NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S c h a k e l s

Door onze redacteur ERIK OUDSHOORN
HEERENVEEN, 13 JAN. Na zijn eerste Europese allround-schaatstitel moest zijn coach Henk Gemser aan Ids Postma een dringend verzoek overbrengen van amusementstycoon Joop van den Ende. Of hij tegen een ,,fiks bedrag'' bereid was tussen de huldiging en het banket even naar Aalsmeer te reizen, desnoods door de lucht, zodat hij zich in een van de shows kon presenteren aan de RTL-kijkers. Postma had nog geen twee seconden bedenktijd nodig. ,,Geen sprake van, daar begin ik niet aan.''

Gemser genoot intens van de gedachte alleen al dat zijn pupil de eerste vette worst die hem werd voorgehouden had weten te weerstaan. Het voorval typeert Ids Postma. Hij is een sportman van het zuiverste water aan wie zakelijke handelingen (nog) niet zijn besteed. Hij zal niet gauw zoals Rintje Ritsma voor een reclamespot muizen onder z'n oksels laten slapen of deelnemen aan een bedscène. Hij denkt nog niet aan zijn portemonnee, zolang die maar niet leegraakt. Voor de toekomst hoeft hij niet te sparen want straks, na zijn schaatsloopbaan, neemt hij het agrarisch bedrijf van z'n vader over. Hoe onbevangen kan hij nog genieten van de edele schaatssport, die steeds meer in de greep komt van de commercie.

Nog niet zo lang geleden vroeg Gemser op weg naar de ijsbaan in Inzell naar de financiële verlangens van Postma. ,,Ach'', zei Postma, ,,het zal mij een zorg zijn wat het schaatsen me oplevert. Al moet ik geld meenemen. Het is toch geweldig om dit te kunnen doen?'' Dat antwoord klonk als muziek in de oren van Gemser. ,,Helemaal des Ids'. Hij is nog een echte liefhebber. Het spreekt me aan als je van je vak houdt. Je moet Ids niet te veel aan z'n kop zeuren als het niet over schaatsen gaat. Hij kan niet tegen polarisatie of harde onderhandelingen om geld. Het is ook geen jongen met wie je een politiek debat moet aangaan.''

Als het over geld gaat kijkt Postma, student aan de Agrarische Hogeschool, zorgeloos de wereld in. Hij wist bijvoorbeeld niet dat de Europese titel hem zo'n kleine 45.000 gulden (tienduizend dollar van de Internationale Schaats Unie en 25.000 gulden van de KNSB) zou opleveren.

,,Je kan je leven lang nog geld genoeg verdienen'', zegt Postma, een 23-jarige boerenzoon. ,,Moet ik me daar nu mee bezighouden? Rintje doet dat wel, maar dat kost natuurlijk ook veel energie. Het prijzengeld van de KNSB, sponsor Aegon en de Internationale Schaats Unie is goed. Ik ben me ervan bewust dat we Ritsma hiervoor dankbaar moeten zijn. Want dat is ook zijn werk geweest.''

Wanneer Ids Postma over een paar weken in Nagano na zijn Europese titel in Heerenveen ook nog de wereldtitel opeist en wat prijsjes wint in de World-Cupcyclus, zal hij deze winter tussen de 2,5 en 3 ton verdienen. Alles wat hij verder nog kan incasseren met commerciële activiteiten heeft voor de Fries, die in Heerenveen twee afstanden won en alleen op de tien kilometer moest buigen voor de onverslaanbaar geachte Rintje Ritsma, geen grote prioriteit.

De zakelijke beslommeringen laat Postma over aan Patrick Wouters van de Oudenweijer, de belangrijkste manager in het schaatsen, die toevallig ook de financiële belangen behartigt van Ritsma en de Sanex-ploeg. Wouters is niet wanhopig over de commerciële mogelijkheden van Postma. ,,Iedere sporter heeft z'n charme'', zegt hij. ,,Ids is de nuchtere oersterke Fries die weet wat hij later worden wil.'' In elke zin van Postma klinkt het woord 'ja' als rustpunt. Je kunt hem zelden betrappen op een spectaculaire uitspraak.''

