Door onze correspondent
WASHINGTON, 11 DEC. Bitter verdeeld is de commissie voor Justitie van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden gisteren begonnen aan het debat over de vier impeachment-artikelen (aanklachten) tegen president Clinton. Vandaag of morgen zullen de artikelen één voor één in stemming worden gebracht.

De Republikeinen en Democraten in de commissie staan lijnrecht tegenover elkaar. Omdat de Repubikeinen een meerderheid hebben van 21 van de 36 zetels, staat vrijwel vast dat de commissie één of meer impeachment-artikelen zal aannemen. De advocaat van de Republikeinen in de commissie, David Schippers, en zijn Democratische collega, Abbe Lowell, hielden gisteren elk hun slotbetoog. Beiden lieten fragmenten zien van een nog niet eerder openbaar gemaakte videoband van het verhoor dat president Clinton in januari werd afgenomen door de advocaten van Paula Jones.

Lowell liet zien hoe tijdens die bijeenkomst twee advocaten en de rechter bijna tien minuten lang discussieerden over de juiste definitie van seks. Tegen die achtergrond, betoogde Lowell, is het begrijpelijk dat er ook bij Clinton verwarring bestond over de term. Clinton ontkende tijdens het verhoor onder ede dat hij seksuele relaties had gehad met Monica Lewinsky.

Schippers toonde onder meer een fragment waarin te zien is hoe Clinton antwoordde, toen hem gevraagd werd of de gezworen verklaring van Lewinsky klopte dat er geen seks in het spel was. ,,Dat is absoluut waar', zei Clinton.

Schippers veroorzaakte opschudding met de suggestie dat er binnenkort nog nieuw belastend materiaal over de president kan opduiken. ,,Een aantal veelbelovende sporen moesten we opgeven omdat we geen tijd meer hadden', zei Schippers. Het zou gaan om ,,incidenten met waarschijnlijk obstructie van de rechtsgang, beïnvloeding van getuigen, meineed en machtsmisbruik'. Dat hij het liet bij die vage, onheilspellende suggestie bracht twee Democraten ertoe hem te vergelijken met de communistenjager senator McCarthy.

Lowell deed een dringend beroep op de leden van het Huis van Afgevaardigden om het land impeachment, en het proces over afzetting in de Senaat dat daarop zou volgen, te besparen. Anders dan het Watergate-schandaal in 1974, zei hij, ,,zijn Bill Clintons vermeende misdaden niet die van een ontspoorde president, maar van een ontrouwe echtgenoot.' Hij gaf alvast een voorproefje van hoe onaangenaam een proces in de Senaat kan worden voor sommige betrokkenen. Met citaten van Lewinsky zelf (,,ik ben grootgebracht met leugens') zaaide hij twijfel over haar geloofwaardigheid. Leden van het Huis moeten zich twee keer bedenken, zei Lowell, voor ze het land ,,het bedenkelijke schouwspel laten doormaken van een proces waarin mevrouw Lewinksy moet beschrijven welk deel van hem welk deel van haar aanraakte.'

Schippers betoogde emotioneel dat Clinton met leugens, bedrog en opzettelijke misleiding het rechtssyteem zozeer ondergraven heeft, dat hij niet te handhaven is als president. ,,Als u hem voor dit soort gedrag niet aan impeachment onderwerpt, dan zal geen enkel Huis van Afgevaardigden ooit nog voor een impeachment stemmen.' Schippers hamerde erop dat Clinton zich niet alleen schuldig heeft gemaakt aan liegen over seks, maar dat hij ,,zijn macht misbruikt heeft om een particuliere burger (Paula Jones) het fundamentele recht op een eerlijk proces' te ontnemen.

Terwijl de commissie van Justitie doorpraat, zijn politieke bondgenoten van president Clinton een intensieve lobby begonnen voor een strenge, formele berisping van de president voor zijn gedrag in de affaire-Lewinsky. Een Democratisch voorstel voor een berispingsresolutie stelt dat de president ,,schandelijk gefaald' heeft bij het hooghouden van de normen van zijn ambt, en dat hij ,,valse verklaringen' heeft afgelegd over zijn ,,verwerpelijke gedrag' met Monica Lewinsky. Clinton zou dit document, als het wordt aangenomen, moeten ondertekenen. Nog niet duidelijk is of hij zich ook neerlegt bij een geldboete.

Volgens The New York Times voert het Witte Huis met vooraanstaande Republikeinen stille onderhandelingen over een of andere vorm van berisping. De twee belangrijkste pleitbezorgers van impeachment, Henry Hyde en Tom DeLay, worden bij die gesprekken niet betrokken. Hun aanhang wil een berisping waarschijnlijk niet eens in stemming brengen. Het zou in theorie ongrondwettig zijn en in praktijk de steun voor impeachment kunnen ondergraven.

President Clinton zèlf heeft tot nog toe slechts met vijf gematigde Republikeinen gesproken over de impeachment-kwestie. Volgens het Witte Huis zullen twee Republikeinen die nog aarzelen over impeachment de president dit weekeinde vergezellen op zijn reis naar het Midden-Oosten.