Studenten worden rijk van het millenniumprobleem

Door WELMOED VISSER
Detacheringsbedrijf I&I leidt honderd studenten op om het millenniumprobleem bij ondernemingen en de overheid op te lossen. Ze zitten fluitend achter de computer en verdienen straks veel geld.

GOUDA, 16 MEI. 'IF DATUM-JAAR > 98 MOVE 19 TO DATUM-EEUW, ELSE MOVE 20 TO DATUM-EEUW'. Honderd studenten bestuderen in groepjes van drie de tekst op de computer. Het is de programmeertaal Cobol, Common Business Oriented Language uit 1958. De studenten moeten met deze taal in opdracht van het detacheringsbedrijf Inzet & Instroom (I&I) uit Gouda een jaar lang millenniumproblemen oplossen.

Deze week begon hun opleiding in een oud schoolgebouw in Gouda. Cursusleider Nico Seip is zwaar onder de indruk van de computerfreaks: ,,Na één avond zitten die jongens fluitend in Cobol te programmeren.'' Maar zelf zijn de computerjongens vooral geporteerd van de grote som geld, die ze gaan verdienen. Hun jaarsalaris wordt 80.000 gulden.

I&I wierf studenten op de universiteiten bij de studierichtingen informatica, econometrie, kunstmatige intelligentie en de technische studies. Uit driehonderd aanmeldingen selecteerde het bedrijf ruim honderd kandidaten met een verzwaarde versie van de standaardtest waarmee I&I gewoonlijk programmeurs aanneemt. De test onderzocht niet alleen hoe goed de sollicitanten voor logische problemen een oplossing kunnen programmeren, maar ook hoe snel ze dat kunnen. De studenten zullen vanaf augustus overheidsinstellingen en bedrijven helpen om de programmatuur geschikt te maken voor de volgende eeuw.

Zesdejaars student industrieel ontwerpen uit Delft, Wiek Louws (25), noemt de programmeertaal ,,doodsimpel en doodsaai''. Hij voorspelt dat hij het na een jaar ,,helemaal gehad heeft''. Maar waarom doet hij dan mee? Wegens het geld, zegt hij: ,,Ik wil mijn studieschuld van 15.000 gulden aflossen en geld overhouden om het laatste jaar van mijn studie te betalen. Als ik een beetje rustig leef, zit ik aan het eind van mijn studie weer netjes op nul.''

Om te voorkomen dat studenten in het bedrijfsleven ,,blijven hangen'' en niet afstuderen, bedacht het bedrijf een financiële prikkel: 10.000 van de 80.000 gulden krijgen de studenten pas naderhand, als zij kunnen aantonen dat ze zich volgend jaar weer bij de universiteit hebben ingeschreven.

Ton Karelse, een van de drie oprichters van detacheringsbureau I&I, selecteerde alleen universitaire studenten. Dat leverde hem boze reacties van hogeschoolstudenten op. Ook kunsthistorici of pedagogen maakten geen enkele kans bij de selectierondes, hoe veel programmeerervaring ze ook hadden. Volgens I&I is academisch denken onmisbaar voor de functie. Karelse: ,,We waren op zoek naar studenten van een bijzonder hoog niveau, die dingen snel oppikken. Een bedrijf moet tegen ze kunnen zeggen: De man die dit programma schreef is weg, zoek zelf maar uit waar de fouten zitten. Daarvoor heb je van die heel slimme rakkers nodig.''

Tweedejaars econometrist Peter-Jan Roes (19) is een van de jongste deelnemers. Hij woont nog bij zijn ouders in Zwijndrecht en schrijft al sinds zijn elfde zijn eigen computerprogramma's. Gedurende het komende jaar wil hij ,,ervaring opdoen en geld verdienen.'' ,,Programmeer-technisch is het werk weinig uitdagend'', aldus Roes. Hij vindt het een raar gevoel om op zijn leeftijd het salaris van een veertigjarige eerstegraads leraar te verdienen en weet nog niet precies wat hij met het geld gaat doen: ,,Ik ga een mooie gitaar kopen en veel geld op de bank zetten, dan zie ik later wel.'' Roes heeft al twee zomervakanties programmeerwerk gedaan bij Nationale Nederlanden.

Niettemin verwacht Roes wel dat de baan ten koste zal gaan van vrije tijd. Hij zal volgend jaar minder tijd hebben voor squashen, zaalvoetballen en hockeyen, ,,dat zal hij missen''. Ook nu al kan Roes minder tijd in de sporthal doorbrengen: de opleiding die de studenten krijgen, duurt tien weken en is intensief.

Een paar uur per dag moeten de studenten huiswerkopdrachten maken om de programmeertaal Cobol te leren beheersen. Dat is noodzakelijk omdat veel administratieve programma's bij de overheid en bedrijven geschreven zijn in deze programmeertaal. Cobol is relatief snel te begrijpen, zegt Karelse. Hij wijst naar het scherm: ,,Kijk, het leest als een boek''. De Delftenaar Louws vindt de cursus tot nog toe gemakkelijk: ,,Dit is vergelijkbaar met wat ik tien jaar geleden al programmeerde op zo'n oude Commodore 64.''

Het kost een bedrijf anderhalve ton per jaar om een student van I&I in dienst te hebben. Veel studenten zullen bij overheidsinstellingen terecht komen, omdat deze sector het meest achter loopt met het oplossen van millenniumproblemen. Arie Stuijt, van het IT-bedrijf KCR, helpt I&I bij het zoeken naar geschikte arbeidsplaatsen. Hij overlegt momenteel onder meer met de KLM. Hij heeft nog geen arbeidsplaatsen rond, maar het aantal geïnteresseerde bedrijven en instellingen is groter dan het aantal studenten. De studenten zijn, aldus Stuijt, zo gewild, omdat het voor bedrijven een relatief goedkope oplossing is: ,,De jongens zijn direct inzetbaar, het omscholen van eigen medewerkers is duurder.''

Karelse zegt eerlijk dat hij niet iedereen gegarandeerd leuk werk kan bieden. Het opsporen, oplossen en testen van millenniumproblemen kan soms saai zijn, of iemand kan niet in de bedrijfscultuur passen: ,,We houden wel regelmatig contact met onze studenten en als mensen ergens heel ongelukkig zijn, haal ik ze eruit.'' Maar Louws en Roes zien dat niet zo somber in. Ze verwachten dat ze zonder problemen in de bedrijven zullen worden opgenomen. Ze hebben er zin in.