Door onze correspondent
WASHINGTON, 14 DEC. Leiders van de Republikeinse partij hebben president Bill Clinton gisteren opgeroepen om af te treden. Maar de Amerikaanse president, die op bezoek is in Israel en de Gaza-strook, zegt dat niet van plan te zijn.

,,Het is geen moment bij me opgekomen', zei Clinton in Jeruzalem. Evenmin zal hij toegeven dat hij meineed heeft gepleegd, ,,omdat ik dat niet gedaan heb'.

Het was voor het eerst dat Clinton vragen van de pers beantwoordde sinds de commissie voor Justitie van het Huis van Afgevaardigden vier impeachmentartikelen tegen hem aannam. In de artikelen wordt Clinton beschuldigd van meineed, tegenwerking van de rechtsgang en machtsmisbruik.

Henry Hyde, de Republikeinse voorzitter van de commissie voor Justitie, spoorde Clinton gisteren aan om af te treden en daarmee het land van de impeachmentprocedure te bevrijden. Volgens Hyde zou aftreden (,,een uitweg met eer') een ,,heldhaftig' gebaar zijn, dat hem tot de ,,verlosser' van zijn partij zou maken. Een andere vooraanstaande Republikeinse afgevaardigde, Tom DeLay uit Texas, viel Hyde bij.

DeLay, een van de drijvende krachten achter de impeachment, brak met de gewoonte om het buitenlandse beleid van een president niet de kritiseren als hij op reis is. ,,De president van de Verenigde Staten is niet geloofwaardig meer', aldus DeLay. ,,Saddam Hussein weet dat, en daarom rukt hij de hele tijd aan zijn ketting.'

Een woordvoerder van de Nationale Veiligheidsraad noemde dat ,,een belachelijke en onverantwoordelijke uitspraak'. Minister van Buitenlandse Zaken Albright verweet DeLay dat hij ,,onze nationale veiligheid ondermijnt'.

Donderdag zal het voltallige Huis van Afgevaardigden in een speciale zitting bijeenkomen om over de impeachmentartikelen te debatteren en te stemmen. De kans dat een meerderheid zich voor impeachment zal uitspreken is dit weekeinde verder toegenomen. De Republikeinse leider Bob Livingston, die in januari zal aantreden als de nieuwe voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, zei zaterdag dat hij niets voelt voor een berisping van de president als alternatief voor impeachment. Hij maakte duidelijk dat hij zelf een uitgesproken voorstander van impeachment is, en dat hij zal verhinderen dat de Democraten in het Huis een motie tot berisping in stemming brengen.

Zaterdag al had de commissie voor Justitie een resolutie om de president te berispen verworpen, met 22 tegen 14 stemmen. Volgens de Republikeinse leiders is berisping in strijd met de grondwet en in het bijzonder met de scheiding der machten. Bovendien vrezen ze dat minder Congresleden voor impeachment zullen stemmen, als ze ook kunnen kiezen voor berisping.

Nadat de commissie voor Justitie vrijdag drie impeachment-artikelen had aangenomen (meineed tegenover een grand jury, meineed in proces van Paula Jones en tegenwerking van de rechtsgang), haalde een dag later ook het vierde artikel een meerderheid, opnieuw zonder dat één Democraat voor stemde.

Dat laatste artikel beschuldigt de president van machtsmisbruik, in het bijzonder van het onjuist en onvolledig beantwoorden van een reeks schriftelijke vragen over de affaire-Lewinksy die de commissie hem had voorgelegd. Aanvankelijk wilde de commissie meer gevallen van machtsmisbruik noemen, zoals liegen tegen het Amerikaanse volk, maar die werden zaterdag geschrapt.

Het debat in de commissie liep af en toe hoog op. Democraten verweten de Republikeinen niet alleen dat ze de president geen eerlijke kans geven en dat ze zich laten leiden door partijpolitieke motieven. Omdat de Democraten op alle punten door de Republikeinse meerderheid overstemd werden, zou zelfs sprake zijn van ,,een coup'. Alle 21 Republikeinen in de commissie stemden voor het vierde impeachment-artikelen en tegen een motie tot berisping van de president. Alle zestien Democraten stemden tegen het vierde artikel (zoals ze tegen alle eerdere artikelen hadden gestemd), en op twee na stemden ze allemaal voor de berisping.

Kort na de stemming zei Clintons topadviseur inzake impeachment, Greg Craig, dat impeachment het land zal verdelen en de regering zal verlammen. ,,Niets aan dit proces is eerlijk geweest. Niets is gebeurd in samenwerking tussen de twee partijen.' Tegenover The Washington Post zei Craig: ,,De grote vraag is of het nationale belang beter gediend is met een berisping die door beide partijen gesteund wordt en die deze week nog een punt achter de hele kwestie zet, danwel met een impeachment-proces dat door één partij gedreven wordt en dat volgend jaar begint.'

Als het Huis van Afgevaardigden met een eenvoudige meerderheid één of meer impeachment-artikelen (aanklachten) aanneemt, dan zal de Senaat een proces houden over de schuld van de president. Zo'n proces zal naar verwachting zeker drie tot vier maanden duren. Om tot afzetting te besluiten, is een tweederde meerderheid nodig. Tot nog toe wordt het onwaarschijnlijk geacht dat 67 van de honderd senatoren voor afzetting zullen stemmen. De Republikeinen hebben 55 zetels in de Senaat, de Democraten 45.