MILLENNIUMPROBLEEM (10)

China: 2000-probleem zaak van fabrikanten

Door onze correspondent FLORIS-JAN VAN LUYN
Millenniumprobleem? Dat is een zaak van de fabrikan- ten die ons de computers hebben geleverd, aldus de Chinese standaardreactie. Zij doen er goed aan eventuele problemen tijdig te verhelpen. Anders kunnen ze het wel schudden op China's markten.

PEKING, 9 SEPT. Onderuit gezakt, verveeld en arrogant. De woordvoerster van het ministerie van informatietechnologie is aan het woord. Geen van haar bazen is bereid iets over het millenniumprobleem te zeggen. Maar dat geeft niet want daarvoor immers, hebben ze haar aangesteld. Ze kan direct namens het ministerie melden dat wel het een en ander van de buitenlandse computerfirma's wordt verwacht bij de oplossing van het Y2K-probleem (year two-kilo). Doen zij niets, dan zal helaas moeten worden afgezien van toekomstige aankopen bij die bedrijven.

De toon is gezet. China kent zijn onderhandelingspositie en die is gunstig. Vragen naar de voorbereidingen voor het Y2K-probleem levert onder Chinese bureaucraten onmiddellijk een vinger wijzen op naar het buitenland. ,,Wij hebben jullie producten gekocht. Jullie hebben ons nooit iets verteld over een millenniumprobleem. Dus jullie staan bij ons in het krijt'', heet het.,,Natuurlijk hebben wij ook een verantwoordelijkheid'' zegt Yuan Sutai. Het ministerie voor informatietechnologie, dat tot het afgelopen Volkscongres in maart nog het ministerie van electronische industrie heette, heeft wel degelijk een werkgroep opgericht. In juli 1997. ,,Dat is wel een beetje laat ja'', zegt Yuan, ,,maar we zijn in China ook vrij laat geweest met het automatiseringsproces.''

Ironisch genoeg is dat een aanbeveling. Computers vervangen nog maar sinds enkele jaren op een beperkt aantal plaatsen in China pen, papier en telraam en de kans is groot dat alleen een klein deel van de systemen die worden gebruikt besmet zijn met het 2000-virus. Alleen oudere computers met in het systeem een twee-cijferige klok die de jaren telt, zouden het jaar 2000 kunnen aanzien voor het jaar 1900. Zorgvuldige gegevens zijn niet beschikbaar. Woordvoerder Yuan houdt het op negen miljoen computers in het hele land. Hoeveel procent daarvan virusvrij is weet Yuan niet. ,,Wij doen er alles aan om de ministeries en strategische sectoren van de samenleving te wapenen tegen het probleem, maar we kunnen het niet alleen.''

Yuan legt uit dat in China veel verschillende soorten systemen naast elkaar worden gebruikt. De hardware is afkomstig uit het buitenland, maar de software is dikwijls geproduceerd door de lokale markt: Chinese programma's die onbegrijpelijk zijn voor buitenlandse leveranciers. Ondanks het feit dat het computergebruik in China niet wijd is verbreid, zijn de problemen zeer complex. ,,Wij concentreren ons op de software. Maar het vaste geheugen is geleverd door bedrijven uit het buitenland en daar hebben wij eerlijk gezegd geen verstand van.''

Buitenlandse leveranciers zijn zich daarvan bewust. En sommigen van hen maken zich zorgen dat wanneer zij hun Chinese klanten bij de overheid niet tegemoetkomen, zij of aansprakelijk worden gesteld voor de schade die daar eventueel uit zal voortvloeien, of in de toekomst gestraft worden en een aantrekkelijke markt, waar zij al jaren lang in hebben geïnvesteerd, zullen mislopen. ,,Wij moeten onze klanten natuurlijk wel helpen'', zegt I-Lin Chow van de Amerikaanse computerfirma IBM braaf. De manager van IBM's Y2K project in China zegt niet op de hoogte te zijn van dreigementen zoals die zijn geuit door het ministerie van informatietechnologie, maar IBM doet wel heel erg zijn best zichzelf niet uit de markt te prijzen.

Begin vorige week nog organiseerde het bedrijf voor 150 ambtenaren van het ministerie een training met Y2K als onderwerp. En IBM was een belangrijke spreker op een conferentie over hetzelfde probleem van China's overkoepelende commissie voor de aandelenbeurs (CSRC). ,,Ik weet niet wat andere bedrijven doen'', zegt Chow, ,,maar wij zijn een bedrijf met een groot verantwoordelijkheidsgevoel.'' Yuan Sutai van het ministerie is het daar mee eens. IBM, zo bevestigt zij, vervult een voorbeeldfunctie. ,,We moeten elkaar helpen'', zegt ze, ,,dan plukken we samen de vruchten.'' Bij het informatiecentrum van de landelijke commissie voor handel en economie wordt somber gereageerd als wordt gevraagd naar de voorbereidingen voor 'het jaar 00'. Lu Liqun, voorlichter van de commissie, weet dat sommige buitenlandse bedrijven weigeren hulp te bieden. ,,De meeste Chinese bedrijven hebben het geld er niet voor'', zegt hij. De commissie is verantwoordelijk voor de controle op de voortgang van het besef en de aanpak van het Y2K-probleem bij kleinere bedrijven. ,,Ik weet zeker dat de meeste bedrijven geen idee hebben van de problemen die kunnen optreden in de toekomst. Het gaat immers om technologie die in het engels wordt gepresenteerd. Wie kan daar wat mee? Er is weinig tijd.'' Volgens Lu beschikt niemand in China over een overzicht van de consequenties.

Buitenlandse software leveranciers klagen dat negentig procent van de buitenlandse computerprogramma's die in China worden gebruikt afkomstig zijn van softwarepiraten die alles wat nieuw op de markt verschijnt kopiëren en voor een habbekrats van om en nabij de tien gulden verkopen. Hoeveel mensen van dergelijke programma's gebruik maken is onbekend, maar iedereen weet waar de gekaapte schijfjes te koop zijn. De constante groep handelaren die in iedere Chinese stad hele stapels software in plastic mapjes onder hun jassen vandaan tovert, bewijst dat de aftrek van die producten gestaag is. Zeker is dat de rechtmatige leveranciers van de moederproducten weinig mededogen zullen voelen met al die afnemers die straks op het uur U, misschien wel hun programmaatjes zien crashen. Dan hadden ze maar geen illegale cd-rommetje moeten kopen, vinden zij. Maar wat de consequentie van die massale crash zal zijn is ...jawel, onbekend.

De man op de straat onderwijl, zal het allemaal een zorg zijn. ,,Dan zijn we nog een beetje rijker dan nu'', zegt een voorman van een groepje straatvegers. Het antwoord op de 2000-vraag is representatief. De toekomst in China betekent extra tijd, om te werken aan persoonlijk geluk en rijkdom. Zo goed als niemand denkt daarbij aan computers.