Buitenlanders verlaten Kinshasa; Zaïrese rebellen forceren doorbraak
Door onze correspondent KOERT LINDIJER
KINSHASA, 13 MEI. Zaïrese rebellen hebben gisteren bij Kenge, 200 kilometer ten zuidoosten van Kinshasa, een doorbraak geforceerd. Ze versloegen soldaten van de Angolese verzetsbeweging UNITA, die het leger van Mobutu steunen.

De vrees voor misdragingen door verslagen regerings- en UNITA-soldaten die van Kenge naar de hoofdstad trekken, bracht de Amerikaanse regering er gisteravond toe al haar landgenoten in Kinshasa op te roepen Zaïre onmiddellijk te verlaten.

Na onverwachte pogingen die het regeringsleger en UNITA vorige week ondernamen om de rebellen tegen te houden, ligt de weg naar de hoofdstad Kinshasa nu weer open voor de opstandelingen van Laurent-Désiré Kabila. Het regeringsleger heeft bruggen opgeblazen, maar het rebellenleger blijkt over pontons te beschikken. Kabila ontvangt grootschalige steun uit buurlanden, onder meer van Rwandese en Angolese strijdkrachten.

Bij de strijd rond Kenge blijken honderden slachtoffers te zijn gevallen, zowel burgers als soldaten. Kerkelijke bronnen berichten over een moordpartij in een gebouw van de Kimbangistenkerk, een oorspronkelijk Zaïrese religieuze beweging. ,,Het kerkkoor was aan het oefenen toen Portugees- en Engelssprekende soldaten binnenkwamen en 120 tot 150 mensen vermoordden'', aldus een bron. Het motief achter de moordpartij blijft onduidelijk, evenals de identiteit van de daders. De rebellen geven UNITA de schuld.

Dergelijke slachtpartijen werpen een schaduw vooruit van hetgeen Kinshasa mogelijk in de komende dagen te wachten staat. Vrijwel alle ambassades brachten de afgelopen weken hun personeel tot het minimum terug, wat veelal betekent dat alleen de ambassadeur en zijn lijfwachten nog achterblijven.

De Belgische minister van Buitenlandse Zaken, Erik Derycke, deed vanmorgen opnieuw een dringend beroep op de Belgische staatsburgers om uit Zaïre te vertrekken. Nederland riep in het weekeinde landgenoten ,,met klem'' op de Zaïrese hoofdstad onmiddellijk te verlaten.

Nog twee mogelijkheden lijken over te blijven voor een vreedzame machtsovername door de rebellen. De laatste diplomatieke kans zou de tweede bijeenkomst van Kabila en president Mobutu kunnen zijn aan boord van de Zuidafrikaanse ijsbreker Outeniqua, die voor morgen op de agenda staat.

Als Mobutu blijft weigeren de macht over te dragen aan Kabila, gooit mogelijk een deel van het Zaïrese regeringsleger de handdoek in de ring en gaat samenwerken met Kabila voor een vreedzame inname van Kinshasa.

Mobutu's elitetroepen van de presidentiële garde zullen vermoedelijk tot het allerlaatste moment trouw blijven aan hun president.

(NRC Handelsblad / Voorpagina, 13 mei 1997)