DE KALENDER verspringt over ruim drie jaar van 1999 naar 2000. Computers dreigen dan een fatale vergissing te maken als de elektronische klok om middernacht naar de 21ste eeuw springt.

Zonder aanpassingen zetten ze de klok namelijk een eeuw terug, naar 1 januari 1900. De oorzaak is dat in veel computerprogramma's alleen de laatste twee cijfers van een jaartal gebruikt worden om het jaar aan te geven. Na 99 komt 00 en zonder de aanpassing van 19 in 20 'denkt' de computer dat het jaar 1900 is aangebroken.

Deskundigen breken zich inmiddels het hoofd over de millennium-kwestie en gisteren kwam deze tijdens het vragenuurtje van de Tweede Kamer even aan de orde. Kamerleden maken zich zorgen over de aanpassingen van de overheidscomputers en de kosten die dat met zich mee zal brengen. Staatssecretaris Kohnstamm (Binnenlandse Zaken) antwoordde geruststellend dat het de overheid hooguit 300 à 500 miljoen gulden zou kosten. Dat lijkt gezien de bedragen die in de internationale automatiseringsbranche de ronde doen, een slag in de lucht. Volgens sommige onderzoekers zouden de kosten van de 'millennium-kwestie' wereldwijd oplopen tot 600 miljard dollar en in Nederland tot 20 miljard gulden.

DE KOMENDE CHAOS in de computerprogramma's wordt nog groter omdat naar alle waarschijnlijkheid op 1 de wisselkoersen van een aantal lidstaten van de Europese Unie worden vastgeklonken en de euro voor girale betalingen wordt geïntroduceerd. Niet alleen financiële instellingen, maar ook Europees opererende bedrijven zullen hun boekhouding dus overhoop moeten halen. Europese bankexperts hebben het over aanpassingen van ten minste 2.500 verschillende computerprogramma's per bank. De Nederlandse banken schatten de kosten van de euro-conversie op 150 à 200 miljoen gulden per bank.

De twee operaties kunnen in elkaar worden geschoven. Als de computerprogramma's worden aangepast voor de introductie van de euro, kunnen de elektronische kalenders in één moeite worden herzien. Alleen: veranderingen in computersoftware zijn niet zonder risico's. Er gaat wel eens wat mis en het kost soms meer tijd dan waarop was gerekend. Twee grote operaties tegelijk vergroten de risico's.

Veel bedrijven lijken de omschakelingen uit te stellen tot het laatste moment en dat zal de druk op de beschikbare softwaredeskundigheid tegen de eeuwwisseling alleen maar vergroten. Voor een deel kan dat misschien worden opgevangen door via satellietverbindingen uit te wijken naar India, Rusland of andere regio's waar hooggekwalificeerde en goedkope softwaredeskundigen beschikbaar zijn. Hoewel de beperkte capaciteit van de telecommunicatie daarbij weer een belemmering kan vormen.

DE 21STE EEUW staat voor de deur en de wereld is een elektronisch dorp geworden. Het is alleen de vraag of de software, waarvan de moderne samenleving zozeer afhankelijk is voor dagelijkse dingen, de sprong naar de volgende eeuw tijdig zal kunnen maken.