Dossier Opsporing

Nieuws

Rapport

Achtergrond

Biografie

Opinie

Begrippen

Overzicht

Door onze redacteuren MARCEL HAENEN en TOM-JAN MEEUS
ROTTERDAM, 10 SEPT. Onderzoeksgegevens die wijzen op Amerikaanse betrokkenheid bij de drugshandel van de Haarlemse politie zijn weggelaten uit het rijksrecherche-rapport dat minister Sorgdrager (Justitie) dit voorjaar heeft gepubliceerd.

Dit blijkt uit de oorspronkelijke versie van het rapport, dat is geclassificeerd als "staatsgeheim'. Na eerdere berichten in deze krant gaf Sorgdrager gisteren op Kamervragen toe dat ,,concept-bevindingen'' uit dit stuk zijn verwijderd vóór het rapport openbaar werd gemaakt. De rijksrecherche schrapte deze conclusies omdat ze onvoldoende ,,valide'' waren of niet ,,in overeenstemming met de taakopdracht'', aldus Sorgdrager.

Het geheime rapport bevat verklaringen van kroongetuigen die aangeven dat Amerikanen een undercover-operatie van de Haarlemse politie in Ecuador financierden. In Zuid-Amerika werd door het Haarlemse recherche-koppel Langendoen en Van Vondel met hulp van een limonadeproducent ("sapman') een fabriek opgezet die moest dienen als dekmantel voor drugsimporten.

De Haarlemse rechercheurs hebben eerder verklaard dat de in totaal drie à vier miljoen gulden voor de sapfabriek betaald werd door criminele informanten die ze nooit nader hebben aangeduid. In de geheime versie van het rijksrechercherapport zegt de "sapman' dat het geld door Amerikanen is betaald. Sapman zegt dat hij tot zijn verbazing op enig moment 500.000 investeringsgeld kreeg, terwijl hij om 200.000 gulden had gevraagd. ,,Ik snapte er niets meer van en vroeg me af wat we aan het doen waren. Vragen die bij mij opkwamen waren: "Hebben die Amerikanen er zoveel geld voor over?''' Dit deel uit een lang citaat is niet opgenomen in het openbare rapport.

Ook is een verklaring van sapman verdwenen waarin hij vertelt dat het geld voor de sapfabriek in Ecuador door ,,hogere machten'' werd betaald ,,om Colombiaanse boeren te steunen met het fabriceren van sappen'' zodat ze ,,niet in de verleiding komen om verdovende middelen te verbouwen''. Van de Amerikaanse Drugs Enforcement Administration (DEA) is bekend dat zij deze voorwaarden stelt bij het opzetten van nepfirma's. DEA-agenten hebben de rijksrecherche en ook de commissie-Van Traa niet te woord gestaan omdat zij zich beriepen op hun diplomatieke onschendbaarheid.

Sapman verklaarde gisteravond vast te houden aan zijn eerder tegenover de rijksrecherche afgelegde verklaringen. Het Tweede-Kamerlid Koekkoek (CDA), ex-lid van de enquetecommissie-Van Traa, vindt dat de enquetecommissie de geheime verklaring van de "sapman' ten onrechte is onthouden. De Amerikaanse ambassade wil geen commentaar geven en verwijst naar de Centrale Recherche Informatiedienst (CRI). Het ministerie van justitie, waaronder de CRI valt, verwijst naar het openbaar ministerie. Het OM zei vanmiddag dat de rijksrecherche buiten de verklaring van de "sapman' ,,geen enkele aanwijzing'' heeft voor betrokkenheid van "Amerikanen' bij de Haarlemse undercover-operatie.