden te leggen door de instelling van censuur. De taak, de orde te herstelen, werd door het parlement toegewezen aan de chef van de geheime politie, de ShIK. Maar in de zuidelijke steden Vlorë, Gjirokastër, Sarandë en Himarë hebben die maatregelen en waarschuwingen nog geen effect gesorteerd. Daar zijn dit weekeinde de politiebureaus, politieauto's en banken in brand gestoken, winkels geplunderd en talrijke wapens van de politie gestolen. In deze steden rijden bewapende burgers door de stad die met hun kalasjnikovs in de lucht schieten. In Vlorë kwamen gisteren twee mensen om het leven - onder wie een kind van acht - toen ze door verdwaalde kogels werden getroffen. In Gjirokastër en in Fier vielen op dezelfde manier twee doden. In de grote steden van het zuiden is de politie op de vlucht geslagen. De protesterende burgers van Vlorë stelden het bewind gisteren een ultimatum: ze eisen dat Berisha zijn kandidatuur voor een tweede ambtstermijn intrekt, dat het parlement wordt ontbonden en dat er een regering van technocraten wordt gevormd die de steun moet genieten van alle politieke partijen. Gebeurt dat niet, dan zullen ze opmarcheren naar Tirana.

De vlam sloeg vrijdagavond in Vlorë in de pan als gevolg van geruchten als zou de geheime politie, de ShIK (Albanese Informatiedienst), aanstalten maken met geweld een eind te maken aan een hongerstaking van 42 studenten. Die protesteren sinds 20 februari met hun hongerstaking tegen het schandaal van de piramidefondsen, dat een groot deel van de bevolking zijn spaargeld heeft gekost. Woedende burgers trokken vrijdagavond naar het hoofdkwartier van de ShIK. Ze omsingelden het, waarna een twee uur durende belegering volgde. Na een langdurig vuurgevecht, waarbij drie ShIK-agenten en drie burgers werden gedood, werd het gebouw met handgranaten in brand gestoken. Nog eens drie drie ShIK-agenten kwamen in de vlammen om. Bij de rellen vielen dertig gewonden.

Gisteren plunderden burgers in Vlorë een villa van president Beri sha. Ze hebben de stad volledig in handen: de politie heeft de stad al twee weken geleden verlaten. Op straat rijden of lopen mensen die zich met kalasjnikovs hebben bewapend en in de lucht schieten. Zaterdag, na de nachtelijke gebeurtenissen in Vlorë, kondigde Berisha het aftreden van de regering van premier Aleksander Meksi aan. Hij zei dat over de vorming van een nieuwe regering met de oppositie zal worden gesproken. Het aftreden van Meksi - dat al wekenlang wordt geëist door de betogers die overal in Albanië protesteren tegen het verlies van hun spaargeld in de piramidefondsen - kon de gemoederen in het zuiden van Albanië niet kalmeren. De opstand breidde zich zaterdag uit naar andere steden in Zuid-Albanië. In Gjirokastër werd het hoofdbureau van politie belegerd, beschoten, ingenomen en platgebrand. De politie nam de benen. Hetzelfde gebeurde ook in de zuidelijke kustplaats Sarandë, waar naast het hoofdbureau van politie ook het stadhuis, de rechtbank, een bank, een bibliotheek en het bureau van de ShIK in brand werden gestoken, en in het iets noordelijker gelegen stadje Himarë.

Tirana beleefde een onrustig weekeinde. Er werd gisteren betoogd door een menigte van enkele duizenden demonstranten. Toen de politie hen wilde verspreiden, kwam het tot een korte confrontatie. Toen twee politieauto's werden omvergegooid en in brand gestoken, koos de politie een veilig heenkomen. Buitenlandse journalisten in Tirana klaagden gisteren over geweld en intimidatie van de kant van aanhangers van Berisha toen ze het parlementsgebouw wilden binnengaan voor de zitting waarop de noodtoestand werd uitgeroepen. Een aantal Britse en Amerikaanse journalisten en cameralieden werd mishandeld en camera's werden vernield of afgepakt.

De Albanese oppositie eiste gisteren het aftreden van president Berisha. Volgens Namik Dokle, een van de leiders van de oppositionele socialistische partij, is president Berisha al zijn geloofwaardigheid kwijt. Hij zei dat de diepe crisis alleen kan worden bezworen door het aftreden van Berisha, de vorming van een overgangsregering van technocraten, de ontbinding van het parlement en vervroegde parlementsverkiezingen. (Reuter, AP, AFP)