Dossier Euro

Nieuws

De invoering van de euro

De koers van de euro

Europese Centrale Bank

Economische en Monetaire Unie

Meningen

Feiten en cijfers

Links

Door onze correspondent HANS BUDDINGH'
BRUSSEL, 4 NOV. Moet de 'Eurogroep' van ministers van Financiën een prominentere rol krijgen om het afgenomen vertrouwen in de euro te herstellen? In Brussel komt het debat op gang.

De Franse minister Laurent Fabius (Financiën) reageerde gisteren onmiddellijk op de interventie door de Europese Centrale Bank. Deze had zijn ,,volledige steun'' en hij was ,,als voorzitter van de Eurogroep'' vooraf geïnformeerd. Fabius' verklaring onderstreept het eminente belang dat Frankrijk hecht aan de 'Eurogroep': de twaalf ministers van Financiën van de landen in de eurozone.

Met het zwakke presteren van de euro laait in Brussel een belangrijk debat op: wat moet de rol zijn van de Eurogroep? Volgens de Belgische minister Louis Michel (Buitenlandse Zaken) is de zwakheid van de euro tegenover de dollar een gevolg van de politieke zwakte van de Europese Unie ,,Het is het feit dat men niet met één stem spreekt'', zei hij maandag in de Belgische krant Le Soir.

Eerder onderstreepte ECB-bestuurslid Padoa-Schioppa in een opinie-artikel in de Herald Tribune al de moeilijke positie van de ECB. ,,Er is sprake van een isolement en dat is een onprettige situatie. Politici en centrale banken zijn, net als bij elke andere munt, gezamenlijk verantwoordelijk voor de euro. Regeringen nemen beslissingen over hun budget en belastingstelsel,'' schreef hij. De Italiaan wees er voorts op dat ook onafhankelijke instellingen als de ECB een verantwoordingsplicht hebben aan de politiek, die het recht heeft bestuursleden te benoemen en zich adequaat te laten informeren. ,,Maar de ECB heeft in het huidige stadium van de Europese integratie geen politieke tegenspeler op specifiek Europees niveau.''

Wel vaker valt bij acute problemen in de EU de roep om 'meer Europa' te horen. Deze week waren er nog pleidooien voor een meer eensgezinde Europese aanpak van maritieme veiligheid, na de ramp met een tanker voor de Franse kust. En bij de dieselcrisis in september deden de ministers van Financiën beloftes over het accijnsbeleid. Toch verlaagde Frankrijk eenzijdig de dieselaccijns.

Ook als het gaat over de 'Eurogroep' valt het gebrek aan eensgezindheid op. Frankrijk heeft vanaf het begin gepleit voor een sterke coördinerende rol van de 'Euro-11' met Griekenland 'Euro-12' en inmiddels omgedoopt tot 'Eurogroep'. Het Franse voorzitterschapsdocument spreekt van een 'economische pijler' voor de EU. Lidstaten als Nederland (en ook Duitsland) zijn steeds terughoudend geweest uit vrees voor ondermijning van de onafhankelijkheid van de ECB. Volgens een Franse diplomaat wil Parijs daarom het eigen standpunt niet al te zeer pushen. ,,Het moet zich op een natuurlijke wijze ontwikkkelen. We zullen zien wat er gebeurt onder het komend Belgisch voorzitterschap.''

De Nederlandse regering kwalificeert de Eurogroep in haar onlangs gepresenteerde beleidsdocument 'Staat van de Europese Unie' nog altijd slechts als ,,forum om informeel tussen de eurodeelnemers van gedachten te wisselen over economisch beleid voor het eurogebied''. Onder het Franse voorzitterschap heeft de Eurogroep echter al meer formele trekken gekregen, ook al door de naamswijziging. Zo vergadert de Eurogroep op de avond voordat de vijftien bewindslieden van alle EU-lidstaten in de 'Ecofin' bijeenkomen. Minister Fabius houdt bovendien een persconferentie met ECB-president Duisenberg en Eurocommissaris Solbes (Economie), die aan het overleg met de Eurogroep deelnemen. Ook geeft de Eurogroep perscommuniqués uit, zoals onlangs nog na het Deense referendum over de euro. ,,De zelfstandige zichtbaarheid is belangrijk. De Eurogroep moet een gesprekspartner van de ECB zijn en dat is bezig te gebeuren'', onderstreept de Franse diplomaat. ECB-topman Duisenberg bekende eergisteren dat hij zijn oordeel over de samenwerking met de Eurogroep - door hem voor het eerst als ,,politieke partner'' aangeduid - heeft bijgesteld. ,,Ofschoon ik in het begin misschien wat sceptisch was over de betekenis van zo'n dialoog, waardeer ik het steeds meer als een gouden gelegenheid om te vertellen wat wij van hen denken en te horen wat zij van ons denken'', zei Duisenberg tijdens een persconferentie.

Vanaf 1 januari neemt België de voorzittershamer van de Eurogroep over. De Belgische minister Didier Reynders kan een stempel op het functioneren van de Eurogroep zetten. Hij zal niet zoals gebruikelijk slechts een half jaar maar een heel jaar voorzitter zijn, het laatste jaar voordat de euromunten en bankbiljetten in omloop komen. Dit is het gevolg van het feit dat Zweden - dat per 1 januari het EU-voorzitterschap van Frankrijk overneemt - niet aan de euro meedoet. België ziet voor de Eurogroep een belangrijke coördinerende rol weggelegd. ,,We zitten een beetje tussen het Nederlandse en Franse standpunt in'', zegt een hoge Belgische functionaris.

Zo wil België de budgettaire discipline binnen de Eurogroep versterken en daarmee ook het vertrouwen in de euro vergroten. ,,Nu hanteren eurolanden bij hun budgettaire plannen nog eigen veronderstellingen, die soms afwijken van die van de Europese Commissie'', aldus de Belgische functionaris. Verder wil België dat de eurolanden hun financiële plannen - de driejarige stabilteitsprogramma's - sneller aanpassen aan nieuwe omstandigheden.

Bij de Europese Commissie leven intussen ideeën over verdergaande versterking van de rol van de Eurogroep. De Nederlandse regering waarschuwt in dit verband echter voor een ,,splijtzwam'' in de economische samenwerking binnen de EU als geheel. Volgens een hoge Commissie-functionaris kan de Europese top van december in Nice een impuls geven aan de Eurogroep. Het ziet er namelijk naar uit dat daar overeenstemming wordt bereikt over een verdragswijziging die de mogelijkheid opent van 'versterkte samenwerking' tussen EU-lidstaten die dat wensen, zonder dat niet deelnemende lidstaten daarover nog een veto kunnen uitspreken.

www.nrc.nl/Economie

Feiten en
cijfers over
de ECB