Rwandezen sterven bij vervoer Zaïre
KISANGANI, 5 MEI. Bij een transport van Rwandese Hutu-vluchtelingen per trein van het kamp Biaro naar de Oost-Zaïrese stad Kisangani zijn gisteren 91 mensen om het leven gekomen. Dat heeft een woordvoerder van het Hoge Commissariaat voor de Vluchtelingen van de Verenigde Naties (UNHCR) vanmorgen bekendgemaakt.

Sommige vluchtelingen werden doodgedrukt toen ze de trein instapten, anderen stikten toen deze ging rijden. Onder de doden zou zich een groot aantal vrouwen en kinderen bevinden. Het Commissariaat heeft de rebellen van Laurent-Désiré Kabila gevraagd de evacuatie per trein voorlopig stop te zetten om zo tijd te krijgen om deze beter te organiseren.

Fotografen die met de trein meereisden, zagen de Rwandezen in de open wagons bij het vertrek schreeuwen en zwaaien. Ze dachten echter dat dit uit vreugde was omdat de terugreis vanuit het kamp Biaro, waar de omstandigheden gruwelijk zijn, naar het vaderland Rwanda was begonnen: vanuit Kisangani worden vluchtelingen per vliegtuig teruggebracht naar Rwanda.

Pas toen de trein in Kisangani aankwam en medewerkers van de UNHCR de schuifdeuren van de open wagons losmaakten, bleek dat een ramp had plaatsgehad. De lijken van de omgekomen Rwandezen tuimelden van de wagons af. ,,Dit is een van de meest gruwelijke dingen die ik in al die jaren als hulpwerker heb gezien'', aldus Kilian Kleinschmidt, die aan het hoofd staat van de hulpoperatie van de UNHCR in Kisangani. Het Hoge Commissariaat werd pas drie uur voor aankomst door de rebellen op de hoogte gebracht dat de trein naar Kisangani zou vertrekken. De afspraak was dat de trein 2.800 Rwandezen zou vervoeren, maar toen deze in Kisangani aankwam bleek dat veel meer vluchtelingen waren meegereisd.

Volgens ooggetuigen was het vertrek van de trein uit Biaro uiterst chaotisch verlopen. ,,De enige manier die de militairen hebben om een grote menigte tot orde te manen, is in de lucht te schieten'', aldus een woordvoerder van het Hoge Commissariaat. ,,Bij een vliegtuig of een truck kun je beter toezicht houden, maar bij een trein met zes of zeven wagons is dat erg moeilijk. De mensen storten zich in de meest letterlijke zin van het woord op de trein.'' (Reuter, AFP, AP)

(NRC Handelsblad / Buitenland, 5 mei 1997)