1. Inleiding

Geschiedenisboeken laten de middeleeuwen eindigen omstreeks 1500. Het is de tijd van renaissance, humanisme en reformatie. De "nieuwe tijd' komt tot leven in nieuwe culturele, religieuze en politieke verhoudingen.

Oorzaken en gevolgen laten zich in dit complex moeilijk scheiden. Maar vast staat dat de komst van een nieuw medium daarbij als katalysator een belangrijke rol heeft gespeeld: de uitvinding van de boekdrukkunst. Nieuw gedachtengoed (Erasmus, de Gutenberg-bijbel, Luther, Calvijn) kon een breder publiek bereiken. De katholieke eenheidskerk moest haar monopolie prijsgeven. Een nieuw, "hervormd' kader diende zich aan, zoals de reformatie ook een nieuw, calvinistisch-economisch elan voortbracht.

Een vergelijkbare rol was weggelegd voor kranten in de negentiende eeuw, ten tijde van "burgerlijke revoluties' en technologisch-economische stroomversnelling. De doorbraak van radio, film en geluidsversterking voltrok zich in het "interbellum' van de 20-ste eeuw - media die in Hilter-Duitsland een belangrijke rol speelden bij de ontwikkeling van ongekende massahysterie. Enkele tientallen jaren later zou een nieuw massamedium, televisie, zich doen gelden bij een democratiseringsgolf in de Westerse wereld en de opkomst van een consumptieve massacultuur.

Nieuwe media komen voort uit economische, sociale, politieke en technologische ontwikkelingen. Tegelijkertijd beïnvloeden zij die ontwikkelingen. Een dergelijke wisselwerking tekent zich ook af nu een fijnmazig netwerk van computers zich rondom de wereld spant.

Vragen
De Wereld en het Web: in welke richting ontwikkelen zij zich? Valt "computer-communicatie" te bestempelen als een revolutionaire ontwikkeling? Of is hier slechts sprake van hype?

Binnengekomen reactie
Volgens Ruud van Ruitenbeek is het nog te vroeg om te zeggen of Internet net zulke gevolgen zal hebben als de uitvinding van de boekdrukkunst. Vooralsnog zijn het alleen welvarende Westerlingen die toegang tot het nieuwe medium hebben.

Uw bijdragen