Varkens

Nieuws

Varkenspest

Gevolgen voor de sector

Rechtszaken tegen de wet

Alternatieven op de wet

Politieke consequenties

Chronologie Wet Herstructurering Varkenshouderij

Links

Door EGBERT KALSE
DEN HAAG, 3 DEC. In een reactie op kritiek uit Brussel scherpt Nederland opnieuw de nitraatrichtlijnen aan. Maar of het voldoende zal zijn om boetes te voorkomen is de vraag. Een langdurige juridische procedure ligt in het verschiet.

Nederland wil er niet vanaf en Brussel wil er niet aan. De oplossing van de ministers Apotheker (Landbouw) en Pronk (Ruimtelijke Ordening en Milieu) voor de aanpak van het mestprobleem kan geen goedkeuring vinden in de ogen van de Europese Commissie. Met 600 miljoen gulden extra voor de melkveehouderij en een nieuwe brief aan Brussel proberen beide bewindslieden nu alsnog tegemoet te komen aan de eisen van de Commissie.

Pronk en Apotheker komen met het zogenoemde `flankerende beleid' en de brief omdat Brussel de Nederlandse regering eind september op de vingers heeft getikt. Nederland doet volgens de Europese Commissie te weinig om de vervuiling van het grondwater met nitraat terug te dringen. Het Nederlandse mestbeleid zou te `boervriendelijk' zijn en daarmee te slecht voor het milieu. Den Haag stelt daar tegenover dat als de Europese regels gevolgd worden, er een einde komt aan de Nederlandse intensieve veehouderij. Gevolg: een juridisch steekspel tussen Den Haag en Brussel waarin wordt geschermd met `verliesnormen' `vee-eenheden' en `stikstofmanagement'.

In grote lijnen komt het aangescherpte mestbeleid van de beide ministers erop neer dat de boeren al in 2005 in plaats van in 2008 aan strengere milieu-eisen voor stikstofuitstoot moeten voldoen. Ook mogen boeren vanaf 2008 niet meer dan tweeeneenhalve koe per hectare houden.

Naar verwachting houdt Brussel echter twijfels bij het door Nederland ingestelde mineralenaangiftesysteem (Minas). De kritiek in de brief van september waarin Brussel Nederland in gebreke stelt, gaat namelijk maar gedeeltelijk over het behalen van de beoogde mestreductie en geeft in het algemeen een negatief oordeel over het hele Minas.

Het systeem houdt in dat de boer aangeeft hoeveel meststoffen zijn bedrijf inkomen en hoeveel eruitgaat. Op basis daarvan denkt Nederland in staat te zijn een adequaat mestbeleid te voeren. De Nederlandse regering wil uiteindelijk in 2008 een situatie hebben bereikt waarin zoveel mest op het land wordt uitgereden als het gewas aankan. Daarmee zijn de eisen van de Europese nitraatrichtlijn echter nog niet gehaald.

In haar brief geeft de Europese Commissie puntsgewijs haar bezwaren op het Nederlandse nitraatbeleid aan. Twijfels aan de haalbaarheid, kritiek op de vaagheid van de regelgeving en op de verantwoordelijkheid die meer bij de boeren dan bij de overheid komt te liggen voeren de boventoon. Maar noch de Nederlandse overheid, noch de boeren willen van Minas af.

Als Nederland in 2008 niet aan de nitraatrichtlijn van 50 milligram fosfaat per liter grondwater voldoet, volgt voor iedere dag dat de grens overschreden wordt een boete. Minimaal 3.800 ecu (ongeveer 8.000 gulden) en maximaal 228.000 ecu (ongeveer 480.000 gulden per dag). De hoogte van de boete is afhankelijk van onder meer de duur van de overschrijding, de ernst ervan en de hoogte van het bruto binnenlands product van een land.

Maar zover is het nog lang niet. De brief die deze week naar Brussel gaat met de nieuwe Nederlandse voorstellen is pas het begin van wat een jarenlange juridische procedure kan worden. “Brussel moet hier nog op reageren, dan zijn wij weer aan zet. Komen we er dan niet uit, dan komt er een procedure voor het Europese Hof van Justitie”, aldus een woordvoerder van Pronk.

Nederland blijft echter overtuigd van de effectiviteit van het eigen systeem. Daar komt bij dat als de Brusselse nitraatrichtlijn letterlijk gevolgd zou worden, er per direct een einde zou moeten komen aan de intensieve veehouderij, zegt een Landbouwwoordvoerder.

“Al zou je nu de intensieve veehouderij stilleggen, dan nog haal je de maatstaven van Brussel niet.”

Op dit moment wordt de varkenshouderij al gesaneerd: dat moet leiden tot 14 miljoen kilo fosfaat minder. Daarnaast zijn vorige maand de eerste resultaten van de proefperiode met Minas bekend geworden en die stemmen volgens Landbouw positief. Met deze wapenfeiten hoopt Nederland uiteindelijk de Europese Commissie te kunnen overtuigen.