Door onze correspondent LUCAS LIGTENBERG
NEW YORK, 15 APRIL. Morgen heeft in Washington de eerste bijeenkomst plaats van de Presidentiële Raad van de Jaar 2000 Conversie. John Koskinen, hoofd van de raad en benoemd tot presidentieel assistant, zal met zijn team Bill Clinton ontmoeten en uitleggen hoe de stand van zaken bij de Amerikaanse overheid ten aanzien van Y2K (Year 2000), zoals de gangbare naam voor het milenniumprobleem luidt.

Y2K heeft te maken met het aanduiden van het jaar 2000 door middel van twee nullen, zoals dat sinds de introductie van de computer in allerlei programma's is gedaan. Om kostbare geheugenruimte te sparen werd volstaan met 00, het jaar 2000 was immers nog eindeloos ver weg. Inmiddels nadert het snel en misschien lopen er straks allerlei zaken in het honderd doordat computers na middernacht op 31 december 1999 de 00 als 1900 lezen.

,,De Amerikaanse regering is al drie jaar bezig met het probleem Y2K'', aldus Koskinen. ,,Probleem is echter dat je mensen niet snel enthousiast krijgt voor iets dat nog vijf jaar ver weg is. Departementen maakten zich geen zorgen en zaten eigenlijk te wachten tot er iemand zou binnenkomen met een floppy die alles oploste.''

Die 'floppy' kwam er niet. Nu is het jaar 2000 snel dichterbij gekomen en is in februari de groep van Koskinen benoemd.

Opeens is er iemand die heel dicht bij de president staat die bij de departementen aanklopt en wil weten hoe ze hun problemen gaan oplossen.

,,Ik ontmoet de belangrijkste mensen in departementen en vraag hoever ze zijn binnen hun eigen organisatie'', vertelt Koskinen. ,,Ook wil ik horen in hoeverre ze bedrijven, instanties en andere overheden met wie ze te maken hebben op de hoogte brengen van de ernst van deze zaak.''

Voor Y2K heeft de Amerikaanse overheid een begroting 4,6 miljard dollar. Koskinen denkt echter dat als er meer nodig is dat geen probleem zal zijn. Waarschijnlijk zal die begroting nog iets omhoog gaan, verwacht hij. ,,Geld is niet het probleem, mensen ook niet, maar de tijd is beperkt.''

Koskinen had in het begin een klok op zijn bureau staan die de dagen tot 2000 aftelde. Dat leek hem wel leuk. Inmiddels wordt hij er zelf helemaal zenuwachtig van en hij overweegt hem weg te doen. ,,Als de klok op nul staat is het te laat'', zegt hij. ,,We moeten voor die tijd alles zien op te lossen.'' Als deadline voor de departementen is daarom 31 maart 1999 gesteld zodat als er nog problemen zijn die ruimschoots op tijd kunen worden verholpen.

Er zijn veertig departementen en agentschappen met wie Koskinen werkt. Daarnaast heeft hij contacten in het Congres die hem hebben toegezegd alle wetten die hij nodig heeft onmiddellijk aan te nemen.

Zo bleek vorig jaar dat het bureau voor toezicht op spaarbanken geen bevoegdheid had in de computers van de spaarbanken te kijken. Dat is onmiddellijk veranderd en nu mag dat wel.

Koskinen was van 1994 tot 1997 onderdirecteur voor management bij het begrotingsbureau. Daarvóór werkte hij bij een managementadviesbureau dat bedrijven helpt reorganiseren. Koskinen (59) is opgeleid als jurist en studeerde cum laude af aan Yale. Door zijn brede achtergrond is hij zeer geschikt als crisismanager.

Hij legt voor een gehoor van journalisten uit dat zich problemen kunnen voordoen met regels in de computerpogramma's maar ook met geprogrammeerde chips. Het is niet onmogelijk dat de pompen van oliemaatschappijen opeens niet meer werken, of dat een reserveringssysteem van een luchtvaartmaatschappij het begeeft. Liften kunnen stoppen en de magnetron kan er de brui aan geven. Geldauto's bleken bij een simuleertest waarbij de klok vooruit werd gedraaid niet meer te starten. Koskinen ziet het als zijn taak te voorkomen dat soort dingen bij de overheid gebeuren en dat die overheden anderen helpen zich bewust te worden van mogelijke problemen.

,,Het is een wankel evenwicht'', zegt hij. ,,Iedereen moet zich bewust worden van het probleem maar we willen geen overreactie. Als iedereen het in zijn hoofd haalt op 31 december de tank vol te gooien omdat men denkt dat er een probleem is met de brandstoftoevoer naar de pompen, ontstaat er chaos.

Koskinen heeft zich ook tot taak gesteld internationaal te waarschuwen voor eventuele moeilijkheden.

Via minister van buitenlandse zaken Madeleine Albright gaan er verzoeken uit naar de Amerikaanse ambassades in de gehele wereld om te rapporteren hoe landen omgaan met het probleem. Koskinen verwacht dat sommige landen geen idee hebben wat de problemen zijn. ,,Als wij denken dat de situatie ergens ernstig wordt onderschat, kunnen we hulp bieden'', zegt hij.

Op de vraag wat hij zelf doet op oudejaarsavond volgend jaar, heeft Koskinen een standaardantwoord. ,,Eerst zei ik altijd dat ik zou gaan zitten in het kantoor van de National Security Agency om af te wachten wat er gebeurt maar dat klinkt misschien te fatalistisch. Nu zeg ik daarom dat ik aan het eind van die middag naar New York vlieg om oudjaar te vieren. De volgende ochtend vlieg ik weer terug naar Washington. Dat klinkt een stuk vertrouwenwekkender.''