Postma ontpopte zich in Thialf als een allrounder die met een hoge basissnelheid ook op de lange afstanden goed uit de voeten kan. Zaterdag won hij overtuigend het rechtstreekse duel met Ritsma op de 1.500 meter. Een dag later moest hij echter buigen voor zijn rivaal, die op de tien kilometer toch twaalf van de ruim dertig seconden achterstand goedmaakte. Ondanks het feit dat Postma zijn persoonlijk record van 1993 verbeterde.

Het was een indrukwekkende race van een groot verliezer, die alleen nog reed voor zijn eigen eergevoel. Gemser: ,,Na afloop heb ik Rintje uitgebreid gefeliciteerd. Ik miste vorig jaar de efficiency in zijn slag. Dat heeft hij dit jaar onderkend. Hij is niet gaan surfen in de zomer en heeft aan zijn techniek gewerkt. Na drie afstanden zag ik op het EK echter nog geen verbetering en kon ik zaterdag gniffelend het stadion verlaten. (Ritsma wordt getraind door Wopke de Vegt, red.). Maar op de tien kilometer was alles bij Ritsma weer perfect.''

Ook Postma bereikte de topvorm via hindernissen. Twee jaar geleden ging zijn seizoen verloren door de ziekte van Pfeiffer. Vorig jaar werd hij wereldkampioen op de vijf kilometer, maar in de allround-toernooien kwam hij te kort ten opzichte van Ritsma. Dit seizoen dreigde alles weer mis te lopen door een griepje in de belangrijke 'opbouwmaand' december. Achteraf heeft de verplichte rust die hij toen nam juist goed uitgepakt.

Gemser: ,,In het voorseizoen vroeg ik me nog af: hoe is het mogelijk dat een wereldkampioen op de vijf kilometer zo matig presteert? Hij heeft ontzettend veel getraind op duurarbeid en explosiviteit. Kon het zelfs weleens zo overdrijven, dat ik zei: 'Houd nou eens een keer op'. Maar ik had niet altijd een motief om hem tot rust te dwingen. Totdat hij ziek werd.''

Verder liet Postma wat doen aan de ronding van zijn schaatsen. Daardoor kan hij nu, voor zijn gevoel, beter 'sturen' in de bochten. Gemser moet daar om lachen. Logisch, want de ingreep (de ijzers slijpen voor een bocht van 22 meter in plaats van 19 meter) heeft gewoonlijk juist het tegengestelde effect, maar veroorzaakt alleen wat meer vat op het ijs.

Postma behoort als super-allrounder tot de laatste der Mohikanen. De groeiende populariteit van het specialisme per afstand, devalueert in feite zijn Europese titel. De Europese kampioenschappen in Thialf kregen het afgelopen weekeinde ten onrechte enige allure door de hossende massa op de tribunes. Het beeld van één buitenlander (Gunda Niemann) op het erepodium bij mannen en vrouwen, sprak in dit opzicht boekdelen.

Voor Postma is het echter nog te vroeg om het oer-Nederlandse allroundschaatsen vaarwel te zeggen. ,,Ik kan me niet voorstellen dat er straks schaatsers zijn die nooit meer een 500 meter of een tien kilometer rijden. Ik ben ook niet de laatste echte allrounder, zoals Rintje heeft gesteld. Een talent als Jan Nijboer staat bijvoorbeeld al achter mij te dringen. Ik blijf de huidige lijn volgen en als allrounder trainen. Pas volgend seizoen werk ik naar de Winterspelen toe. Ik weet nog niet op welke afstanden ik een gooi naar het goud zal doen. Wel staat vast dat het volgende EK in Helsinki voor mij even minder belangrijk zal zijn.''

In het armoedige internationale veld, dat werd aangevoerd door de bijna dertigjarige ex-wereldkampioen Robert Sighel uit Italië, kon Falko Zandstra zich gemakkelijk handhaven op de derde plaats. Die prestatie werd door de commissie kernploegen gehonoreerd met een uitzending naar het wereldkampioenschap in het Japanse Nagano.

Zandstra heeft zich sinds hij om disciplinaire redenen niet meer werd uitgenodigd voor de kernploeg aardig teruggevochten. Coach Gemser maakte vorig seizoen een aantal onverkwikkelijke zaken met hem mee en vond het voor beide partijen beter dat hij dit seizoen verder ging met z'n eigen coach Sjoerd de Boer, naar wie hij toch al meer luisterde. Gemser lichtte dit nog eens toe in zes A4-tjes. De Fries werd dus niet om z'n kwaliteiten uitgestoten.